23 Şubat 2012 Perşembe Saat 15:50
Eski bir Facebook moderatörü, dünya çapında 800 milyon kullanıcısı olan bu sosyal ağın uyguladığı kriterleri yayınladı. Amerikalı internet sitesi Gawker, diğer ülkelerden farklı olarak Türkiye’ye özel kriterlerin uygulandığını belirterek, Atatürk’e saldırı, Kürdistan Haritası ve yakılmış Türk bayrağı gibi içeriklerin Türk sorumlulara iletildiğini kaydetti. Buna karşın PKK ve Öcalan’a yönelik açık karşıtlık içeren tüm yayınlar serbest.
Fransız Le Monde gazetesi, Amerikalı site Gawker’ın Facebook kullanıcı sözleşmesini yayınladığını bildirdi. 13 sayfalık dosyayı, kullanıcı sözleşmesini uygulamakla görevli eski bir Fecebook çalışanı deşifre etti.
Gazeteye göre bu kişi, genellikle serbest iş öneren internet üzeri bir dış hizmet platformu olan oDesk aracılığı ile Facebook’a çalışıyordu. Yayınlanan doküman Facebook’u ilgilendiren kriterlerin garipliğini ve skandal yönlerini ortaya koyuyor.
ÇIPLAKLIĞIN TEMSİLİ YASAK, AMA PORNOGRAFİ SERBEST
Farklı konulara getirilen yasaklar ve yasakların uygulanış biçimleri ilginç bir tablo ortaya çıkarıyor. Örneğin, cinsellik açısından ele alındığında, yazılı ve ya görsel tüm tasvirler yasak. Küçük yaştaki bir çocuk için, çıplaklığı tasvir eden veya iç çamaşırlı bir görüntü, yaptırıma uğruyor ve yasaklanıyor. Ama çıplaklığın temsili yasaklanmasına rağmen, cinsel organ ve göğüsler yasak kapsamına alınmıyor. Spam taşımayan içerikler ve görüntüler, eğer diğer kullanıcı kurallarını ihlal etmiyorsa, pornografik karakterdeki sayfalara yönlendirse bile takip edilmiyor.
Eğer göğüs ve meme açık değilse, çocuk emzirirken çekilen resim veya görüntüler de yasak. Bu kural ABD’de, bazı annelerin çocuklarını emzirirken çektirdiği fotoğrafların Facebook tarafından silinmesi üzerine polemiğe yol açmıştı.
CİNSEL EYLEME TEŞVİK YASAK DEĞİL
Gustave Courbet’in “Dünya’nın Kökeni tablosu da, kadının cinsel organı ön planda olduğu için sansürlenmişti. Oysa çıplaklık konusunda Facebook’un sanat eserlerine ilişkin istisnai bir kuralı bulunuyor. Ancak öyle görülüyor ki bu kural Courbet’in tablosu için hiçe sayılmış.
Cinsel bir talep veya cinsel eyleme teşvike ilişkin ifadeler de takibe alınmıyor. Uyuşturucu veya yasak madde kullanımına ilişkin içerikler yasak ancak burada da bir istisna var. Örneğin, kullanıcı ticari bir aktivite yürütüyor veya yetiştirici ise ‘esrar’a izin veriliyor.
İŞKENCE GÖRÜTÜNSÜ YASAK, KOPMUŞ ORGANLAR DEĞİL
Ayrıca, sözleşmede insan veya hayvan üzerinde işkence uygulandığını gösteren sahneler yasak kategorisinde yer alıyor. Buna karşın, kan görüntüsü veya fotoğrafları, ezilmiş veya kopmuş organlar, eğer görünür durumdalar ise yasak değil.
TÜRKİYE’YE ÖZEL KRİTERLER
Tehdit içerikli mesajlar konusunda özel bir uygulama var. Siyasi şahsiyetlere yönelik saldırı veya infaz tehditleri takip ediliyor ve Yahudi Soykırımı’na (Holocaust) ilişkin inkârcı sözler yasak. Buna karşın Türkiye’ye bir istisna uygulanıyor. Facebook’un bu ülkeye yönelik özel kriterleri var. Gawker, Atatürk’e yönelik tüm saldırılar, Kürdistan Haritası veya Türk bayrağı yakılırken çekilmiş görüntülerin bir Türk yetkiliye bildirilmesi gerektiğini söylüyor. Ancak bu diğer ülkelerin bayraklarının yakılması serbest. Yine sözleşmeye göre, eğer içerikler açık bir şekilde PKK veya lideri Abdullah Öcalan karşıtı ise onaylanabilir.
KÜRT KARŞITLIĞI SERBEST
Bu uygulama, Kürt internet kullanıcılarının Facabook sayfalarının neden kolaylıkla silindiğini şimdi daha anlaşılır kılıyor. Kısa bir süre önce 80 bin takipçisi olan Selahattin Demirtaş sayfası ya da internet kullanıcılarının kendi inisiyatifleri ile kurup yönettikleri ANF sayfaları da on binlerce takipçileri olmasına rağmen silinmişti. Buna karşın Facebook’ta parçalanmış gerilla cenazelerini paylaşan, açık Kürt karşıtlığı yapan, tehdit, nefret ve düşmanlık içeren ırkçı sayfalardan geçilmiyor.
21 yaşında Fas kökenli olan Facebook’un bu eski çalışanı saat başına 1 dolar ücretle çalışmış. Eski çalışan, bu ücretle “üçüncü dünyanın sömürüldüğünü söylüyor.
Delil Fırat/ANF
Kürdistan Stratejik Araştırmalar Merkezi
www.navendalekolin.com – www.lekolin.org – www.lekolin.net – www.lekolin.info