28 Şubat 2016 Pazar Saat 22:39
DAİŞ çetelerinin, el yapımı patlayıcı yapımında kullandığı
malzemelerin büyük çoğunluğu Türk devletinden.
Malzemelerin DAİŞ’e gidişini sağlayan 13 Türk firmasının isimleri ise
belgelendi.
DAİŞ çetelerinin el yapımı patlayıcı kullanımında devrede 13
Türk firmasının ismi belgelendi. Conflict Armament Research (CAR) tarafından
hazırlanan araştırma raporuna göre (Rapor için linki tıklayın: http://tinyurl.com/gpcufjx),
DAİŞ’in Irak’ta kullandığı el yapımı patlayıcıların hazırlanmasında Türk
şirketlerin desteği belgelenerek raporda yer verildi.
DAİŞ’e 20 Ülkeden 51
Şirketin Desteği
CAR incelemesinde 20 ülkeden 51 şirketin, bomba yapımında
kullanılan malzemelerin tedarik zincirlerine dahil olduğunu tespit etti. Bu 51
şirketten 13’ünün Türkiye’den olduğu görüldü.
Araştırmayı Kim Nasıl
Yaptı?
CAR söz konusu çalışmayı Avrupa Birliği himayesinde
gerçekleştirdi. Bu çalışma için Temmuz 2014 ila Şubat 2016 döneminde, Iraklı
milis güçleri, federal polis birimleri, Kürdistan Bölgesel Yönetimine bağlı
peşmergeler, Kürdistan Bölgesel Güvenlik Konseyi ve YPG’yle görüşmeler
yapıldığı belirtildi.
Rabia, Kerkük, Musul, Tikrit ve Kobane’de DAİŞ’le girilen
sıcak temaslar sonrasında bölgede bulunan mühimmat ve patlayıcı maddeler rapora
konu oldu. Raporun odağındaysa IŞİD tarafından neredeyse endüstriyel biçimde
üretilir hale gelen emprovize patlayıcı düzenekler [Improvised Explosive
Device], yani Türkiye’deki yaygın kullanımıyla el yapımı patlayıcılar (EYP)
vardı. Patlayıcıların imalatında kullanılan malzemelere ait tedarik
zincirlerini takip eden CAR, üretim girdilerinin hangi ülke menşeili olduğunu
ve IŞİD’in eline nasıl geçtiğini araştırdı.
İşte Türkiye’den DAİŞ’e
Malzeme Gönderen 13 Şirket!
Raporda Türkiye’de faaliyet gösteren Gültaş Kimya, 3D
Lojistik, Marikem Kimyevi ve Endüstriyel Ürünler, Metkim, Mert Global ve
Diversey Kimya firmaları kimyasal maddelerin, Nitromak Dyno Nobel ve İlci
firmalarıysa infilak fitillerinin DAİŞ bağlantılı gruplara satışını
gerçekleştirdi.
İhraç Dışı Malzemeler
Türkiye Sınırından Geçirildi!
Bu şirketlerin tamamı aracı pozisyonunda yani kendileri
tarafından üretilmemiş malzemelerin DAİŞ’e aktarılması sırasındaki alım-satım
işlemlerinde birer basamak niteliğindeydiler. Satılan malzemelerin çoğu
Brezilya, Çin, Hindistan, Hollanda, Romanya ve Rusya’dan ithal edildi ve
rapordaki bulgulara göre, Türkiye içerisinde satılan, yani ihraç edilmemiş olan
malzemeler, DAİŞ bağlantılı gruplar tarafından sınırdan geçirildi.
Hes Kablo, Kablo Türk, Erikoğlu ve Ünal Kablo kendi ürettiği
kabloları, EKM Gübre şirketiyse kendi imalatı olan kimyasal malzemeleri DAİŞ’in
aracı şirketlerine veya bu şirketlerle ticaret yapan başka firmalara sattı.
Patlayıcı tedarik zincirlerindeki şirket sayısında Türkiye 13 firmayla,
araştırmada tedarik zincirinde olduğu tespit edilen firmalara en çok ev
sahipliği yapan ülke konumunda.
Diversey Kimya, ithal ettiği hidrojen peroksiti Diversey
Gulf şirketi aracılığıyla Irak’ın Erbil kenti merkezli Serrieh Trading
şirketine sattı. Erbilli şirket, 180 fıçının 155 fıçısını Kerkük’teki Karwanchi
Grup şirketine, 25 fıçısını Erbil’deki Al Safi Danone firmasına sattı. Bu fıçılardan
biri, daha sonra Tikrit’te IŞİD tarafından patlayıcı yapımında kullanılan
malzemeler arasında ele geçirildi.
İnfilak ve güvenlik fitilleri: Kobane’deki IŞİD
kuşatmasının ardından YPG güçleri tarafından ele geçirilen infilak
fitillerinin, Hindistan’daki Solar Industries şirketi tarafından üretildiği
görüldü. Solar Industries tarafından üretilen infilak fitillerinin Ankara
merkezli İlci firması tarafından ithal edildiği anlaşıldı. Gulf Oil Corporation
şirketinin ürettiği infilak fitilleriyse yine Ankaralı Nitromak Dyno Nobel
şirketi tarafından ithal edildi. İlci, CAR’la olan yazışmasında yalnızca
Türkiye’de ve Balkanlarda bulunan lisanslı firmalarla ticaret yapıldığını
belirtti.
Nitromak Dyno Nobel temsilciliği ise bu ürünlerin
ihracatının yasaklı olduğunu, satışın yalnızca lisanslı Türkiyeli şirketlere
yapıldığını ancak satış sonrası ürünlerin ne şekilde el değiştirdiğinin
takibini yapmadıklarını aktardı. Türkiyeli yetkililer ise CAR’ın, lisans
gerektiren bu ürünlerin takibinin nasıl yapıldığına ilişkin sorulara yanıt vermedi.
Samara İzgin
Kürdistan Stratejik
Araştırmalar Merkezi
www.lekolin.com –
www.lekolin.org – www.lekolin.net – www.lekolin.info – www.navendalekolin.com
0
21
TR
:” ”
:””
” “,” ”
:” ”
