17 Eylül 2013 Salı Saat 08:37
Rojava’da halkın rejimin bütün kurumlarını ele geçirerek, Esad güçlerini Rojava’nın büyük bir bölümünden çıkarmasının üzerinden 15 ay geçti.
Bu 15 ay içinde rejim güçlerinin dışında Türkiye destekli Çeş ül Hür (Özgür Suriye Ordusu) çetelerine karşı da savunulan devrimin tüm aşamalarında kadınlar var.
Ellerinde silahlarla mevzilerde devrimi savunan kadınlar, devrimin kadrolarını oluşturmak için büyük bir siyasi eğitim seferberliği başlatmış durumda.
Kadın akademileri, kadın merkezleri, kadın meclisleri, kadın iş atölyeleri devrimle birlikte kuruldu.
SAVUNMA KADINLARDA
Efrin’de asayiş olarak tanımlanan polis gücünün başında bir kadın ve bir erkek sorumlu bulunuyor. Devrimden önce ev emekçisi olan kadınlar, devrimle birlikte hem kentin savunulması hem de günlük ilişkilerde çıkan sorunların çözümünde görev alıyor.
Asayiş’in dışında Kürt Yüksek Konseyi’ne bağlı askeri güç YPG’nin yarısından fazlasını da kadınlar oluşturuyor. YPG’de aldıkları eğitimin ardından kendi bulundukları yerellerde savunmada yer alan kadınlar, hayatlarının tamamını devrimin savunulmasına adamaya karar verdiklerinde, özel eğitimlerden geçerek, YPJ taburlarına katılıyor.
EĞİTİM SEFERBERLİĞİ
Rojava’da tam bir eğitim seferberliği var. Bir yandan devrim yönetecek kadrolar yetiştiriliyor, diğer yandan tüm halk Latin alfabesiyle Kürtçe okuma yazma öğreniyor. Kelimenin gerçek anlamıyla 7’den 70’e herkes eğitimden geçiyor.
Eğitimin merkezinde kadınlar var kadınlar hem eğitmen, hem de öğrenci.
Kürt Dili Araştırma ve Eğitim Merkezi’nin öğrencileri arasında kadınlar dikkat çekiyor. Üstelik kız çocuklarının yanı sıra, 50-60 yaşında kadınlar da devrimin ruhuyla okuma yazma öğreniyor.
Kürtçe öğretmenlerinin ağırlığı da kadınlardan oluşuyor. Merkezdeki kursları tamamlayan kadınlar, ya dil merkezinde öğretmen olarak kurs veriyor ya da Dil Akademisi’ne giderek, okullarda resmi olarak öğretmenlik yapmak için gerekli eğitimleri alıyor.
KADIN AKADEMİSİ
Devrimin kurumlarından biri olan Kadın Akademisi, kadınların siyasi eğitiminin merkezi.
Kadın Akademisi, kadınları devrim sürecine aktif olarak katmayı amaçlıyor. Ancak sadece bununla da yetinmeyen ve toplumsal cinsiyetçi rolleri de dert edinen yerlerden biri.
Eğitim günlerinde kapısında ellerinde kalaşnikoflarla kadınların nöbet tuttuğu kurum, devrim öncesinde kaymakamın eviydi.
Kaymakamın ihtişamlı evi şimdi devrim okullarından biri.
Resmi açılışı 8 Mart’ta yapılan akademide, daha öncesinde eğitim çalışmalarına başlandı. İlk olarak, asayişte görev alacak 40 kadına eğitim verildi.
Kadınlar akademide 15 günlük eğitim programına katılıyor. Bu programların ana amacı, kadınların kendi gücünün farkına varması.
İlk 6 gün, kadın tarihi, toplumsal cinsiyetçilik üzerine eğitim veriliyor. Diğer günlerde de kurulmak istenen sistem anlatılıyor, Abdullah Öcalan’ın savunmalarının “Özgür Eş Yaşamı” bölümü okunuyor, tartışılıyor.
KADIN MECLİSİ
Rojava’da her kurumda oluşturulan kadın birliklerinin yanı sıra kentle ilgili alınan kararlara kadın bakış açısını taşımak için kadın meclisleri oluşturulmuş durumda. Halk Meclisi’nin bulunduğu her yerde bir de kadın meclisi oluşturuluyor. Meclis üyesi kadınlar, tüm Rojavalı kadınlara devrimin örgütlenmesinde neden yer almaları gerektiğini anlatıyor.
KADIN ATÖLYESİ
Efrin’de kadınların çalışma yaşamına katılması için de Kürt yönetiminin girişimleri başladı. İldeki iş adamlarıyla yapılan görüşmeler sonunda sadece kadınların çalıştığı bir tekstil atölyesi kuruldu.
Önce makine kullanma eğitimini alan kadınlar, bu atölyede çalışmaya başladı. Kadınları çalışma yaşamına katacak başka benzer atölyelerin kurulması da gündemde.
KADIN MERKEZİ
Kadın Merkezi, 1,5 yıl önce, devrimle birlikte kurulmuş. Merkezin bulunduğu bina Esad döneminde de kadınlarla ilgili çalışmalar yürüten bir birimmiş.
Kadın Merkezi’nin 5 yöneticisinden biri Hanife Ali. 2 çocuk annesi olan Ali, savaş başlamadan önce de Halep’te kadın sorunlarıyla ilgili çalışmalar yapıyordu.
Kadın merkezinin “toplumsal sorunları çözmek için kurulduğunu” anlatan Hanife Ali, “Kadına hakları olduğunu hatırlatıyoruz. Kendi rolünün farkına varması için eğitimler veriyoruz” diyor.
ÇOCUK GELİNLER, KUMALIK VE BOŞANMA
Efrin’de kadınlar açısından en büyük sorun, genç yaşta evlilik. Başka bir ifadeyle çocuk gelinler. TEVDEM’in çıkardığı kanunlara göre, kimse 18 yaşına gelmeden önce evlendirilemez.
Ancak, genç yaşta evliliklerde düşüş olsa da, kanunun tamamen uygulandığını söylemek zor.
Erken yaşta evlendirilmek istenen kadınların başvuracağı yer, kadın merkezi. Genç kadınlar gidip durumu anlattıklarında kadın merkezi yöneticileri duruma müdahale ediyor.
SON 7 AYDA 3 ‘NAMUS’ CİNAYETİ
“Namus” adı altında cinayetler hala işleniyor. Son 7 ayda, 3 namus cinayeti işlenmiş. Kadın katilleri, Efrin’i terk etmek zorunda kalmış. 3’ü ise cezaevinde.
BOŞANMA ARTIYOR
Efrin’de devrim sonrasında artan boşanma istekleri de dikkat çekiyor. Kaç boşanma davası açıldı, bunlardan kaçını kadın, kaçını erkekler açtı? Bu konuda istatistiki bir veri yok. Ancak, devrim öncesine göre yüksek olduğu söyleniyor.
Boşanmak isteyenlerin ilk başvurduğu yer Kadın Merkezi. Merkez, boşanma isteklerini, savaş koşullarının doğrudan sonucu olarak değerlendiriyor.
Hem savaş hem de boşanmalar nedeniyle annesiz babasız kalan çocuklar büyük bir sorun. Hanife Ali, “Anne, boşanıp gittiğinde çocuklar ne olacak?” diye soruyor.
ÖNCE CİNS BİLİNCİ GELİŞMELİ
Kadın Akademisi sorumlusu Arşen Kurdman, toplumsal cinsiyetçilikle mücadele için öncelikle cins bilincinin gelişmesi gerektiğine dikkat çekiyor.
Rojava’da kadınlar bir yandan mevzilerde devrimi savunurken, diğer yandan da yoğunlaşmış bir şekilde sürdürülen eğitimlerle, cins bilinci kazandırılmaya çalışılıyor.
Kurdman’ın ifadesiyle, eğitimlerle kadınların kendi gücünün farkına varması amaçlanıyor. – ANF
Kürdistan Stratejik Araştırmalar Merkezi
www.navendalekolin.com – www.lekolin.org – www.lekolin.net – www.lekolin.info
