23 Nisan 2013 Basın Bültenleri

Rojnameger: Em şahid, bersûc û dozdarên komkujiya siyasî ne – DÎHA

 4’emîn rûniştina doza KCK’ê ya 26 jê girtî 46 rojnamegerên kurd tên darizandin li 15’emîn Dadgeha Cezayê Giran a Stenbolê hat dîtin. Di rûniştinê de parastina kurdî pêşkeşî heyetê kirin û diyar kirin ku ew di roja 22’yê Avrêlê de derdikevin pêşberî dadgehê ku ew wek roja Rojnamegeriya Kurdî tê pîrozkirin û îro jî salvegera wê ya 115’emîn e û wiha got: “Li cihê ku her tişt lê neasayî ye, tiştê asayî jî neasayî tê dîtin. Gelî dadgerên birêz, ev gotinên hanê ku di destpêkê de ji me re jî ne watedar in, rewşa heyî xweştir rave dikin. Bi vê boneyê, îro li vir kî tê darizandin û yê didarizîne kî ye, em dibêjin her hal biryara vê yekê dê dîrok bi xwe bide û ev rastî jî ew ê di nav rûpelên dîrokê de cihê xwe bigire.”

Rûniştina doza 26 jê girtî 46 rojnamegerên kurd li 15’emîn Dadgeha Cezayên Giran a Stenbolê serê sibê dest pê kir û êvarî bi dawî bû. 4’emîn rûniştina doza ku 46 rojnameger di 20’e Kanûna 2011’an de hatin binçavkirin û 36 jê hatin girtin û piştre 10 rojnameger serbest hatin berdan li Kampusa Girtîgeha Silivriyê 15’emîn Dadgeha Cezayê Giran a Stenbolê berdewam kir. Runitinê serê sibê bi tespîta nasnameyan berdewam kir û bi xwendina delîlan dom kir. Parastina rojnamegeran bi riya tercûman hat kirin. Di parastinê de li ser navê hemû rojnamegeran Rojnameger Ertuş Bozkurt, paratina kurdî ku ji 28 rûpelan pek dihat pêşkêşî heyeta dadgehê kir. Bozkurt, Rojnameg û Nivîskarê Kurd Musa Anter bibîr xist û got “Em şahid, bersûc û dozdarê komkujiya siyasî ne” Bozkurt, ji ber 115’emîn salvegera cejna Rojnamegeriya kurdî 22’ê Nîsanê spasiyên xwe ji kesên ku ev cejn diyarî wan kiriye re kir û wiha got: “Em dixwazin di destpêkê de bibêjin ku em hewce pê nabînin parêziyeke huqûkî bikin. Li dijî vê tawandariya bêwate, neheq û derî huqûqê, hem ji aliyê pîşeya me û nirxên ku em wan dinimînin, hem jî ji aliyê pêgiriya me ya rasteqîniyê ve ev yek dê bêwate be. Her hal kesên ku me bi biryar û nêziktêdanên siyasî ve dadirizînin, ji me parastineke huqûqî hêvî nakin. Ev doz, wek berhemeke biryarên siyasî yên desthilata AKP’ê, projeyên wan ên muhendîsiya civakî û stratejiya tesfiyekirina muxelefeta kurd a tevahî derketiye holê. Ev rastî di nav bi dehan daxuyaniyan de cih girtiye ku ji aliyê Serokwezîr R. T. Erdogan, alîkarê wî Beşîr Atalay û Wezîrê Karên Hundirîn ê Berê Îdrîs Naîm Şahîn ve ji raya giştî re hatine kirin û raya giştî bi xwe şahidê vê yekê ye. Jixwe gotina Beşîr Atalay bi tenê jî, ya ku “Operasyonên KCK’ê, di civîna Desteya Wezîran de di nav çarçoveya ‘projeya çareseriya entegreyê’ de hatiye plankirin bes e ji bo nîşandana sedemê siyasî ya vê dozê. Bi vê biryara siyasî, operasyon li me hate kirin û beriya dozgerê birêz mekanîzmaya siyasî û hin qunciknivîs li dijî me ketin nav liv û tevgerê. Ji lew re dosyaya ku der barê me de hatiye amadekirin berhemeke hevpar a erka bicihanînê, biryargirên siyasî, hin derdorên çapemeniyê û ya birêz dozger e. Nirxandina ku em ê li ser navê rojnamegerên girtî yên xebatkarên çapemeniya azad bikin, em dê bi vê nêrînê bikin. Em tevgerîna li gorî senaryoya berhema siyaseta hikûmetê ya ku dozgerê birêz ew li qelem daye û hikûmet bi xwe jî di van rojan de diyar dike ku dev jê berdaye, napejirînin. Di nirxandinên xwe de em ê prensîbên huqûqî yên gerdûnî, pîvanên çapemenî, derbirîn û azadiya ramanê û mafdariya xwe ya dîrokî esas bigirin.”

‘Ev doz tawanbarkirina hemû çapemeniya azad a kurd e’

Bozkurt, di parastina kurdî de wiha berdewam kir: “Em gotina xwe ya dawî di serî de aşkera bikin: Ev doz ji kîjan aliyî ve bê nirxandin bila bê nirxandin, ev darizandina derbirîna raman û azadiya xwebirêxistinkirinê ye, tawanbarkirina pîşeya çapemenî û rojnamegeriyê ye, ya herî girîng jî teşebûsa mehkûmkirina tevahî ya çapemeniya azad a kurd e. Ev adetekî desthilatê ye ku em pê dizanin û em hînî wê bûne, lê her car jî ev yek neçûye serî û bi ser neketiye. Ji bo ku em vê rastiya dîrokî aşkera bikin jî, divê em tiştên ku ji hêla dozgerê birêz ve hatine tevlîhevkirin, ji hev derxin.
Di serî de em dixwazin diyar bikin ku em ê li dijî angaştên derî aqil, derî zanistê, yên li dijî hebûna bûneweran, bi aqil, bi zanist, bi mantiq û wijdan, bi maf û dadî rawestin. Em ê dîsan berpirsiya xwe bînin cih û em ê li şopa van sûcdariyan bigerin û çavekî li têkiliyên raman û desthilatê bigerînin.”

‘Desthilat têkilîpêkirina li pêşveçûna asayî ya ramanê ye’

Bozkurt, di dirêjahiya parastinê de wiha got: “Ji bo ku em bikaribin kontrola desthilatê ya li ser ramanê û tehdeya wê ya li ser azadiya raman û derbirînê fehm bikin, hewce ye em bi awayekî kurt çavekî li dîrokê bigerînin. Dîroka nivîskî ya serweran, ku me ew vekolaye, wek dîroka desthilatbûnê derdikeve pêşiya me û ev dîrok bi awayekî teqez an dîroka bidestxistina ramanê yan jî dîroka êrîşa li dijî ramanê ye. Ji lew re, em kêşeyê wek derbirîna ramanê û azadiya çapemeniyê dibînin. Ev pirsgirêk jî îro tenê bi me ve ne eleqedar e, ev kêşeyeke hezar salan a mirovbûyîn û azadbûnê ye. Sedemkarên wê, kesên serwer û birêveber in. Kok û bingehên vê jî digihîje desthilat û serweriya xweydewlet. Ev rasteqîneya diyalektîk jî bi naveroka ramanê, bi pênase û bi wan nirxan re eleqedar e ku ew temsîl dikin. Ji lew re, raman ji aliyê mercên ku bi wan re derketiye holê, ji bilî çalakiyeke entelektuelî, berhemeke kedê ye û zengîniya herî mezin e. Ked û afirandina ramanê ya kedê, merhaleyeke mirovbûyînê ye. Pênaseya Arîstoteles a “Mirov ajalekî civakî ye ku dikare bifikire , ji xwe amaje bi vê yekê dike û ezmûneke jiyanî jî diyar dike. Bi gotina Kant, “dest çawa “mêjî ye ku dirêjî derve bûye , ziman jî îfadeya hevpar a her duyan e û bendeke zexm di navbera ked, raman û gotinê de heye ji ber vê yekê dîroknas wek teoriya dîrokê, dîroka mirovahiyê di van salên dawî de mîna “dîroka ramanê hildin dest. Raman, hişmendî, têgihîştin, encameke mecbûrî ya qanûnên sirûştî bû û hizirîna bi awayekî din jî ne gengaz bû. Di wan tezan de, yên ku mirovbûnê bi aqilê mirov ve, bi ramana wî ve girê didan, ew wek “yekûna têkiliyên civakî dinirxandin û ew nêrînên ku “ked û hişmendiyê wek mercên hev û hevbandoriya diyalektîk a xweserî mirovan didît jî, îşaret bi wan her du aliyan dike ku rastiyê temam dikin. Gava ku hişmendî û raman di destê mirov de digihîje hêzeke mezin an jî gava ev hêz tê kifşkirin, jiyanê jî dest bi dagerîn û veguherînê kir. Ji vî aliyî ve raman pêvajoyeke şoreşî ya bingehîn e. Mirov bi saya vê hêzê, gihîşte gihaneka mirovbûyînê.”

‘Feraseta serweriyê 5 hezar salin belaya serê mirovan e’

Bozurt, di berdewama parastinê de bal kişand ser hêza ramanê û serdestiyê û wiha pêde çû: “Nexwe ferqa di navbera mirov û ajalan de, bi wecîzeya Prof. Dr. Alfred Weber, bi qasî “rêje yan jî ferqa kulîlkê ya bi bûtikê ye. Ev hêza vegerîner a mezin a ku em jê re raman dibêjin, kir ku pêşî mirov bibe serdestê hawira xwe, lê mixabin mirovan piştre ev serdestî dijî hev û din bi kar anî. Ev hêz, bi vî awayî di demeke kurt de, li navgîneke desthilatê dageriya. Kesên ku xwest li ser civakê, komeke serdestiyê bi kar bînin, pêşî berê xwe dan ramanê, tê koşiyan ku wê bi dest bixin. Bi destxistina vê hêzê re, têkilî bi binyata civakî hate kirin û binyata sirûştî hate teribandin, rêzik û rêzanên nû yên civakî hatin afirandin ku ew xwe dispêrên serwerî û dîlîtiya hizir û ramanê. Têkiliya serweriyê, ya em jê re dibêjin civaka xwedî dewlet, ku ev 5 hezar sal e belaya serê mirovan e, a wiha wek berhema forma xwedî bingeha desthilatê li pêşberî me rawestiyaye. Sedemeke din jî ya ku serwer bi ser ramanê de diçin ew e, digel daxwaziya bûyîna hêza sereke, dixwaze ku bibe pêkvetiya hemû zengîniyan. Çawan ku me di serî de jî aşkera kir, bidestxistina ramanê ku ew berhema kedê ye, tê mehneya bidestxistina kedê û destpêkirina pêvajoya kedxwariyê ye. Formula vê teoriya serweriyê ku heta roja me didome, berevajiyê fehm û feraseta heyî, gelek hêsan e. Ramanê, ku ew kana hêz û zengîniyê ye, bi dest bixe, dewlemendîtiyan îstismar bike, ji bo timîkirina vê yekê jî ramanê bixe bin pawana xwe, mesela li zîguratan, ji saziyên cuda yên xwedî wesfên perwerdehiyê xwevekişandina serwer û serdestan a ji pêvajoya kedê û hilbirandina ramanê, ne beredahî ye. Ev tiştê ku em dibêjin bi vê rastiyê ve girêdahî ye. Peyama ku tê dayîn ev e: eger hewce bi fikirînê hebe, ew karê me ye, mafekî bi tenê yê civakê heye xizmetkirina ji me re. Pawanbûna raman û zanyariyê wiha dest pê kiriye. Wek riya xistina bin kontrolê ya civakê û marastin û kedxwariyê, gava ku raman qîm nekiriye îcar serî li tehde û tundiyê daye. Bi derûniya mirovahiyê lîstine û xurafe xistine dewreyê. Li ser navê baweriyê, mirov kirine bend û evd. Serweran xwe wek xweda-kral, siya xwedawend a li ser rûyê dinyayê, nûnerên wî ragihandine û ji bo desthilatê serî li gelek rê û dirban dane. Digel vê yekê, her çi rê û rêbaz hatibin ceribandin jî, dîsan ji bo ku mirov bikin bende û keda wan bê xwarin, diviya ku ji fikirînê dûr bihatina hiştin û divê karê hizirîn û fikirînê yê birêveberan bûya. Ev dîrok wek dîroka Fîrewn, dîroka pûtan derket pêşberî me.”

‘Her pêxemberek li dijî statukoyekê ye’

Ertuş Bozkurt di parastina xwe de wiha berdewam kir: “Lê belê, li dijî vê jî dîroka Hz. Îbrahîm heye. Dîroka bi hezaran a pêxemberan heye ku her yek ji wan li dijî statukoyê rênîşanderekî rast û bera ye. Ji lew re, li dijî hemû qedexe, tehde û zilmê û hemû xurafeyan, berevajîkirina hişmendiyê, heta ku destê mirovahiyê karî kar bike û mirovahî bi keda xwe hebe, melekeya xwe ya ramanê ku ew encama jiyana sirûştiyê, winda nekir. Her çi qas ramiya rastî dît û tevgerîna ber pê de jî berepêş çû. Raman xwêdana eniya mirovahiyê û berhema kedê bû û qet di wê jî nebihurî.

Serwer ji daxwaza ku raman wek navgîn û amraza desthilatê bikin bin pawana xwe venegeriyan. Platon cihê beredayî zanist, hişmendî yan jî “rêveberê fîlozof ” wek pîvaneke rêvebirinê dananîbû holê. Li gorî wî dewleta îdeal ancax mirovên hişmend dikarin îdare bikin. Ji ber ku reşexelk ne hişmend in, kesên bijare yên rêveber û kargêr, ji berê ve hatibûn diyarkirin. Ev jî di heman demê de dihat wê wateya ku raman bê fermîkirin û bikeve bin pawana dewletê/pawana rêvebirinê. Ev yek di dîroka ramanê de, averêbûna ramanê ya ji riya xwe ya sirûştî ya duyem a mezin e. Şikestina pêşîn di pêvajoya dewletbûnê de û ya duyem jî bi nivîsandina kitêba dewletê, bi fermîkirina wê pêk dihat. Ev şikan û terkên hanê, bûn sedemên berevajîkirina dîroka mirovahiyê, wan kir ku ew ji riya xwe derkeve. Sedemê ku mirov bûye dîlê tiştên ku wî bi xwe afirandine, ev e. Îro ev her cure neheqî, nehuqûqî, rewşa xerab, şer, talan, kedxwarî û bêexlaqiyên ku diqewimin, ji vê yekê tên ku ji ber eşqa desthilatê, mudaxele li herk û berdewamiya ramanê tê kirin û ew tê berevajîkirin. Dîrok bi nimûneyên bêhejmar ên ku van tezan dipeyîtîne, tije û dagirtî ye.”

‘Bi hezaran ramanwer ên bi ramana xwe re xayîn nagerin, bedelên mezin dan’

Bozkurt, li ser bedela rastiyê jî rawestiya û wiha got: “Digel her tiştî, li dijî vê rewşa xerab, helwesta ku alîgirê berdewamiya sirûştî ya ramanê ye, ew teslîmê serdestan nake, aliyê ramanê yê kedê li pêş çav digere, pêgiriya wê dike û ji bo vê jî têkoşîneke bêaman dide, qet kêm nebû. Bi hezaran ramanwer ên ku bi bi ramana xwe re xayîn nagerin, bedelên mezin dan. Digel hemû êrîşên desthilatê, berxwedana ramanî wek berteka sirûştî ya hebûnê derket holê. Ji bo vê rewşê dayîna bi hezaran nimûne û bibîranîna kesatiyên dîrokî gengaz û mimkun e. Tenê ji bo ku mesele bê fehmkirin, çîroka Sokrates, tiştên ku lê qewimîne û têkiliya wî ya bi desthilatê re, bes e. Şagirt û hemdemê wî Platon, ramanê di destê dewletê de fermî dikir, li dijî vê yekê Sokrates ramana azad temsîl dikir. Rexnekirina wî ya dewletê ya li ser bingeha ramanê, kir ku ew bibe hedef. Jê dihat xwestin ku ew zanyarî, civarî û tecrûbeya xwe li gorî xwestina dewletê, her wiha li gorî dilê rêveberan bi kar bîne. Lê wî fazîlet û raman ji bo jiyaneke civakî ya hîn baştir û kesatiyeke azad bi kar anîn. Ji lew re, ji vî aliyî ve ramanên Platon li gorî yên sokrates tê wateya revîzyonê ya li lehê dewletê. Jixwe em Sokrates jî ji ramanên Platon dizanin ku em baweriya xwe bi rastiya wan naynin. Lê tiştê ku em dizanin û pê ewle ne, ew e ku ew ji ber ramanên xwe duçarî xezeba desthilatên wê demê bûye. Ji ber ku Sokrates difikirî û ev raman jî bi gel re parve dikir, bi bahaneya ku “xortan bi kar tîne û gel ji rê derdixe hatiye darizandin û kuştin. Ev jî bersiva serweran a ji ramana azad re bû. Ji ber ku Platon ji bo mayîndetî û dahatûya dewletê fikiriye û raman jî ji bo vê yekê fermî kiriye hatiye xelatkirin, lê yê ku bi awayekî azad hiziriye û li ramanên xwe xwedî derketiye, hatiye darizandin û kuştin, ma wekî din wateya vê yekê heye gelo?! Ev adetê ku di şexsê Sokrates de, ramana azad dadgeh kiriye û ew mehkûm kiriye ev 2 hezar 5 sed sal e wek genetîkeke deshilatê û koda wê berdewam e. Îro, bûn û hebûna me ya li vir delîla herî mezin a vê yekê ye.”

Îslamê jî ku dijî statukoyê û “li ser navê Xwedê mirov gazî heq û rastiyê dikir piştî bû desthilat hat guhertin’

Bozkurt, li ser rastiya desthilatdariyê ya li hemberi heq û ratiyê jî rawestiya û wiha got: “Ev tehdeya desthilatê ya li ser ramanê û têkiliya wê, di civakên Rojhilat de û di her cure binyatên civakî yên îdeolojîk ên aîdê wê de, derdikevin pêşberî me. Ramana îslamê jî ku ew bi xwe li dijî statukoyê, li dijî dewra cahîliyeyê “li ser navê Xwedê mirov gazî heq û rastiyê dikirin, piştî bû xwedî desthilatê, li dijî neferên xwe yên zanist û ramanê xwedî heman têkiliya tehekûmê ye. Ramanwerên tesawufê yên mînanî El Kindî, Farabî, El Razî, ji ber ku wan bi tenê tiştên ji desthilatdarên dewra xwe cuda digotin, duçarî gelek tehde û pêkutiyan bûne. Ev hemû mînak di heman demê de bi me didin nîşandan ku raman eger rexneyî be û bikaribe tiştê heyî pirsyarî bike dikare bi pêş bikeve û geş bibe. Lê desthilat, îcar li Rojhilata Navîn, hêzeke îlahî etfî xwe dike û xwe pîroz dibîne, ji ber vê pîroziyê jî xwe ji hemû rexneyan bexşandî dibîne û pirsyarîkirina xwe jî wek sûcekî herî mezin dibîne. Nexwe em ê çawan fehm bikin ku ew Îmam Xezaliyê ku li dijî “îsbatkirina hebûna Xwedê derdiket, bi xwe jî duçarî tehdeyan bûye û dîsan Şehabedîn Suhrewerdî ku wekî Manî heqîqet di ronahiyê de didît, lê bi fermana fermandarê îslamê Selhedînê Eyûbî, bi hinceta “dijatiya dîn hatiye kuştin. Lê belê tehde ramanê nakuje, berevajî mezintir dike. Di sala 992’yan de gava ji ber gotina Helacê Mensûr “Enel Heq/Ez heqîqet im çermê wî gurandin, serdestan digot qey wan raman jî kuştiye. Lê heman raman îcar ji aliyê ramanwerê îslamê Fazlullah Estarabadî ve hate gotin.”

Hozan û Ramanvane mezin Guardino Bruno zindî hat şewitandin’

Bozkurt, li ser rastiya dîrokê û ferasetên li dijî rastiye jî rawestiya û wiha parastin kir: “Ev rewş bi tenê ne aîdê çanda îslamê ye, çimkî dijatiya ramanê koda desthilatiyê û ya tehekûmê ye. Binêrin, Hypatiaya Îskenderiyeyî ku di sedema xwe de îlahiyetnasek bû û tenê ji bo civata xwe hin tezên nû diparast bi awayekî tirsnak hate kuştin. Hozan û ramanwerê mezin Guardino Bruno ku di ronesansa Ewrûpayê de xwedî paye ye, tenê ji ber ramanên xwe li Romayê bi zindîtî hate şewitandin. Welatiyê wî Galîleo Galîleî, ji ber ku got “dinya ne navenda gerdûnê ye li Dadgeha Engizîsyonê hate darizandin û ji ber ku li gotina xwe poşman bû, ji mirinê filitî. Hemû jî çi qas nas û nasyar in ji me re. Ewrûpa qismî be jî, ji şerma şewitandina mirovan a ji ber ramanê wan, xelas bû. Lê 400 sal bi şûn de, komek hunermend tenê ji ber hizir û ramana xwe li Sêwazê hatin şewitandin û dûyê wan tevî dûyê Bruno bû, lê em hîna jî bi şerma pirsyarîkirina ramana mirovan dijîn. Ev hemû mînak, hem berdewamiya ramanê hem jî mezinahiya berdewamiya êrîşên desthilatê yên li dijî ramanê nîşan didin. Ev rewş delîlê tirsa desthilatê ya li hemberî ramana alternaf e jî. Li cihê ku lê ramana azad heye, tehekûm, serdest û bindestî lê bi hêsanî pêk nayê. Loma li dijî desthilatê, astenga herî sereke ramana azad tê dîtin. Bi dirêjiya dîrokê girîngiya ku etfî ramanê tê kirin, her dem zêdetir e. Ji aliyekî ve jî kana sereke ya hebûnê ye. Descartes, gava digot “ez difikirim nexwe ez heme , bi tenê hîmê felsefeya îdealîst zexm nedikir, teza felsefeya materyalîst jî gava digot “ji ber ku ez heme difikirim , di cewherê xwe de bi gotinên cihê amaje bi rastiyê ya bi heman aliyî ve dikir. Bendê zexm ê ramanê yê bi hebûnê re, bi van her du felsefeyan ve, bi palpiştên hîmî ve dihat peyîtandin. Eger em bi awayekî, jêderînekê bikin, teşebûsa bidestxistina ramanê di heman demê de teşebûsa bidestxistina bûneweriyê ye ku pêwîstiya wê bi tehekûmê heye û ji aliyê serweran ve jî rehendeke wê ya dilbijiyê heye. Elbet, digel vê rewşê, xwedîderketina li ramanê, teşebûsa parastina bûneweriyê û xwebûnê ye, ji vî aliyî ve ev ne tercîhek e, mecbûriyek e. Ev meseleyeke nasname û kesatiyê ye. Her wisan, mijareke hebûnê, kêşeyeke ontolojîk e. Ji lew re, îro xwedîderketina me ya li ramana xwe, ji bo nasnameya me, ji bo kesatiya me û xwebûna me mecbûriyetek e. Digel her tiştî, em xwe ji bo parastina ramana azad a ku domana çîroka mirovahiyê dabîn dike, minetdar dibînin ku berpirsiyeke mezin daye ser milên me. Her wiha ev huzûreke wisan e ku helwesta xweyfazîlet vê bexşî me dike û ev jî tercîhek e ji bo me. Belê ev pêvajoya dîrokî bi mînak û dersan ve tijî ye. Çendî ji vê yekê derxistina encamên cur bi cur mimkun be jî, hemû encam ligel hev di nav ahengî hevgiriyê de ne. Bi tu awayî ji van nimûneyan encamek li lehê desthilat û serdestan nayê derxistin. Eger ku bê derxistin, wê gavê rastî dê bê teribandin û berevajîkirin. Belê em baş pê dizanin ku desthilat der barê vê yekê de gelek hunerwer in. Tiştekî aşkera û li ber çavan e, bê çawan demekê hin kes mexdûr kirine û paşê li wan bûne xwedî. Lê ev rewş, rastiya meseleyê nikare biguherîne. Li vir rastiya tek ew e ku raman bi awayekî rêkûpêk duçarî êrîşa serdestan bûye. Li aliyekî bi hêza ramana ku ji xwe re kedî kiriye kara û desthilatdar bûye, ji aliyekî ve jî ramana azad û alternatîf ji xwe re xeternak dîtiye, ku ev rewş tam li gorî rasteqîneya desthilatê ye. Wekî ku zanistê jî peyîtandiye, çawan ku genetîka civakan hebe/ hatibe şêwandin, desthilat jî bi awayekî mutleq li ser genetîkekê hatiye şêwandin. Dem, mekan û civak bêyî ku ferq bikin hema bibêje wekî hev û bi dîmeneke gerdûnî derketine pêşberî me, ku ev yek bi genetîka desthilatê ve têkildar e. Kod û şîfreyên vê genetîkê hene. A ev genetîk 2 hezar 500 sal berê bi hinceta ku “civakê ji rê derdixe Sokrates, îro jî me bi sedema ku “di navbera gel de kîn û nefretê çêdikin tawanbar dike. Ev genetîk li van xakan bi sedema “dijatiya olê li Rojhilata Navîn çermê Helac digurîne, li Îskenderiyeyê Hypatiayê bi awayekî wisan dikuje, li Romayê Bruno dişewitîne, Şuhrewerdî dikuje. Ji ber vê yekê kesên ku qîmet bi ramanê didin û azadiya wê diparêzin, gava bi tawanbariyan re rû bir û dimînin qet naheyirin. Ji lew re ew tiştê ku pê re rû bi rû mane, tiştekî pir kevn, kartû û bêwate ye, hem jî adetekî desthilatê yê bêencam e.”

‘Berevajîkirina ramanê, mirina rasteqîniyê ye’

Bozkurt, di dumahiya parastinê de wiha dirêjî da parastinê. “Di vê vegotina me ya kurte ya der barê ramanê de, derdikeve holê ku çendî desthilat hewl bide ku ramanê bixe bin kontrola xwe, ku nikaribe, îcar bi hunerweriya xwe ya rê û rêbazan dixwaze kesan biqutifîne, lê bi hezaran sal e ku tiştek zêde neguheriye. Îro jî em hem ji ber pîşeya xwe û felsefeya xwe ya jiyanê, hem jî ji ber têkoşîna azadiya raman û îfadeyê ku me bedel daye, di heman demê de sedeqeta bi ked û mîrasa kesên ku nirxên gerdûnî û însanî afirandine, em jî xwedîderketina li raman, bawerî û azadiya derbirînê wek mecbûriyekê dibînin. Em xwedî wî hişî ne ku lêgerîna li heqîqetê, ramana azad, di nav rastiyê bi xwe de ye. Lêgeriya li rastiyê ku ew xala gihaneka hemû azadiyan e, em dizanin ku ew riyeke dijwar û bedeldar e. Dîsan di roja me de, wekî di hemû têgih û diyardeyan de, em jê agahdar in ku çemka “heqîqet ê çi ji aliyê termînolojîk ve, çi jî ji aliyê diyardeyî ve tê berevajîkirin û em pê dizanin ku hilberîna heqîqeta sûnî ya heyî jî, tê kirin. Ji ber vê sedemê, der barê egerên têgiha heqîqetê û berevajîkirinê wê de, em hewcetî bi vegotina çend mijaran dibînin. Ji ber vê egerê, gava em hevkêşeya desthilatî û heqîqetê hildin dest, bivê nevê em ê xwe di parametreya civakî û dîrokî de, di nav gilokên diyardeyên komplîke de bibînin. Eger berevajî em wê hildin dest, gava em li dîroka berevajîkirina heqîqetê, teribandin û dûrxistina ji naveroka wê binêrin, di heman demê de em dest diavêjin dîroka desthilatê jî. Ku em sadetir bikin, hemû desthilat li ser heqîqetên heyî yên berevajîkirî hatine avakirin. Di pêvajoya avakirina van heqîqetan de, kuştina rasteqîneyên sirûştî jî, îcraetên herî girîng ên wan desthilatên li ser sehneyên dîrokê ne. Ew azînên ku hezaran sal berê hatine afirandin an jî kifşkirin, serê pêşîn ji bo berevajîkirina hişmendiya civakî, teribandin û dewrûdaîmkirina wê ye, da ku careke din neyê sererastkirin û serûbinkirina berdewamiya pêvajoya dîrokî ya vê bîr û hafizeyê ye. Ji wê roja ku diyardeya desthilatê hatiye hişê însanan û bi diyardeya dewletê re bi yek bûye, ew azîna ku hatiye bikaranîn, di rastiya xwe de tim eynî bûye. Çimkî teribandina hişmendî û hafizeyê, ku bêyî rizayê nebe, desthilat baş pê dizanin ku xesbkirina vîna civakan bi darê zorê ji bo demeke dûr û dirêj nayê kirin. Desthilatan tim rexistinbûn, ku ew halê îcrayê ya pirrengî, pirdengî û pluralîst a civakan e, wek raman û meyleke xeternak daye nîşandan. Ji bo navgîna vê yekê jî, wan rêbaza reşkirinê wek hêmaneke herî sereke bi kar aniye. Dema em îro li dîroka ku pêşkêşî me kirine dinêrin, em dibînin ku ew ji qeydkirina vê bêexlaqiyê pêk tê.”

‘Dîrok yek alî hatiye nivîsandin’

Bozkurt, di parastinê de li ser rastnivîsa dîrokê jî rawestiya û wiha axivî: “Di rûpelên vê dîroka hanê de ku serdestan ew hilberandiye, nirxên gerdûnî yên ku mirovahiyê ew afirandine û afirînerên van nirxan tune ne. Tu dibêjî qey dîrok ji kral, tîran, împarator û ji çalakiyên kuştin, mirin, şer û talanên dewletan û ji damezirandin û hilweşîna dewletan pêk hatiye, wisan pêşkêşî me dikin. Ji bilî vê dîrokê û rastiya civakî ya ku li serê hatiye avakirin, nehatiye xwestin ku tê de alternatîfek hebe, jê bê axaftin û tê bê fikirîn, her wiha desthilatê hewl daye ku ev rewş wek qeder bê pêşkêşkirin

Pêzanebûna bi heqîqetên civakî û dîrokî her wisa meyldarbûna ber bi wan ve, ji aliyê desthilatan ve destpêka dawiyê ye û desthilat baş pê dizanin ku ev yek tê wateya xerabûna efsûn û nehîniya rasteqîneyên pêşkêşkirî. Ji ber vê yekê ye ku desthilat dixwazin tim zanyarî di bin pawana wan de be ku ev yek ji pêşekiyên wan e. Belê “zanyarî hêz e û pawana zanyariyê jî, riya tekane ye ku xwe wek “destê tek pêşkêşî civakê bike. Çawan xwe gihandina van zanyariyan 5 hezar sal berê di dema sumeriyan de, ji ber razên îlahî yên rahîbên zîguratan ne mimkun be, îro jî ji ber ku ew razên neteweyî yên gewre yên odeyên kozmîk ên netewedewletê ne, ne mimkun in. Qalibên ramanî û formên siyasî yên ku rahibên sumerî bi hezaran sal berê formûle kiribûn, wek nexweşînekê bi pêsîra mirovahiyê girtine.

Lê ji ber ku aferîşa sirûşt û eşya pirreng û pirdengî ye, ew di qanûnên feraseta monîst de hilnayên û naguncin. Ji ber ku avaniya eşya dualîst e, li dijî zêhniyeta tekperest a desthilatan bi berdewamî û dirêjahiya dîrokê, têkoşîneke destanî çêbûye. Dîroka fermî ya pêşkêşkirî, çendî vê yekê nebêje jî rastî ev e. Li hemberî tekparêziyê mirovahiyê pirrengiya xwe hêvişandiye û ji bo vê yekê jî bedelên mezin dane û cudahî jiyandine.”

Bozkurt li ser rola medya alternatif jî rawestiya û wiha got:

1- Medya alternatif medya ku ne hegemon e. Medya ku li dûrî serdestiye ye

2- Medya Alternatif, civakê dixe nava lêpirsîn û lêgerînê. Fikr û ramanê û nirxandinê dide civakê. Armanc dike ku bûyeren nayê ditin bide dîtin û yên tê dîtin jî îspat bike.

3- Medya Alternatif li dijî berjewendi û karê ye.

4- Medya Alternatif hemû agahiyan bi civakê re parve dike

5- Medya Alternatif li dijî hişmendî û ramana mêr e û xweza u ekolojiyê diparêze.
6- Medya Alternatif heqîqetê û rastiyê diparêze. Ji bo parastiya rastiyê têkoşînê dide.

7- Medya alternatif nirxan diparêze û bilin dike.

Bozkurt, parastin heta rûpela 10’n xwend û piştre 28 rûpel parastina kurdî pêşkêşî heyetê kir. Heyetê piştre rûniştina dozê taloqî 24’ê Nîsanêkir.

’23 Nisan’ı bilmiyorum çalışmak zorundayım’ – DİHA

Uluslararası Çalışma Örgütü (ILO), çocuk işçiliğini dünyanın en temel sorunları arasında sayarken, Türkiye’de yaklaşık bir milyon çocuk işçinin bulunduğu ve bu sayının arttığı belirtiliyor. 16 yaşındaki Yakup Turan, 23 Nisan’ın ne olduğunu bildiğini belirterek, “Televizyonlarda bayram diyorlar. Ama ben çalışmak zorundayım. Bu yüzden kaç Nisan olduğu beni ilgilendirmiyor” dedi.

Çocuk işçiliğini dünya gündeminin en üst sıralarında yer alması gereken ve ivedi çözüm bekleyen bir sorun olarak tanımlayan Uluslararası Çalışma Örgütü (ILO), milyonlarca çocuğun fiziksel, zihinsel, eğitsel, sosyal, duygusal, ve kültürel gelişimlerine zarar veren ve ulusal yasalarla uluslararası standartlara uygun olmayan koşullarda çalıştırıldığını belirtiyor. İLO, bugün dünyadaki 74 ülke ile devam ettirdiği “Çocuk İşçiliğinin Sona Erdirilmesi Uluslararası Programı”nı, Brezilya, Hindistan, Endonezya, Kenya, Tayland ve Türkiye ile başlatarak, Türkiye’yi dünyanın çocuk işçiliği konusundaki en olumsuz koşulları olan 6 ülke arasına almıştı. Çocuk işçiliği sorununun gelişmekte olan her ülke için olduğu gibi, Türkiye için de önem taşıyan bir konu olduğunu vurgulayan İLO, sorunun nüfus, eğitim düzeyi, ekonomik gelişim ve sosyal kalkınma kavramlarıyla doğrudan ilgili olduğunu kaydediyor. Türkiye’nin kırsal yerleşimden kentsel yerleşime ve tarımsal ekonomiden sanayi ekonomisine geçiş süreci yaşadığına işaret eden İLO, başlıca kent merkezlerine göç trendinin, sosyal destek ağının yetersizliği veya kent yaşamına uyum sağlayamama ile birleştiğinde, çocuk işçiliğinin daha fazla gündeme geldiğini, özellikle ailenin gelir düzeyini arttırmak amacıyla sokaklarda ve marjinal sektörlerde çalışan çocukların sayısının belirgin bir şekilde arttığını ifade ediyor.

TÜİK: 900 bin çocuk işçi var

Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) ve Devrimci İşçi Sendikaları Konfederasyonu Araştırma Merkezi’nin (DİSK-AR) son dönemlerde yaptığı araştırmalar İLO’nun tespitlerini doğruluyor. TÜİK, 2012 yılı sonu Çocuk İşgücü Anketi Sonuçları’na göre, 2012 yılında çalışan çocuk sayısı 6-14 yaş grubunda 292 bin kişi, 15-17 yaş grubunda ise 601 bin kişi olarak veriyor. TÜİK verilerine göre, çalışan çocukların yüzde 49.8’i bir okula devam ederken, yüzde 50.2’si ise okula devam edemiyor. TÜİK, çalışan çocukların yüzde 52.6’sının (470 bin kişi) ücretli veya yevmiyeli, yüzde 46.2’sinin (413 bin kişi) ise ücretsiz aile işçisi olduğunu vurguluyor.

Ev içinde çalışanlar da eklenirse 2 çocuktan 1’i çalışıyor

Konuya ilişkin geçtiğimiz Nisan ayında önemli bir çalışma yayınlayan DİSK-AR ise, dünya genelinde 306 milyon çocuk işçinin bulunduğunu açıkladı. Türkiye’deki çocuk işçi sayısını TÜİK’in de verdiği 1 milyona yaklaşık olarak veren DİSK-AR’ın çalışmasında, çocuk işçiliği ile mücadelenin ivmesinin de giderek düştüğüne dikkat çekildi. Rapor, Türkiye’de istihdam içinde değerlendirilmeyen ev işlerinde çalışan çocukların sayısının 1999 yılında 4 milyon 447 bin iken, 2006 yılında bu sayının 7 milyona ulaştığına işaret ederken, ev işlerinde çalışan çocuklar da değerlendirildiğinde 5-17 yaş arası toplam çalışan çocuk oranının yüzde 49’u bulduğunu ve böylelikle Türkiye’de her 2 çocuktan birinin çalıştığını vurguluyor. DİSK-AR raporunda, Türkiye’de toplamda 1 milyona yaklaşan çocuk işçilerin sayısının artacağı tespitine yer veriliyor.

‘Televizyonlarda bayram diyorlar’

Yapılan araştırmalardan habersiz olan 16 yaşındaki Yakup Turan ise, anlattıkları ile çocuk işçiliğinin neden, nasıl ortaya çıktığını, nelere mal olduğunu ve ne gibi zorluklar oluşturduğunu kanıtlıyor. Çalıştığı oto tamircisinde bir taraftan işini yaparken, diğer taraftan konuşan Turan, 5 çocuklu bir ailenin en büyük çocuğu olduğunu söyledi. Babasının inşaatlarda kalıp işçiliği yaptığını söyleyen Turan, “Babam sürekli iş bulamıyor. Bu yüzden geçinemiyorduk. 3 yıl önce küçüklerime bakabilmek, aile bütçesine katkı sunmak amacıyla işe başlayıp, okulu bıraktım. Burada çalışarak haftada 100 TL kazanıyorum. Paramı götürüp aileme veriyorum” dedi. “Bugünün tarihi önemi nedir” sorusuna gülerek “Bilmiyorum” diye cevap veren Turan, “Bugün 23 Nisan Çocuk Bayramı” sözlerine ise şu karşılığı veriyor: “Ben 23 Nisan’ı biliyorum. Televizyonlarda bayram diyorlar. Ama ben çalışmak zorundayım. Bu yüzden kaç Nisan olduğu beni ilgilendirmiyor.”

Şervanên jin ên YPG’ê di çapemeniya cîhanê de ne – ANF

Şervanên jin ên YPG’ê yên ku li taxa Şêx Meqsûd a Helebê li dijî rejîma Sûriyeyê cihê xwe di eniya şer de girtin, cihek berfireh di çapemeniya cîhanê de girtin. Televîzyona VRT ya Belçîkayê ji bo şervanên jin ên YPG’ê got: “Ji bo mafên Sûriyeyî, Kurd û jinan şer dikin , Ajansa Nûçeyan a Franseyê (AFP) jî got: “Di eniya şer a Sûriyeyê de şervanên jin ên Kurd ciheke taybet digirin.

Saziya Flaman a Radyo û Televîzyonê ya Belçîkayê (VRT) di bulteya xwe ya sereke de cih da şervanên jin ên YPG’ê yên ku li taxa Şêx Meqsûd a Helebê di eniya şer de cihê xwe girtibûn.

Nûçegihanê şer ê Belçîkayê yê xwedî tecrûbe Rudi Vranckx di nûçeya xwe de diyar kir ku li Şêx Meqsûdê zêdetirê sed hezar Kurd hene, di van demên dawiyê de ketiye destê Artêşa Azad û bi taybet jî “milîsên Kurd û niha bûye eniya şer.

Di nûçeyê de tê diyarkirin ku şêniyên taxê ji ber şer koçber dibin û bajar jî ji ber koçberiyê veguhertiye “bajarekî xeyaletan. Her wiha di nûçeyê de tê destnîşankirin ku her ku diçe di şer de oldarên radîkal cih digirin, lê nûçegihan li vir li rastî şervanên jin ên Kurd hatine.

Vranckx  û koma diçin cihê tabûra şervanên jin ên YPG’yî û di nûçeya xwe de cih dide axaftinên şervanên YPG’ê Hîrek Şîlan û Rûken.

Rûken dide diyarkirin ku segvanên wan hene û çekên wan ên bi makîneyî hene û dibêje: “Em ji bo azadiya jinan şer dikin. Em gel û jinan diparêzin. Armanca me azadî û demokrasî ye.

Şîlan jî dibêje: “Li cihê ku zilam xwedî mafan bin û jin jî mîna koleyan bin, em hewl didin ku jinan ji koletiyê rizgar bikin û diyar kir dike ku dema mesele dibe maf, jin û mêr wekhev in.

Televîzyonê di nûçeya xwe de cih da nobetguhertina şervanên segvan ên YPG’ê. Şervaneke jin ku nobetê dewr digire, şervaneke jin di kozikê de cihê xwe dike, nîşan dike û gule dibarîne.

Rudi Vranckx di dawiya nûçeya xwe dibêje: “Her ku diçe nûçeyên li ser şervanên cîhandê û oldarên radîkal zêdeti dibin, di şereke wiha de dîtina keçên Kurd ên ku ji bo wekheviyê têdikoşin, surprîz e. Wisa dixuyê ku evane dê piştî şer jî qet dest ji mafên xwe bernedin.”

AFP: ŞERVANÊN JIN ÊN PKK’YÎ LI CÎHANÊ NAVDAR IN

Ajansa nûçeyan a Franseyê AFP’ê jî di nûçeyeke bi dîmen de cih da şervanên jin ên Kurd ên li Helebê di eniya şer de cih girtin. Ajansê ji bo nûçeyê sernûçeya “Di eniya şer a Sûriyeyê de şervanên jin ên Kurd ciheke taybet digirin bi kar anî û di nûçeyê de dibêje: “Fermandara jin Engîzek a ku porê wê vekirî bû ferman dide şervanên mêr ên Kurd.

AFP dibêje: “Berûvajiyê Ereban kevneşopiyeke demdirêj a şer a jinên Kurd heye. Şervanên jin ên PKK’ê di salên 1990’an de bi taybet bi çalakiyên întîhariyê li cîhanê navdar bûne.

AFP diyar dike ku tabûra ku Engîzek fermandara wê bû ji seî 20 ji jinan pêk dihat û ragihand ku girêdayî YPG’ê ne. Ajans di nûçeya xwe de balê dikişîne ku şervanên komên Ereb li dijî wê yekê ne ku jin di nava şer de cih bigirin.

Engîzek wana weke “paşverû bi nav dike û balê dikişîne ser komên weke El Nûrsa yên li ser xeta El Qaîdeyê. Şervana Kurd Engîzek dibêje: “Em naxwazin bi wan kesên ku mafên jinan nas nakin re hevkariyê bikin û didomîne: “Em weke tevger vê yekê qebûl nakin. Ez weke jinekê vê yekê qebûl nakim.

Tutuklu gazetecilerden mahkemeye basın dersi – ANF

 
Kürtçe hazırladıkları ortak savunmalarını mahkemeye sunmaya başlayan Kürt basın kurumlarında çalışan gazeteciler, savunmalarına katledilen Kürt bilgesi Musa Anter’e atıfta bulunarak başladı ve “Siyasi soykırımın tanığı, sanığı ve davacısıyız” dedi.

Bu davanın Kürt basınını mahkum etme davası olduğunu dile getiren gazeteciler, “Mesleğimiz ve temsil ettiğimiz değerler açısından hukuki savunma anlamsız olacaktır” vurgusunu yaptı.

Kürt basın kurumlarına 2011 yılında yapılan baskınların ardından haklarında dava açılan 26’sı tutuklu 46 gazetecinin yargılandığı davanın 4’üncü duruşmasının ilk oturumu Silivri Cezaevi Yerleşkesi’nde bulunan İstanbul 15. Ağır Ceza Mahkemesi’nde gazetecilerin savunmasıyla devam etti. 26 tutuklu ve 12 tutuksuz sanığın katıldığı duruşmada, Kürtçe kimlik tespiti yapıldı. Kürtçenin Kurmancî lehçesinde çeviri yapacak iki tercümanın hazır bulunduğu duruşma salonunda, Dimilkî tercümanı olmadığı için bu lehçede savunmalarını vermek isteyenlere tercümanın diğer celsede hazır edilmesi ile söz verileceği kararı verildi.

Tercüman eşliğinde yapılan kimlik tespitlerinin ardından yargılanan gazeteciler adına gazetecilerin ortak hazırladığı savunmayı tutuklu gazeteci Ertuş Bozkurt, Kurmancî olarak yaptı. Bozkurt savunmasının başında katledilen Kürt bilge Musa Anter’e atıfta bulunarak, “Siyasi soykırımın tanığı, sanığı ve davacısıyız” diyerek başladı. 22 Nisan Kürt Gazeteciler Günü’nün 115’inci yıldönümünde yargılandıklarına vurgu yapan Bozkurt, “Bugün şahsında Kürt gazeteciliğine katkı sunan, bu uğurda emek ve bedel ödeyen herkese sonsuz şükranlarımızı ileterek sözlerimize başlıyoruz” dedi. “Her şeyin anormal olduğu yerde normal olan da anormal görülür” diye devam eden Bozkurt, “Sayın yargıçlar, ilk bakışta bize çok da anlamlı gelmeyen bu tür söylemler bazen mevcut durumu iyi izah eder. Bu vesileyle bugün burada yargılanan kim, yargılayan kim, herhalde bunun kararını tarih verecek ve bu hakikat tarih sayfalarında yerini alacak” dedi.

‘HUKUKİ SAVUNMA ANLAMSIZ OLACAKTIR’

Henüz savunmanının başındayken hukuki bir savunma yapmayacaklarını ifade eden Bozkurt, “Bu anlamsız, haksız, hukuk dışı suçlama karşısında savunma yapmamız hem mesleğimiz ve temsil ettiğimiz değerler açısından hem de hakikate olan bağlılığımız nedeniyle anlamsız olacaktır. Kaldı ki bizi siyasi yaklaşım ve kararlarla yargılayanlar herhalde bizden hukuki bir savunma da beklemiyorlardır” diye belirtti. Bu davanın AKP iktidarının siyasi kararları, toplumsal mühendislik projeleri ve topyekun Kürt muhalefetini tasfiye amaçlı bir stratejinin ürünü olarak ortaya çıktığını belirten Bozkurt, “Bu gerçek, en açık ifadeyle Başbakan Recep Tayyip Erdoğan, yardımcısı Beşir Atalay, İçişleri eski Bakanı İdris Naim Şahin’in kamuoyuna yapılan onlarca açıklamasında yer almıştır ve kamuoyu bizzat bunun tanığıdır. Sadece Beşir Atalay’ın, ‘KCK operasyonları Bakanlar Kurulu toplantısında ‘entegre çözüm projesi’ kapsamında planlanmıştır’ sözü bile bu işin siyasi mahiyetini ortaya koyması için yeterlidir. Bize yönelik operasyon, bu siyasi kararla başlatıldı ve sayın savcıdan önce siyasi mekanizma, bazı köşe yazarları bize karşı harekete geçti. O nedenle hakkımızda hazırlanan dosya yürütmenin, siyasi karar alıcılarının, medyanın bir kesiminin ve sayın savcının ortak yapımıdır” dedi.

‘BU DAVA KÜRT BASININI MAHKUM ETME DAVASIDIR’

Savunmada, “Hükümetin kendisinin de şu günlerde artık terk ettiğini ileri sürdüğü siyasetin ürünü olarak sayın savcının kaleme aldığı senaryoya göre hareket etmeyi kabul etmiyoruz” diyerek, mahkemeye karşı alacakları tutuma açıklık getiren Bozkurt, şunları dile getirdi: “Yapacağımız değerlendirmede evrensel hukuk ilkelerini, basın, ifade ve düşünce özgürlüğü kriterlerini ve tarihsel haklılığımızı esas alacağız. Bu dava hangi açıdan değerlendirilirse değerlendirilsin, düşünceyi ifade ve örgütlenme özgürlüğünün yargılanmasıdır, basın ve gazetecilik mesleğinin suçlanmasıdır, en önemlisi de Kürt Özgür Basını’nı topyekun mahkum etme girişimidir. Bu bizim alışık olduğumuz, bildiğimiz, ancak her seferinde akamete uğrayan bir iktidar alışkanlığıdır. Bu tarihsel gerçekliği ifade etmek için de sayın savcı tarafından bilinçli bir şekilde bulandırılan suyu berraklaştırmamız gerekiyor.” İddianamede yer alan iddialara ilişkin “Akıldışı, bilimdışı, eşyanın tabiatını yadsıyan adeta var olmayı suçlama konusu yapan iddialara karşı akılla, bilimle, mantık ve vicdanla, hak ve adaletle durmanın zorluğunun da bilincindeyiz” değerlendirmesi yapan Bozkurt, “Yine de sorumluluğumuzu yerine getirip bu suçlamaların izlerini çeşitli mecralarda arayıp ve öncelikle düşünce, iktidar ilişkilerine bir göz atalım. İktidarın düşünceyi kontrol etme ve bu amaçla düşünce ve ifade özgürlüğüne yönelik baskı ve yönelimini anlayabilmek açısından tarihe kısa bir göz atmak zorundayız” diyerek, tarih boyunca iktidarların düşünceye el koyma ve saldırma girişimlerinden bahsetti.

‘İKTİDAR EN ÇOK DA ORTADOĞU’DA KENDİNE İLAHİ GÜÇ ATFETMEKTE’

El Kındî, Farabi, El-Râzi gibi büyük tasavvuf düşünürleri, Sokrates gibi Yunan filozoflarından alıntılar yapan Bozkurt, şunları söyledi: “Salt kendi dönemlerindeki iktidarlardan farklı şeyler söyledikleri için birçok kişi baskıya maruz kalmıştır. Tüm bu örnekler aynı zamanda bize düşüncenin ancak ve ancak eleştirel olması ve var olanı sorgulamasıyla gelişebileceğini göstermektedir. Oysa iktidar en çok da Ortadoğu’da kendisine ilahi bir güç atfetmektedir, kutsiyet ve bu kutsiyet içinde kendini her türlü eleştiriden muaf tutmakta, kendisinin sorgulanmasını ise suçların en büyük gerekçesi saymaktadır. Yoksa ‘Tanrı’nın varlığının kanıtlanmasına’ karşı çıkan İmam Gazali’nin bile baskıya uğramasını aynı oranda hakikati Mani gibi ışıkta arayan Şahabettin Sühreverdi’nin hem de büyük İslam komutanı Selahaddin Eyyubi tarafından ‘din karşıtlığı’ gerekçesiyle öldürülmesini nasıl anlayabiliriz. Oysa baskı düşünceyi öldürmüyor, aksine büyütüyor. 922 yılında Hallac-ı Mansur’un ‘En-el Hakk – Ben hakikatim’ sözü yüzünden derisini yüzdüklerinde egemenler düşünceyi öldürdüklerini sanıyorlardı. Oysa aynı düşünce bu kez İslam düşünürü Fazlullah Estarabadi tarafından dile getirildi.”

‘ANA AKIM MEDYA İKTİDARIN RIZA İMAL MAKİNESİDİR’

Bozkurt savunmada ana akım medya üzerine değerlendirmelerde bulunarak, iktidar-medya, iktidar-toplum ve medya ilişkileri üzerine sunumlarda bulundu. İletişim bilimcilerden örnekler veren Bozkurt, “Ana akım medya iktidarın rıza imal makinesidir” dedi ve iddia makamının kendi gazetecilik faaliyetlerinin hepsini “anormal gazetecilik” olarak suçlamasının da ana akım medyadan ayrı bir gazeteciliği yapmalarından kaynaklandığına işaret etti.

Mc Luhan’ın “Medya Denetimi”, Frankfurt Okulu’nun “Kültür Endüstrisi Kültürel Manipülasyon” ve “İletişimsel Eylem Kuramı”, Noam Chomsky’nin “Medya Denetimi” gibi tezlerin alternatif ve muhalif medyanın demokrasi, hak ve özgürlüklerinin çelişmesi ve korunması için gerekliliğine vurgu yaptığını belirten Bozkurt, bu kuramlar ekseninde yayın ilke ve ahlakını temel hatları ile şöyle sıraladı:

1- Alternatif medya hegemon olmayan medyadır. Kendini iktidarın uzağında konumlandırır.
2- Alternatif medya toplumu sorgulayıcı fikir ve görüntülere yer verir. Sessiz olana ses verir. ‘Yok’ sayılanın da var olduğunu kanıtlamaya çalışır.
3- Alternatif medyayı, egemen ana akım medyadan ayıran en önemli özelliği ‘kar’ amaçlamaması ve iktidar yanlısı olmamasıdır.
4- Alternatif medya kurulu düzenin negatif bilgisini, yani onun duyulmasını istemediği bilgiyi yayar.
5- Alternatif medya, ana akımın basmakalıp, eril zihniyetinin yerine etkin duyarlılık yaratmayı, ana akımın topluma sunmaya çalıştığı, ‘verili toplumsal hakikate’ karşı etkili ortaklık alanları sunar.
6- Alternatif medya hakikati tanımlama ve yetkisini elinde bulundurma yetkisini elinde bulunduran iktidara karşı mücadele alanını temsil eder.
7- Alternatif medya, büyük değerler verdiği ve saygı duyduğu ‘bağımsızlık’, ‘eleştiri hakkı’, ‘kurulu düzenin reddi’ ve ‘doğal özgürlükleri’ gibi değerleri yüceltir, korur ve bu uğurda mücadele eder.

Bozkurt, 28 sayfa olarak hazırlanan ortak savunmanın 10’uncu sayfasına kadarını sunabildi. Ardından duruşmaya ara veren mahkeme heyeti, resmi tatil olduğundan dolayı yarın duruşmanın görülmeyeceğini belirterek, duruşmayı 24 Nisan Çarşamba gününe erteledi.

Amadekariya perwerdehiya Kurdî – Yeni Özgür Politika

Kurd bi hemû awayî li hemberî polîtîkayên pişaftinê yên li ser zimanê Kurdî pêk tên dertên. Li gel pêvajoya ji aliyê Rêberê Gelê Kurd Abdullah Ocalan ve hate destpêkirin jî, hîn jî pêşiya zimanê Kurdî bi awayekî aşkere venebûye û nayê qebulkirin û hîn jî qedexe ye.

Ji bo astengiyê li pêşberî Kurdî bên vekirin, li seranserî heremê û Tirkiyê Komeleya Pêşxistin û Lêkolîna Zimanê Kurdî (KURDÎ-DER) di nava hewldanan de ne. Yek ji van şaxên KURDÎ-DER’ê jî ya Êlihê ye. Li gel hemû astengî û êrîşên li ser KURDÎ-DER’ê dîsa hişmendî û rêxistina xwe xurt dike. Şaxên KURDÎ-DER û Egîtîm Senê yên Êlihê xebatek nû dan destpêkirin. Di pêşengiya KURDÎ-DER’ê de Egîtîm Sen’ê de qursên perwerdehiyê hatin vekirin. Li Egîtîm Sen’ê qursa ziman hate destpêkirin. Qursa li Egîtîm senê ji bo mamosteyên an jî karmendên girêdayî Egîtîm Sen’ê dibe alîkeriyek mezin. Li vir asta yekemîn û asta duyemîn hatin vekirin. Li vir bi dehan mamosteyan dest bi perwerdehiya kursa zimanê Kurdî kirin. Mamoste û xwendekar ji bo zimanê xwe li pêş bixin û astengiya ji ser ziman rakin axivîn.

Rêveberê Egîtîm Senê Firat Urun, diyar kir ku armanca wan ew e ku ji ber endamê wan zêde ne û yên bi Kurdî nizanin bên li qursê xwe fêrî Kurdî bikin. Urun, da zanîn ku ji ber dema van mamosteyan û qursên li KURDÎ-DER’ê hev nagirin û ji ber vê yekê wan li saziya xwe Egîtîm Senê dest bi xebatek wisa kiriye. Urun, anî ziman ku ji pola despêk û heta pola duyemîn dersê wan hene û xwest ne tenê ev kesê hatine vir dersê dibînin ew dixwazin hemû endam û mamosteyên wan bên li cem wan fêrî zimanê Kurdî bibin. Urun, destnîşan kir ku ji ber hinek endamê wan bi Kurdî nizanin ev der ji bo wan cihek avantajî ye û xwest heval û endamê wan ên Tirk fêrî zimanê wan bibin. Urun, got ku ew beriya her tiştî ji bo zimanê Kurdî kovarên Kurdî, hînker û rojnameya azadiya welat esasa digirin.

Jiyana bi Kurdî

Mamosteyê polê Azîz Turya jî da zanîn ku ji ber zimanê Kurdî zimanê wan ê dayikê yê û ji bo gel girînge vê qursê dane destpêkirin û ji bo ew baldariya zimanê xwe li pêş bixin ketine nav hewldanek wisa. Turay, anî ziman ku gelek hevalê wan û endamê wan ji aliyê zimanê Kurdî ve li paş mane û wiha got: “Em dixwazin hevalên me li paş mane bi qursa zimanê şêrîn li pêş bikevin. Bêguman ev armanca me ne tenê bila fêr bibin, bila hemû jiyana xwe bikin Kurdî. Turay, diyar kir ku ziman di civakê de gelek cihek girîng digire û got ji ber vê yekê pêwîste her kes zarokên xwe ji bo zimanê Kurdî têbigîhin û fêrî wan bikin. Turay, destnîşan kir ku cihê ew lê mamostevaniyê dikin hemû Kurdin û wiha got: “Divê ku em hemû mamoste zimanê hemû zarokan ê Kurdî dizanibin. Dema em ziman fêrî zarokê xwe nekin, ew jî neçar dimînin paşê fêrî zimanê xwe dibin. Turay, da zanîn ku ji ber pêvajoya hatiye destpêkirin baş bidome pêwîste ew bi bêtir zimanê xwe hişmendiya wê mezin bikin û ji bo gelna bidin qebulkirin.

Ji bo pêşketina Kurdî

Xwendekara jin Hemîde Oncu Demîr, diyar kir ku ji bo ew zimanê xwe dayikê baş hîn bibe hatiye dest bi qursê kiriye û anî ziman ku ji ber Kurdiya wan bêtir Tirkî di nav de ye ew dixwaze ji viya xelas bibe. Oncu Demîr, destnîşan kir ku ji bo pêşerojê ji malbata xwe re bibe alîkar û wan jî ji zimanê din xelas bike serî li rêbazê qursê daye û got ji bo malbata wê Kurdiya xwe nûjen li pêş bixe tê vir. Oncu Demîr, bal kişand ser parastina êrîşên li ser Kurdî û wiha got: “Ez ê di nav hevalan, malbat û piştî ez bibim dayik jî ez ê vî zimanî ji xeletiyan bi parêzim. Ez ê di nav gel de bêtir ji bo pêşketina Kurdî, xebata hişmendiyê bikim.
Xwendekara jin a bi navê Sîdar Şahîn jî diyar kir ku ew pir baş bi Kurdî dizane û di nav malbata xwe de jî her kêlî bi Kurdî di axive. Şahîn, armanca xwe ya tevlî qursê bûye wiha vegot: “Di rêzimaniya Kurdî de gelek kêmasiyên min hene. Dixwazim ev kêmasî bi tevlîbûna qursê ji holê rakim. Ji bo sibê roj li dibistanan dikaribim Kurdî fêrî zarokan bikim. Ez niha ji dersên hilbêjir ne memnun im. Bi zimanê dayikê yê zikmakî niha tu derfet nedane nîşandan. Lê divê pêşerojê ev bê qebulkirin û ji niha ve dixwazim xwe amade bikim.
Şahîn, destnîşan kir ku heta wê zanîngeh xelas kiriye jî hemû xeyal, raman û jiyana wê bi Kurdî bûye û da zanîn ku ew piştî zanîngehê bûye perçeyek pergalê û got ji ber vê yekê hemû xeyal, fikir û raman ê wê bûne Tirkî. Şahîn, anî ziman ku ew rexnegeriya xwe dide û got ew ji niha şûn ve dixwaze cihê van kêmasiyan tije û bike û serbikeve. 

Devleti çözüme zorluyoruz – Yeni Özgür Politika

KCK Yürütme Konseyi Üyesi Mustafa Karasu, “Biz AKP’nin çözüm politikası olduğuna inanarak bu işin içine girmiyoruz. Demokratik siyaset sürecine sokarak AKP’yi ve devleti bir çözüme zorlayacağımızı düşünüyoruz dedi.

KCK Yürütme Konseyi Üyesi Mustafa Karasu, her zaman Kürt sorununun siyasal demokratik çözümüne hazır olduklarını hatırlatarak, geçmiş dönemlerde Türk devletinin zihniyetinin buna hazır olmadığını söyledi. Karasu, “Biz kesinlikle Önder Apo’nun ortaya koyduğu projeye bağlıyız. Bu çerçevede de AKP’nin adım atmasını istiyoruz. Herkesten, bütün demokrasi güçlerinden, bütün çevrelerden de AKP’nin adım atması için demokratik duruşlarını, tutumlarını güçlü ortaya koymalarını istiyoruz” dedi.
KCK Yürütme Konseyi Üyesi Mustafa Karasu, sorularımızı yanıtladı.

1984 yılında başlayan silahlı mücadeleden sonra 1993’te ilk ateşkesi ilan ettiniz. İç ve dış koşullar sorunun demokratik çözümüne ne kadar hazırdı?

Önder Apo, 1988’de M. Ali Birand ile yaptığı bir röportajda açıkça şunu söylüyordu: ‘Türk devleti bir memuru bile olsa göndersin, görüşelim’. Yani bu sorunları tartışalım diyerek kendisinin çözümden yana olduğunu ortaya koyuyordu. Daha o zaman sınırlara dokunmadan da Kürt sorununun belirli bir demokratikleşme temelinde çözülebileceğini belirtmişti. Bu röportajdan sonra birçok gazeteci gelip Önder Apo ile görüşmüştü. Önder Apo bütün bu görüşmelerde Kürt sorununun makul demokratik çözümünü istiyordu. Bu yönüyle 93’ten önce de defalarca Önder Apo’nun çağrıları vardı fakat o güne kadar bu çağrılara cevap bulamamıştı. Bir de ilk dönemlerde bu hareketi kimse ciddiye almıyordu. Ama 90’larda serhıldanlar gelişip savaş büyüyünce artık Türkiye’de Kürt sorunu ilk defa birçok boyutuyla tartışılmaya çalışıldı, tartışmalar boyutlandı. Öyle ki basında Kürt sorununun demokratik temelde çözülmesi ve Kürtlerin haklarının verilmesi gerektiği konusunda birçok düşünce ortaya atıldı. Bunu dile getirenlere ‘ver- kurtulcular’ gibi isimler takıldı. Biraz çözümden yana olanlar böyle değerlendirildi.
1990’lı yılların başları serhıldanların ve gerilla mücadelesinin oldukça geliştiği, Türkiye devletinin zorlandığı ve Kürt sorunuyla ilgili tartışmaların yoğunlaştığı bir dönemdi. İktidarda olan ANAP ekonomiyi canlandırmak, Türkiye’yi siyasal olarak bölgede etkin kılmak istiyordu. Özal pragmatik bir kişiydi. Kürt sorununun kısa sürede çok hızlı gelişmesinin Türkiye’yi ciddi sıkıntılarla karşı karşıya getireceğini görmüştü. Bu yüzden Cengiz Çandar, Talabani ve başka aracılar yoluyla Önder Apo’ya, ‘bir yumuşama yaratalım, ateşkes yapalım, bir şeyler olabilir,’ biçiminde mesajlar göndermişti. Mücadelenin geldiği düzey, Türk devletini zorluyordu. Türk devleti sıkışmıştı. Hem de Kürt sorunu önemli düzeyde tartışılmış, açığa çıkmıştı. Önder Apo, eğer bir demokratik çözüm olursa, o temelde Kürt sorununda bir adım atılabilir, bir başlangıç yapılabilir ve bu bir çözüme doğru gidebilir düşüncesindeydi. Özal’ın bu yaklaşımlarına, arabulucuların girişimlerine tutarlı ve ciddi bir çözüm eğilimi göstererek ateşkes ilan etme kararı aldı.
Önder Apo ateşkes ilan etmeden önce hareketin yönetiminin görüşlerini de aldı. Böyle bir şey düşünüyoruz, ne diyorsunuz diye sordu. Biz uygun olacağını söyledik. O zaman Avrupa’ya yeni gitmiştim. İki ay öncesinde de Önderlik sahasındaydım. Önderlik “Özal ne yapmak istiyor?” diye tartışıyordu. Hatta bir süre önce biz cezaevinden serbest bırakılmıştık, ‘sizi niye bıraktılar, acaba bir yumuşama belirtisi midir?’ gibi değerlendirmeler de yapıyordu. Bu ortamda Önder Apo bütün arkadaşların, gerilla komutanlarının görüşlerini de alarak 17 Mart’ta tek taraflı ateşkes ilan etti.

Her türlü özel savaşın yürütücüsü olan Özal’ın Kürt sorunundaki algısını değiştiren gerçeklik neydi?

Özal, Demirel Hükümeti döneminde de önemli bir yetkiliydi. 24 Ocak Kararları’nın mimarıydı. Türkiye tarihinde faşizmi, zulmü temsil eden 12 Eylül döneminde de ekonomiden sorumlu Başbakan Yardımcısı’ydı. Bu açıdan siyasal zihniyeti, 12 Eylülcülerin zihniyetinden çok farklı değildi. Fakat ekonomist, pragmatik ve biraz da ABD’de kalmış bir kişilik olduğundan dolayı klasik devlet politikalarına yakın olsa da, bundan çabuk esneyebilecek bir karakter taşıyordu. 15 Ağustos Atılımı olduğu zaman ilk başlarda PKK’yi ciddiye almamış, kendine göre o da ‘üç-beş çapulçu’ biçiminde değerlendirme yapmıştı. Daha sonra savaş gelişince, ilk özel savaşı uygulayan, özel kuvvetleri kuran, koruculuğu başlatan Özal oldu. Niye? Bütün dünyada, ABD’de, başka yerlerde çıkan gerilla hareketleri özel ordularla, özel kuvvetlerle ezilmeye çalışılıyordu. Özal’ın hemen aklına gelen, özel kuvvet kurup Kürt Özgürlük Hareketi’ni bununla ezmekti. OHAL ilan edildi, koruculuk sistemi, özel ordu geliştirildi. Ama bütün bunlar sonuç almadığı gibi 90’lı yıllarda serhildanlar gelişti, gerilla büyüdü. Özal’ın dış politikası sıkıntıya girmeye başladı. Kendince Türkiye’deki belirli ekonomik sıkıntıları gidermeye çalışıyordu ve bazı adımlar atmıştı ama hareketimiz Türk devletini büyük ekonomik sıkıntılara sokacak bir mücadele dayatmıştı. Bütün bunlar Özal’ın düşünce değiştirmesine neden oldu. Kendine göre farklı projeleri de vardı. Aslında 1. Körfez Savaşı’ndan sonra Güney Kürdistan’ı bir federasyonla Türkiye’ye bağlama gibi yaklaşımları da yansıdı. O zaman ordu buna karşı çıktı. Dönemin Genelkurmay Başkanı Necip Torumtay istifa etti. Bu yönüyle dış politikada geleneksel, içe kapanmacı devlet anlayışın dışına çıkarak biraz daha yönü, ufku, vizyonu dışa dönük bir siyasi kişilikti. Kürt sorununu çözerse, hem içerde hem dışarıda önünün açılabileceğini düşünüyordu. Bu nedenle özel kuvvetlerle savaşı geliştirmek isteyen, koruculuğu, özel savaşı ilk şekillendiren Özal, 1993’e gelindiğinde, eski yöntemlerle Kürt sorununun ezilemeyeciğini gördü. Çünkü diriliş gerçekleşmiş, kürt halkı ayağa kalkmıştı. O zaman yöntem değiştirerek belirli konularda yumuşama yaparak bu sorundan kurtulmayı hedefliyordu. Özal’ın bu noktaya gelmesinin böyle bir tarihsel süreci olduğunu düşünüyorum.

Ateşkesin uzatılmasından 2 gün sonra Özal’ın ölümünü nasıl değerlendiriyorsunuz?

Klasik Türk devletinde bırakalım Kürt sorununu çözmeyi, Kürtleri muhatap alma bile yoktur. Tabii, 17 Mart’taki ateşkes de bir muhatap almaydı. Bir nevi Türk devleti ile Kürtlerin bir siyasal diyalog içine girmesi anlamına geliyordu. Türkiye’deki mevcut klasik devlet zihniyetinin kesinlikle buna tahammülü yoktu. Kürdün adının anılmasına bile tahamülü yoktu. Onlar tamamen Kürtleri Türkleştirip Kürdistan’ı Türk uluslaşmasının yayılma alanı haline getirmek isteyen bir zihniyetin sahibiydiler. Özal’ın bu yaklaşımlarıyla birlikte devlet içinde buna karşı bir öfke, bir tepki ortaya çıktı. Bunu sonradan daha iyi anlıyoruz. Devlet içinde ‘bu da nerden çıktı? Türkiye Kürtlerle böyle bir ateşkes sürecine giremez, bunun lafı bile edilemez taktik olsa bile değerlendirilemez’ biçiminde çok katı bir anlayışın ortaya çıktığını ve derhal organize olduğunu biliyoruz. Bir de 92 yılında bir konsept belirlenmişti. Özal da bu konsepti biliyordu ama bu konseptle de bu savaşın tümden biteceğine inanmıyordu ya da aklına yatmıyordu. O konsept neydi? 1992’de dağlarda alan hakimiyetini amaçlayan ve şehirlerde ‘faili meçhul’ cinayetler, baskı, işkence yapan bir kirli savaşla Kürt Özgürlük Hareketi’ni ezme hedeflendiyordu. 93 ateşkesi sırasında böyle bir konsept devredeydi. 92’de, Milli Güvenlik Kurulu’nda da PKK’nin mutlaka her türlü yol ve yöntem kullanılarak bastırılması yönünde karar alınmıştı. MGK dışında ayrıca derin devlet denen çekirdek de zaten bu yönlü karar almıştı. Doğan Güreş, Mehmet Ağar zaten baştan beri kirli savaşın merkezindeydiler. Daha sonra Tansu Çiller de bu kirli savaş ekibine dahil oldu. Daha Özal döneminde bu kirli savaş konsepti benimsenmişti. Hatırlanırsa ‘Hizbullah’ın kullanıldığı kontra cinayetleri 92’de başlamış, 1993 yılında da ‘faili meçhul’ cinayetler yoğunlaşmıştır. Ama Özal’ın buna pek kafası yatmadı. Onun için farklı bir yola girmek istedi. Bu da yeni kirli savaş konseptini benimsemiş derin devlet tarafından ihanet olarak görüldü. Böyle bir yumuşama sürecine girilince, bu iş daha fazla uzamadan hemen tasfiye edilmesi kararı alındı. Özal’ın öldürülmesi kesinlikle derin devletin kararıdır. Özal’ın yaklaşımları Türk devletinin 80-90 yıllık çizgisinden bir sapmayı ifade ediyordu. Bu sapmaya izin vermek istemediler. Bu nedenle ateşkesin uzatılmasından hemen sonra Özal’ı katlettiler.

Özal’ın ölümünü Öcalan ve PKK nasıl karşıladı? “Özal öldürüldü açıklaması ilk olarak Öcalan tarafından dile getirildi. Neden böyle bir kanaate varmıştı?

Şunu kabul etmek lazım savaşan güçler birbirlerini iyi tanırlar. Tarih boyunca mücadele içindeki Kürtler, Türkleri iyi tanıdılar. Aslında Türkiye de Kürt Özgürlük Hareketi’ni bu süreçte iyi tanıdı. Bu yönüyle Özal’ın öldürülmesinden sonra Önder Apo’nun derhal ‘bu bir iç infazdır, öldürüldü’ demesinin nedeni, Türk devletini iyi tanıdığındandır. Türk devletinin Kürt ile bir diyalog içine girecek, biraz Kürt konusunda yumuşayacak kişilere tahamül edemeyeceğini çok iyi bildiğindendir. Türk devletinin Kürt inkarcılığı ve Kürt düşmanlığının derinliğini savaş içinde de yakından gören bir Önderlik gerçeği var. Sadece savaş içinde hisseden de değil, bizzat Kürtler üzerindeki uygulamalardan çok derinden hisseden bir Önderlik olduğu için bu ateşkes ve yumuşama sürecini derin devletin kabul etmeyeceğini önceden hissetmiştir. Hatta Özal haber gönderip bazı şeyleri konuştuğunda Önderlik, “Bu Özal gerçekten cesaretli midir? Yoksa bu Türk devletini tanımıyor mu?” gibi düşüncelere sahip olmuştur. “Özal bunları nasıl söylüyor?” diyordu. O dönemde Özal’ın böyle bir yumuşak düşünce iletmesi, hatta gerekirse federasyon da olabilir gibisinden sözler söylemesi gerçekten de Türk devletinin klasik politikasında büyük bir yarılmayı, büyük farklılığı ifade ediyordu. Bu da Önder Apo’da ‘acaba gerçekten Özal yapabilir mi, bu sözleri bu devlet içinde nasıl söylüyor?’ biçiminde kuşkular yaratmıştı. Ölünce de “demek ki Özal farkında değil, bu devleti tanımıyor” diyerek bu ölümün ‘devlet politikasından farklı düşünen, bir sapmayı ifade eden kişinin bu devlet tarafından öldürülmesi’ olduğunu ilk söyleyen Önder Apo’dur. Çünkü bu devleti, devletin Kürt politikasını en iyi tanıyan Önder Apo’dur.
92’den itibaren bir taraftan kirli savaş sürüyor, diğer taraftan Özal’ın yumuşak söylem ve yaklaşımları var. Açıktan açığa Önderlik şunu düşündü: “Bu ölüm, kirli savaşçıların Özal’ı tasfiye etmesidir”. Yani o kirli savaş kanadının Özal’a “bu da nerden çıktı, pişmiş aşa niye su katıyorsun? Biz bir tasfiye, yok etme kararı aldık, sen bu politikaya destek vermeyerek bu politikayı tökezletecek yaklaşımlar gösteriyorsun” dediler ve Özal’ı katlettiler. Onu katledenler bellidir. Kesinlikle o dönemde TSK kademeleri içindeki belirli generallerdir, yine Köşk içerisinde, çevresinde görev alan Ordu kesimleridir. Sadece askeri istihbarat değil, MİT de bu işin içinde olabilir. O dönemin kirli savaş ekibi tarafından Özal’ın katledildiği kesindir. Bunu Demirel de, Mehmet Ağar da, Doğan Güreş de bilmektedir. Nitekim o dönemde bir tek Özal değil, Eşref Bitlis de öldürüldü. Bu kirli savaşın içinde olan ve sonradan düşüncesi biraz farklılaşan JİTEM’ci Cem Ersever bile öldürüldü. Yine bazı albaylar, generaller öldürüldü. Tüm bunlar, o dönemde Türk devleti ve ordusu içinde çok sert bir kirli savaşla Kürt Özgürlük Hareketi’ni bastırmak isteyen bir kanadın varlığını kanıtlıyor. Özal’ın öldürülmesi de bu kanadın yaptığı cinayetlerden biri olarak tarihe geçmiştir.

Özal’ın ölümü ateşkes sürecini nasıl etkiledi? Ondan sonra nasıl bir süreç gelişti?

Özal’ın ölümü ile birlikte bizde de, Önderlik’te de bir inançsızlık gelişmişti. Çünkü Kürt sorununda belli adım atmak isteyen bir Cumhurbaşkanı’nın bu devlet tarafından öldürülmesi tabi ki ciddi bir durumdur. Cumhurbaşkanı’nın bile Kürt sorununda yumuşak bir söz söylemesine müsaade edilmeyen bir yerde bu sorun nasıl çözülecek? Bu konuda tabi ki ateşkes belli bir tehlikeye, kuşkuya girmiştir. Önder Apo Kürt sorununun çözümüne hazırdı, böyle bir çözüm eğilimi, bu konuda kararlılığı da vardı.
Hareketimizde ‘acaba bu devlet gerçekten de bu sorunu çözer mi’ biçiminde bir yaklaşım vardı. Özal yaşarken de, daha bu iş yeni geliştirilirken de belirli kuşkular vardı. Hepimiz Önderliğin projesine destek verdik. Ama devletin politikalarını, özel savaşı görüyorduk. Özal’ın ölümü ile birlikte bizde bu ateşkesin bundan sonra çok fazla sürmeyeceği gibi bir eğilim ortaya çıktı. Olgular, olaylar bunu gösteriyordu. Çünkü sadece Özal öldürülmedi aynı süreçte operasyonlar da sürüyordu. Şurada burada gerillalar katlediliyordu. Gerillaların katledildiği bir ortamda ateşkesi sürdürmek de mümkün değildi. Yaptığımız ateşkes biraz da Özal’ın girişimi, onun gönderdiği aracılar sonucu gerçekleşmişti. Ama Özal’ın ölümüyle ortada muhatapsız kalmış bir ateşkes vardı. Devletin diğer kesimleri Özal’dan faklı düşünüyorlardı. Bu yönüyle Özal’ın öldürülmesinden sonra bizde de herkeste de ‘bu ateşkes süreci nasıl olacak’ biçiminde bir merak oluşmuştu.

33 asker olayı bunun sonucu muydu?

O olaydan önce birçok yerde gerillalar katlediliyordu. Birçok arkadaşımız şehit düştü. Bu durum gerillada, gerilla komutanlarında belli bir tepkisellik yaratmıştı. Bu sürece inanç belli düzeyde zayıflamıştı. Biz o zaman Avrupa’daydık, bu katletmelere karşı toplumda da bir tepki vardı. Öyle anlaşılıyor ki, Türk devletinden çeşitli çevreler bunu gördü. İşte bu süreçte büyük ihtimalle devletin bilinçli bir yaklaşımı da olabilir, askerler silahsız ve korumasız yola çıkarılıyor. Şemdin’in provoke edilmesi de olabilir. Şemdin gerillalarının tepkisini de biliyor. Bu tepkisel ortamı da değerlendirerek askerlerin öldürülmelerine karar veriyor. Aslında öldürmeyebilirler, bir kısmını esir de alabilirlerdi. Tabi ki bu olay çok kuşkuludur. Bir nevi Özal’ın öldürülmesinden sonraki ortamda gelişen inançsızlıkla ateşkesi bitirmeye yönelik bir girişimdir. Bu iş, savaştan başka bir yöntemle olmaz diyen o kirli savaşçıların, bir provokasyon biçiminde bu askerleri bir yem olarak gerillanın önüne sürdüğü konusunda ciddi kuşkular var. 33 askerin ölümü konusunda bu yönlü ilk değerlendirmeler yapan da yine Önder Apo’dur. Şimdi AKP’liler, onların kalemşorları ve Fethullahçılar ’33 asker olayı şöyledir, böyledir’ diyorlar. “Özal’ı katleden devlet bunu da yapar” düşüncesinden yola çıkarak bu askerlerin yem olarak gerillaların önüne gönderildiğini, Şemdin’in de -bilinçli veya bilinçsiz- bu provokasyona alet olduğunu söylemiştir. Bu açıdan Önderliğin bu kuşkularını akla yatkın gördük.
Şemdin sadece bu olayda değil, o dönemde birçok yönden devlet tarafından yönlendirilmiş ve bunun sonucu bazı eylemlere girişmiştir. Haber sızdırarak ya da çeşitli istihbarat yöntemleriyle devlet onu yönlendirmiştir. Şemdin Amed’deyken devletin belli düzeylerde yönlendirmesiyle hareket etti, bu çerçevede gerçekleştirdiği eylemler vardır. Yani sadece bu 33 asker olayında değil, belki başka eylemlerde de böyle önüne yem olarak askerlerin atıldığı bir kişiliktir. Devletlerin birçok kirli oyunları, özel savaş politikaları vardır. Şemdin’in bir yönüyle de basın tarafından popüler edilmesi bununla bağlantılıdır. Belki de örgüt içinde sorun çıkaracak bir kişi haline getirmek amaçlı planlı bir çalışma da olabilir. Daha sonraki pratiği görülünce Şemdin’in bu kadar popüler edilmesi kuşkusu güçlenmiştir. Söylendiği gibi örgütte bir ağırlığı, bir kişiliği ve kimliği olmadığı halde onun basında bir nevi ikinci adam haline getirilmesi manidardır. Önderlik çok önceden ‘bu devlet Kürt Özgürlük Hareketi’ne karşı bu kadar kirli yöntem kullanıp her türlü inkar ve imhayı ve her türlü karalama propagandasını yaparken, neden bu Şemdin öne çıkarılıyor’ biçiminde kuşkularını da dile getirtmiştir.

Ateşkesi bitiren sadece Özal’ın ölümü veya 33 asker olayı mıydı? Ateşkes neden devam ettirilemedi, neden kalıcı bir barışa dönüşmedi?

Ateşkesin sonlanmasının nedeni sadece 33 askerin ölümü değildir. O sadece küçük bir vesile olabilir. Esas neden, devletin zihniyetidir. Yoksa Şemdin Bingöl’de 33 asker öldürmüş, bundan dolayı bu ateşkes sonuçlanmış ve çözüm olmamış gibi bir yaklaşım yetersizdir. Eğer devlette ve siyasette bir çözüm iradesi olsaydı, 33 asker olayı da aşılabilirdi. Karşılıklı çözüm iradesi olsaydı rahatlıkla aşılabilirdi. Devlette zaten böyle bir irade yoktu. Ya da 33 asker provokasyonunu yapan zaten böyle bir iradedir. Bu yönüyle ateşkesi sona erdiren esas etken, Türk devletinin hazır olmamasıdır. Önderlik de, ‘acaba bazı şeyler olabilir miydi’ diye değerlendirmeler yapmıştır. Ama o sadece bir ihtimaldir. O günden bugüne bütün gelişmeler dikkate alındığında devletin hazır olmadığı çok açık görülecektir. Bugün bile hazır değil. O gün hazır olduğunu düşünmek kesinlikle doğru değildir. 1993 yılında bir çözüme gitmek gerçekten de kolay değildi. Çok güçlü bir irade olması gerekiyordu. Bizim de eksikliğimiz olabilir. Belki biz daha fazla teşvik edici ve ortamı daha iyi hazırlayan olabilirdik. Ama biz ne kadar doğru yaklaşsak da ortam ve atmosfer farklıydı. Mesela bugünkü gibi çok yumuşak yaklaşımlar göstererek 17 Mart 1993’te gerçekleştirilen ateşkes sürecini başarıya götürmek, sonuç almak kesinlikle o dönemde mümkün değildi. Türkiye’nin iç koşulları buna hazır değildi. Ordu halen ‘ben bu hareketi ezerim’ düşüncesindeydi. Bir de devlet yeni yeni kirli savaşla kitleyi susturmaya çalışıyordu, kendisini örgütleyerek gerilla üzerinde kısmen etkili olmak istiyordu. Böyle yeni bir karar almış, yeni bir konsept hazırlamış ve buna dönük adımlar atıyordu. O savaşın ve attığı bu adımların sonuçları belli olmadan, o dönemde bu ateşkesten sonuç almak mümkün değildi.

96 yılında bölgesel güçlerin blok halinde ittifak arayışları gelişti. Böylesi bir dönemde Erbakan’ın başbakanlığına onay verilmesinin Kürt sorunu ve PKK ile bağlantısı neydi?

Sovyetler Birliği dağılmış, ABD dünyada büyük bir güç haline gelmiş. Fakat Ortadoğu’da Sovyetler’in dağılmasından sonra oluşan boşluk hala doldurulamamış. 96 yılında bölgede böyle bir ortam var. ABD Ortadoğu’ya müdahale etmek ve tümüyle hakim olmak istiyor. Ama bunun karşısında hala Rusya, Çin ve Ortadoğu’daki bazı klasik iktidar engelleri var. O günkü Ortadoğu, ABD’nin yeni projesinin, yani sermayenin güvenli ve serbest dolaşımı biçiminde ifade edilen Yeni Dünya Düzeni’nin merkezi, omurilik soğanı haline getirebileceği bir Ortadoğu değil. Önünde uluslararası ve bölgesel birçok engel var. Bu açıdan o dönemde ABD, bölgede hakimiyetini geliştirmek açısından Türk devletini kullanmak istiyor. Çünkü Türkiye NATO üyesidir. Dikkat edilirse Erbakan, İslamın lideri, Siyonizm düşmanı olarak öne çıkan birisidir. Ama ne gariptir ki, Türkiye tarihinde İsrail’le en büyük anlaşmayı yapan Erbakan olmuştur. Türkiye ile İsrail tarihinin en büyük askeri, teknik ve siyasi anlaşması Erbakan döneminde imzalanmıştır. Bunu şunun için yapmıştır: Hem Türkiye, ABD’nin bölge politikalarına entegre olacak, ortak hareket edecek hem de İsrail’e taviz vererek, anlaşarak, ortak hareket ederek ABD’nin Kürt Özgürlük Hareketi’ne karşı desteğini elde edecektir. Kürt Özgürlük Hareketi’ni ezmek için ABD’nin desteğini almak önemlidir. Erbakan Hükümeti döneminde İsrail’le bu kadar kapsamlı anlaşma yapılmasının nedeni, PKK’yi tasfiye etmede İsrail üzerinden ABD’nin desteğini daha fazla almak içindir. Bu açıdan Türkiye’deki derin devlet, Erbakan’ı da kullanmıştır. Erbakan’ın böyle bir anlaşmanın altında imzası vardır. Bu anlaşmaların nedeni, giderek Önder Apo’nun esaretiyle sonuçlanacak komploda ortak davranma, daha sonra ABD’nin bölgeye yapacağı müdahalede Türkiye’yi buna uygun hale getirmektir. İsrail’le ilişkiler Erbakan’ın Hükümeti döneminde bu nedenle gelişmiştir.
Erbakan ve partisi kendine göre belli bir tutarlılığı olan, en azından içerde kendi öngördüğü siyasal İslamcı politikaları yürütmeye çalışan, hatta dışa karşı biraz daha bağımsız davranmak isteyen bir liderlik, bir partidir. Böyle bir parti, İsrail’le anlaşma yapmaya mecbur kalıyor. Çünkü Türkiye’nin en temel sorunu Kürt sorunudur. Kürt sorunu söz konusu olduğunda devlet politikalarına çok aykırı davranamıyorlar. Yakın tarihte Özal’ın durumu da var, katledilmiş.

Siyasal islamın temsilcisi Erbakan Hoca’nın Kürt sorununa yaklaşımı nasıldı? PKK’yle nasıl bir diyalog arayışına girdi?

1995’in Aralık ayında seçim oldu. Biz Aralık’ta bir ateşkes daha ilan ettik. PKK Merkez Komitesi’nin bir toplantısı oldu. Önderlik toplantıya telefonla katıldı. Bu ateşkes çok kısa sürdü. Çünkü Türk devleti çok ciddiye almadı. Bu konuda herhangi bir gelişme olmadı. Daha sonra anlaşılıyor ki Önderliğe, Erbakan’ın aracılarla haber gönderme ve ilişki kurma durumu var. Çünkü savaşın olduğu bir yerde hükümetler sıkışıyor. Erbakan da PKK’ye karşı, Kürtlere karşı savaş yürütürse kendi düşündüğü politikaları ne içerde ne de dışarıda uygulayamayacağını görmüştür. PKK’ye karşı savaş sürdüğü müddetçe devletin o klasik politikası doğrultusunda hareket etmek zorundadır. Başka türlü hareket etmesi mümkün değil. Bu açıdan ortamı yumuşatmak istemiştir. Eğer bir ateşkes olabilirse, süreç yumuşayabilirse kendi politikalarını uygulayabileceği düşüncesiyle mektuplar göndermiştir.
Şuna biz de inanıyoruz eğer elinde olsaydı, Erbakan Kürt sorununa çözüm konusunda Özal’dan daha ileri bir yaklaşım gösterebilirdi. Erbakan inanmış bir insandı. Bugünkü AKP Hükümeti gibi dış güçlere bağımlı, dış güçler tarafından beslenen bir güç değildi. Türkiye’deki İslamcı damara dayanıyordu. Yeni yetişen bir sermaye ve orta sınıf vardı. Dış sermayeye daha mesafeli olan, biraz daha milli denilebilecek (artık günümüzde çok milli sermaye de yok ama) biraz daha geleneksel değerlere bağlı, gerçekten farklı düşünebilecek bir siyasi vizyona sahipti. O yönüyle Erbakan gerçekten de İslamcı bir liderdi. Bu yönüyle bazı değerleri vardı. Bugünkü siyasal İslamcılar gibi altı kaval üstü şişhane, kapitalist modernitenin bir numaralı pratikleştiricisi değildi. Bugünkü siyasal İslamcılar aslında kapitalist modernitenin Ortadoğu’daki ajanları gibidirler. Erbakan öyle değildi. Samimi olarak kapitalizme, emperyalizmin uygulamalarına belirli düzeyde karşı çıkan, bu yönüyle de Kürt sorununu kendi içinde çözmek isteyen bir eğilime, kişiliğe sahipti. Ama derin devletin Erbakan’a Kürt sorununu çözme konusunda fırsat vermesi mümkün değildi. Bu nedenle Erbakan’ın girişimlerinden herhangi bir sonuç çıkmamıştır.

28 Şubat darbesinin Erbakan’ın Kürt sorununa cılız da olsa bir çözüm arayışına girmesiyle bağlantılı olduğunu düşünüyor musunuz?

28 Şubat darbesini AKP’liler, siyasal İslamcılar çok dillendiriyorlar, gündemleştiriyorlar ama bu darbe esas olarak Erbakan’a yapılan darbedir. Şu anda ‘yenilikçiler’ denilen Erdoğan’ın, Abdullah Gül’ün önü 28 Şubat darbesiyle açılmıştır. Bunu böyle belirtmek gerekir. Erbakan’ın politikalarından rahatsızlık vardı. Bu rahatsızlık sadece Türk devletinin, derin devletin rahatsızlığı değildir. ABD ve Avrupa da rahatsızdı. Halbuki 1980 darbesi bir yönüyle de Türkiye’de klasik Kemalist iktidar yerine işbirlikçi siyasal İslamın da sistem içine alındığı yeni bir Türkiye yaratma projesiydi. ABD’nin ‘yeşil kuşak projesi’ vardı buna göre de İslamı sistem içine almadan, işbirlikçi İslamı kullanmadan, Türkiye ve Ortadoğu’da toplumsal temeli olan İslami kesimleri işbirlikçi hale getirmeden Ortadoğu’yu, Türkiye’yi gerçek anlamda yönetmek, Ortadoğu’yu istedikleri doğrultuda kullanmak mümkün değildi. Bu yönüyle Erbakan bu projenin önünde de engeldi. Bu açıdan 1980 yılında başlayan Türkiye’yi değiştirme, belirli bir İslami işbirlikçilikle bütünleştirerek tamamen Batı’nın İslamı veyahut kapitalist değerler taşıyan bir İslam modelini ortaya çıkarma arayışında 28 Şubat, Erbakan ve partisine yönelik hem dış destekli hem de içerdeki güçlerin birlikte yaptığı bir harekettir. Erbakan’ın Kürt politikasındaki yumuşak yaklaşımları da bu darbeye neden olmuştur. Dikkat ederseniz o zaman bir tek Erbakan’a yönelik darbe yapılmamış, birçok yazar da andıçlanmıştır. Bu yazarların çoğu da Kürt sorununa yumuşak yaklaşanlardır. Erbakan’ın Kürt sorununda ilerde yumuşak yaklaşacak veyahut belirli bir uzlaşma arayacak kişiliğini bildiklerinden dolayı, hem Erbakan eğilimini hem de bu yönlü düşünen aydın ve yazarların hepsini 28 Şubat post-modern darbesiyle ve sonrasındaki politikalarla safdışı etmişlerdir.

Aynı süreçlerde hem cezaevi hem de Avrupa üzerinden devletin, PKK ile çeşitli temaslara girdiği biliniyor. Bu diyalogların biçim ve içerikleri hakkında neler söyleyebilirsiniz?

97’de ilişkiye girmeler hala çözülmesi gereken durumlardır. Cezaevinde Sabri arkadaşlarla (Sabri Ok) da ilişkilenilmiştir. Hatta Sağmalcılar Cezaevi’ndeki bizden tutuklu olan daha sonra bizden kopanlarla belirli savcıların, derin devletle ilişkili kişilerin ilişkide olduğu söylenmektedir. Yine bir dönem sanıyorum Afyon veya Uşak cezaevinde arkadaşlarla ilişkilenilmiştir. Arkadaşlar dağa rapor göndermişlerdi. O da Önderliğin yakalanmasından sonraydı. 97 yani Önderliğin yakalanmasından önce cezaevi üzerinden Avrupa üzerinden bu tür ilişkiler geliştirilmeye çalışılmıştır. Ordu içindeki belirli bir kesim ilişki kurmak istemiştir. Hatta 1997’ydi, ben İran’da/Urmiye’deydim. O zaman imkanlar olduğu için bazı çevrelerle ilişki kuruyorduk. Yılda bir iki defa cezaevi arkadaşım, değerli dostum olan Eşber Yağmurdereli ile telefon görüşmelerim oluyordu. Bir gün Eşber Yağmurdereli ‘ordudan belli bir kesim bir kanal üzerinden benimle ilişki kurdular, PKK ilişki kurmak istiyorlar’ biçiminde bir düşüncesini belirtti. Ben de Önderliğe Eşber Yağmurdereli üzerinden ordu içinden birileri hareketle ilişki kurmak istiyor, dedim. Önderlik tamam, bakalım, dedi. Fakat sonradan herhangi bir şey çıkmadı. Önderlik bana hiç sormadı. Sonradan anlıyorum ki zaten o dönemde yine ordu çevresinden belli ilişkiler var. Artık aynı ilişkiler mi, farklı mıdır bilemiyoruz. Yalnız o dönemde hareketle ilişkilenmek isteyen bir kanadın olduğu görülüyor. Ya da bir komplo çerçevesinde Önderlik ve PKK ile bu tür görüşmeler içine giren bir planlamanın varlığından söz edilebilir. Şimdi baktığımızda şu ortaya çıkıyor ki bu kesinlikle herhangi bir çözüm yaklaşımı değil, bir komplo/tasfiye planı var. Bu görüşmeleri gevşetme, duyarsızlaştırma, dikkatleri dağıtma, sanki bir yumuşama var gibi bir eğilim yaratarak komployu daha kolay gerçekleştirme planının parçası olarak değerlendiriyoruz. Önder Apo da o dönemdeki ilişkileri komplo öncesi bu komployu hazırlama planları olarak değerlendirmektedir.

Kürt Halk Önderi’nin 93 yılından itibaren soruna siyasal çözüm arayışlarına girdiği ve en küçük fırsatı bile değerlendirdiği biliniyor. 2000’li yıllara kadarki mücadele stratejiniz bu arayışların sonuca gitmesine ne kadar uygundu?

Önderlik 88’den başlayarak demokratik çözüm arayışına girmiştir. 93’te ateşkes ilan etti. 95’te de bir ateşkes var. 98’de zaten kapsamlı bir değerlendirmeye dayalı ateşkes var. Ama bunlar sonuca ulaşmadı. Şimdi şunu söyleyebiliriz bizim önceleri bağımsız devlet kurma biçiminde söylemimiz ve kafamızda devletçi bir paradigma vardı. Ulusal kurtuluşu bir devlet kurma biçiminde algılıyorduk. Fakat devletçi paradigmaya ve ulusal kurtuluşu devlet kurma biçiminde anlamamıza rağmen bizim Türkiye sınırları içinde halkların kardeşliğine dayalı bir çözüm yaklaşımımız vardı. Bu yönüyle bizim 2000 öncesindeki paradigmamız demokratik siyasal çözüme engeldi, dersek çok doğru olmaz. Fakat şu doğru demokratik siyasal çözümün ortamını hazırlama konusunda zayıflıklarımız vardı. Daha çok savaşa yüklenme, savaşta darbe vurarak sonuç alma yaklaşımı daha ağırlıklıydı. Bu yönüyle Türkiye toplumunu etkileme, Türkiye toplumunu hazırlama çabamız eksik kalmıştır. Bunları söylemiyor da değildik, ama ağırlıklı olan savaş olduğu ve savaşla sorunu çözme, kopararak sorunu çözme yaklaşımı olduğu için o tür eğilim ve çabalarımız etkili olmuyordu. Bir Türkiye partisinin kurulmasını da destekledik, Türkiye soluna da, demokrasi güçlerine de seslenmemiz oluyordu fakat paradigmamız hala devletçi ve vurarak koparma yaklaşımına dayalı olduğu için sizin belirttiğiniz demokratik siyasal çözüme, daha yumuşak bir çözüm zemini yaratmaya yönelik çabalarımız yetersiz kaldı. Türk devletinde gerçekten bir çözüm eğilimi olsaydı, yani bugün ifade ettiğimiz Demokratik Özerklik, Türkiye sınırları içinde çözme eğilimine yatkın olsaydı, kesinlikle 2000 öncesinde de hareketimiz ve Önderlik bir çözüme hazırdı. Belki bütün birleşenlerimiz veyahut toplum buna çok hazır olmayabilir, devletçi zihniyet olabilir ama Önderlik hazırdı ve Önderliğin projesine toplum da Hareket de bağlı kalırdı. Bu yönlü eksiklikler olmasına rağmen ben 2000’den önceki paradigma döneminde de bizim demokratik siyasal çözüme hazır bir Hareket olduğumuzu rahatlıkla söyleyebilirim.

Öcalan’ın esaretinden sonra ana hatlarıyla PKK hangi konularda değişim yaşadı, bunun Kürt sorununun siyasal demokratik çözümüne yansıması nasıl oldu?

2000’lerden sonraki paradigma değişiminin esası şu: En başta devlete yaklaşımımız değişti. Devletin bir kurtuluş olmadığı, devlet dışı da toplumların özgür, demokratik olabileceği, devlet olmadan da ulusal sorunun çözülebileceği biçimindeki bir eğilim Önder Apo’nun paradigmasıyla gelişti. Sadece Önder Apo’da değil, hem toplumda, hem Hareket içinde öyle bir eğilim gelişti. Önder Apo’nun yeni savunmaları üzerine yapılan eğitimle birlikte Hareketimiz gerçekten bir paradigma değişimine uğradı. Demokrasi içinde, demokratikleşme temelinde Kürt toplumunun demokratik örgütlenme gücüne dayanarak, -savaş bir meşru savunma biçiminde sürse de, gerilla mücadelesi devam etse de- demokratik toplumu örgütleyerek, toplumun gücüne dayanarak da Kürt sorununun çözülebileceği ve bu temelde serhildanlarla hem Kürdistan’da hem Türkiye’de demokrasi mücadelesini geliştirerek, Türkiye’deki demokrasi güçlerinin de bu direnişe katılarak Türkiye’nin demokratik temelde değiştirilip Kürt sorununun çözülebileceği düşüncesi bizde yeni bir çözüm yaklaşımı, yeni bir çözüm politikası olarak devreye girdi. Nitekim 2000’lerden sonra dikkat edilirse yalvarırcasına Kürtler ‘barış barış’ demeye başladı. Ağzını açan herkes barış, demokratik çözüm, dedi. Öyle ki birçok çevreden bize “Bu kadar barış denir mi? Bu kadar yalvarırcasına barıştan niye söz ediyorsunuz” biçiminde eleştiriler geldi. 2000-2004 arasında bu yönlü eleştirileri çok fazlasıyla aldık. Doğru muydu bu eleştiriler? Doğruydu. Çok fazla barış, çok fazla demokratik çözüm, dedik. Ama bunu söylememiz yanlış değildi. Buna inanarak söyledik. Onu eleştirenlerin mantığı yanlıştı. Bizim yaklaşımımız doğruydu. Fakat Türk devleti, 1999’la 2004 arasındaki beş-altı yıl süren geri çekilme dönemini, o ateşkes dönemini, o sessizlik dönemini doğru değerlendiremedi. Bunu PKK’nin bir zayıflığı, güçsüzlüğü olarak gördü. Barışçıl demokratik çağrılarımızı da, ‘güçsüzdürler, savaşamıyorlar, yalvarıyorlar’ olarak değerlendirdi. Bu nedenle, bugün herkesin de kabul ettiği gibi 1999-2004 arası beş-altı yıllık süre gerçekten heba edildi. Ama biz hazırdık. Biz gerçekten zihniyet olarak hem toplumu hem Hareketi böyle bir çözüme hazırlamıştık. Buna hazır olmayan devletti. Devlet, Kürtlerin varlığını tanımak istemiyordu. Kürtleri, Türkleştirerek Kürdistan’ı ulusal yayılma alanına çevirmek istiyordu. 1999’dan sonra da bu politikaya devam ettiler. Hatta ‘PKK yenildi, Kürtler yenildi, bir daha ayağa kalkamaz’ dediler. ‘Şu anda yapılması gereken Kürtleri rehabilite etmektir’ dediler hatta 105-110 tane de tedbirden söz ettiler. Güya ekonomik, sosyal, kültürel tedbir alacaklardı, Kürtler rehabilite olacaktı, artık bu isyan da tümden bitmiş olacaktı! 99-2004 arası süreçte devletin bizim demokratik çözüm yaklaşımımıza tepkisi böyle oldu.

AKP hangi koşullarda ve neyin karşılığında iktidara getirildi? O dönemin siyasal konjonktürü neydi?

Önder Apo esaret altına alındıktan sonra o güne kadar savaşın ekonomik yükünün, faturasının her yıl biriktirilerek diğer yıla aktarıldığı, bunun sonucu da ekonominin büyük bir zayıflık ve kriz kaynağı teşkil ettiği bir gerçeklik vardı. Önder Apo esaret altına alındıktan sonra ekonominin bu zayıflığını gidermek ve kriz yaratacak karakterini ortadan kaldırmak için 20 yıllık savaşın faturası Kemal Derviş eliyle Ecevit-Yılmaz-Bahçeli Hükümeti döneminde halkın üzerine yıkıldı. Hem savaş döneminin anti-demokratik uygulamaları halkı yıldırmıştı hem de 20 yıllık ekonomik fatura halkın üzerine yıkılmıştı. Bu durum savaş dönemindeki partilerin üzerine kalmış ve onlara karşı halkta büyük bir tepki ortaya çıkmıştı. İşte bu partilerin üzerindeki bu büyük kambur AKP’nin iktidara gelmesi için elverişli bir ortam yaratmıştı.
AKP Hükümeti ya da Erbakan’ın partisinden çıkarılan ‘yenilikçiler’ Türkiye’nin 20 yıllık ağır sorunlarının belirli partilerin sırtına yüklendiği ve diğer taraftan da Kürt Halk Önderi’nin yakalandığı, silahlı güçlerin sınır dışına çekildiği, savaşın durduğu ve belirli bir yumuşak ortamın ortaya çıktığı bir dönemde seçimlere girdi. Bu süreç aynı zamanda ABD’nin Irak’a müdahale etmesinden önceki yıla tekabül ediyordu. 2003’te ABD Irak‘a müdahale edecekti, 2002’de Türkiye’de seçimler oldu. Ortadoğu zor bir bölgedir. Eğer Türkiye’de siyasal İslamcı bir iktidar olmazsa hem Türkiye’nin tam desteğini alamaz, hem de Türkiye’de ABD’nin Irak’a müdahalesini sabote edecek savaş karşıtı gelişmeler ortaya çıkabilirdi. O açıdan kendine yakın bir siyasal İslamcı iktidarı Türkiye’de iktidara getirerek Irak’a müdahalesini kolaylaştırmıştır. Türkiye bir siyasal İslamcı iktidar olarak Irak’a müdahaleye karşı çıkmazsa o zaman diğer bölge ülkeleri de Irak müdahalesine sessiz kalırdı. Bu açıdan Irak’a müdahale döneminde siyasal İslamcı bir iktidarın Türkiye’de işbaşında olması ABD’nin çıkarına olacaktı.
Türkiye’deki derin devlet açısından da diğer partiler yıpranmıştı. Kürtlerin rehabilite edilmesi lazımdı. Bunu en iyi CHP veya MHP yapamazdı, çünkü savaşta yeterince teşhir olmuşlardı. Biraz demokrasiden söz eden, yumuşamadan söz eden siyasal İslamcı bir AKP iktidarıyla islam dini de, Kürtlerin dini inançları da kullanılarak Kürtler tümden sisteme entegre edilebilirdi. Bu yönüyle AKP’nin iktidara gelmesi hem iç güçlerin, hem de dış güçlerin işine geldi ikisinin de çıkarına olan bir momentte AKP iktidara geldi. Türkiye’nin bütün geçmiş sıkıntılarının, zorluklarının ağır faturasının önceki partilerin üzerine yıkıldığı bir dönemde seçime girdi ve iktidara geldi.
AKP’nin iktidara gelmesinde sol ve demokrasi güçlerinin sorumluluğu da çok büyüktür. Eğer o dönemde sol ve demokrat güçler demokrasi söylemiyle gerçekten Kürt sorununu çözecek, Türkiye’yi demokratikleştirecek bir programla seçim meydanına çıksalardı, böyle bir demokrasi ittifakı kurulsaydı AKP iktidara gelemezdi. İsmail Cem, Kemal Derviş ve o güne kadar Ecevit’in gölgesi olan Hüsamettin Özkan, bir parti kurdular. Aslında bunlar bile bir sinerji yarattılar. Eğer onlar seçime girselerdi, AKP tek başına iktidara gelemeyecekti. ABD müdahale etti, sistem müdahale etti ve böylece biraz daha demokratik, yumuşak bir partinin iktidara gelmesinin önüne geçtiler. Kemal Derviş oradan ayrılıp CHP’ye geçti. Böylelikle o partinin toplumda yarattığı sinerji birden dağıldı, tılsım bozuldu, ortada sadece AKP kaldı. Hem uluslararası güçler AKP’ye Irak müdahalesi döneminde kolaylaştırıcı rol verdiler, hem de iç güçler, derin devlet, Önder Apo’nun esaret altında olduğu ve Hareketimizin savaşı durdurup geri çekildiği bir dönemde, dini de kullanarak, demokrasi söylemiyle, yine AB’ye tam üyelik için hazırlanan paketlerdeki belli yumuşamalarla Kürtleri sisteme entegre etme, Kürt Hareketini bitirme görevini AKP’ye verdiler. Bu ikisi çakışınca, koşullar ve zemin de uygun olunca AKP iktidara geldi.

Hareketiniz hiçbir iktidara tanımadığı çözüm fırsatını AKP’ye sundu ve çeşitli dönemlerde birçok kez eylemsizlik ve ateşkes ilanında bulundu. Somut talepleriniz nelerdi, AKP buna nasıl yaklaştı?
AKP, Kürt sorununun gündemde olmadığı bir dönemde iktidar oldu. O da şunu düşünüyordu: “PKK yenildi, artık Kürt sorunu yoktur”. Onun görevi sadece Kürt sorununun ortaya çıktığı sorunları rehabilite etmektir Kürt sorununu çözme değil! Bu nedenle 2003 yılında Erdoğan’a sorulduğunda ‘düşünmezseniz Kürt sorunu da yoktur’ cevabını verdi. Gerçekten de politikası buydu. Kürt sorununu çözme değil, biraz daha yumuşak yaklaşarak Kürtleri sistem içinde rehabilite etme görevi vardı. Hareketimizin bütün çabalarına rağmen AKP hiçbir adım atmadı, hiçbir çözüm yaklaşımı göstermedi. Bunun sonucu 2004’te Türk devletinin ve AKP’nin Kürt sorununda adım atmama ve çözümsüzlükte ısrar politikasına karşı yeni bir gerilla hamlesi başlattık. Biliniyor, ondan önce de Hareketimiz içten tasfiye edilmek istendi. AKP biraz bu tasfiyeye de umut bağlamıştı. Onun için herhangi bir adım atmadı. 2004 yılında gerillanın yeniden hamle yapmasıyla birlikte AKP, Avrupa Birliği ve çeşitli güçlerle birlikte gerilla hamlesini, Kürt sorununu çözme hamlesini kırmak için bazı arayışlara girdi. DEP’li Leyla Zana, Hatip Dicle ve diğerlerinin cezaevinden çıkarılması aslında o dönemde bir projeydi. İşte onlarla ortamı yumuşatacaklar, onları etkili kılacaklar ve 1 Haziran Hamlesi’nin gelşmesini engelleyeceklerdi. Onlar üzerinde böyle bir hesap yapıyorlardı. Fakat bu, hem Hareketimizin çabalarıyla hem de çıkan DEP’lilerin böyle bir projeye alet olmamalarıyla boşa çıktı. Biz bunu boşa çıkarınca, Erdoğan, bilindiği gibi 2005’te yeniden bir arayış içine girdi. Çünkü bizim yürüttüğümüz mücadele AKP’yi zorluyordu. Bu bakımdan 2005’te, belirli aydınların da etkisiyle Erdoğan, Amed’de “Kürt sorunu benim de sorunumdur, geçmişte hatalar yaptık” biçiminde değerlendirme yaptı.
O dönemde Erdoğan biraz da ‘acaba bu soruna bir çözüm bulabilir miyiz?’ şeklinde düşünmüştür. Kuşkusuz düşündüğü çözüm Kürtlerin istediği gibi değildir. Ama ‘acaba bir şey yapabilir miyiz?’ biçiminde bir yaklaşımla o konuşmayı yapmıştır. Nasıl ki bir zamanlar Demirel ‘Kürt realitesini tanıyorum’ demiştir Çiller ‘Bask Modeli’nden bahsetmiştir Mesut Yılmaz ‘AB’nin yolu Amed’den geçer’ demiştir Özal fedarasyondan bahsetmiştir yani bütün siyasiler zorlanınca Kürt sorunu ve çözümünden söz etmiş, bir arayış içine girmek istemişlerse Erdoğan da 2005’te Amed’de bu yönlü bir konuşma yapmıştır. Ama tüm bu kişiler bu tür sözleri sarfettikten sonra durumun ve Türk devlet gerçeğinin amiyane deyimle kazın ayağının kendilerinin düşündüğü gibi olmadığını görmüşlerdir. Nitekim Erdoğan’ın 2005’te, Amed’de Kürt sorunu benim de sorunumdur demesinden sonra Şemdinli’de Umut Kitapevi bombalandı ve polis halka saldırdı. 2 yurtsever öldürüldü. Bombalamayı yapanlar yakalandı. Erdoğan, sonuna kadar gideceğiz, dedi. Arkasından Genelkurmay Başkanı Yaşar Büyükanıt, ‘ben iyi tanıyorum, bunlar iyi çocuklardır’ deyince geri adım attı. Şemdinli olayı için iddianame hazırlayan Savcı Ferhat Sarıkaya’yı onların önüne yem olarak attı. Böylece Erdoğan, durumun öyle kolay olmadığını anladı. Ama şunu da gördü ki, PKK’yle savaşarak bu işi götüremez, iktidarını kaybedebilir. Bu açıdan kendine göre doğru bir taktik politika izledi. Hem bizi idare etme hem devleti idare etme politikası izledi. Çünkü savaş sürerse derin devletin ve toplumun baskısını hissedecek, zorlanacaktı. Bu açıdan ateşkes ilan edildiğinde devletin ve toplumun baskısını üzerinden kaldırarak devleti ve toplumu oyalayacaktı. Bize de ‘ateşkes yapın, bazı adımlar atarız’ diyerek zaman kazanmış olacaktı. Gerçekten başka politikası yoktu. Ne Kürt sorununu çözme konusunda bir politikası vardı ne de PKK’yi şiddetle ezme politikasına hazırdı. 2004-5-6 yıllarında 2007’deki gibi, 2008-2009’daki gibi çok sert politikalara yönelme yoktu. Çünkü 2002 seçimlerine yumuşak söylemlerle ve demokrasiden söz ederek girmişti. Kürt sorununu çözme politikası olmadığı gibi, ezme politikasını yürütme konusunda da toplumu, kendi ittifaklarını hazırlamış değildi. O zaman orta yol denedi. Bizi ateşkesle oyalamak ve yumuşak ortamda da devleti idare etmek! 2006 ateşkesi AKP’ye böyle bir ortam hazırladı.

Öcalan 2006 ateşkesinin bir oyun olduğunu söylerken bunu hangi somut gelişmelere dayandırıyor?

Önder Apo 2006 ateşkesini eleştiriyor. 2006 ateşkesini AKP’nin bir oyunu ve oyalaması olarak gördüğü için bunu söylüyor. AKP kendine nefes aldırdı, devlete de bununla nefes aldırıldı. Daha sonra bu nefes aldırma, Mayıs 2007’deki Dolmabahçe mutabakatıyla sonuçlandı. Böyle bir mutabakatın olmadığı, devletin de AKP’nin de sıkışık olduğu, sorunlar yaşadığı dönemde, AKP’nin bir çözüm yaklaşımı yokken, somut her hangi bir adımı yokken ateşkese gitmek, aslında AKP’yi ve devleti rahatlattı. Hareketin devleti ve AKP’yi sıkıştırma imkanını sınırladı. Bu nedenle Önder Apo ‘ben doğru bilgilendirilseydim, ateşkesi yapmazdım’ dedi. Zaten ateşkesten hemen sonra, “Eğer iki-üç ay içinde adım atılmazsa, bunu bir oyun sayarım” demişti. Önderlik, AKP’nin bir politikasının olmadığını, zorlandığını ve bu yüzden bir ateşkes yaptırarak oyalamak istediğini hissetti. Nitekim gerçekten de birkaç ay içinde bunun bir oyun olduğu ortaya çıktı. AKP adım atmadığı gibi devlet de o ortamdan yararlanarak Önderliği zehirlemek istedi. Biz erkenden fark edip müdahale edince, kamuoyuna duyurunca bu adım adım zehirleme girişimi durduruldu. Yoksa gün gün Önderliği zehirleyerek zaman içinde ölüme götüreceklerdi. Önder Apo, Türkiye’nin demokratikleşmesi ve Kürt sorununun çözümü için hiçbir faydası olmayan ama Kürt sorununu çözmeyenlerin, Türkiye’yi demokratikleştirmek istemeyenlerin direncini arttıran, onlara o direnci bulmasını sağlayan fırsatı sunacağı için bunu “bir oyun sayarım” dedi. Demokratikleşme ve Kürt sorununun çözümünü zora soktuğu ve Kürt sorununu ezerek çözmek isteyenlerin, gericilerin eline fırsat verdiği için bunu bir oyun olarak değerlendirmiştir.

Mayıs 2007’de Dolmabahçe’de gerçekleşen Erdoğan-Büyükanıt gizli görüşmesinde ordu ile siyasal İslamın Kürt Özgürlük Hareketi’ne karşı nasıl bir işbirliğine gittiğini düşünüyorsunuz?

2006 ateşkesi 2006 ortamı AKP’nin hem devleti idare etme hem bizi oyalama politikasıydı. Ama bunu uzun sürdüremezdi. 2007 Nisan’ına geldiğinde Cumhurbaşkanlığı seçimi olacaktı. Ordu, ‘eşi türbanlı birini Cumhurbaşkanı yapamazsın’ dedi ve müdahale etti. Niye? Çünkü AKP’nin bir Kürt politikası yok, idare ediyor. Onun için Kürt politikasında net olmayan, ezme politikası konusunda da iradesi ve gücü bulunmayan bu AKP’yi kabul etmiyordu. Derin devlet zaten Kürt sorunun çözümünü istemiyordu. Onun için 27 Nisan darbesi oldu. Şundan oldu: AKP’nin o güne kadar bir Kürt politikası yoktu. Tek politikası oyalama ve idare etmeydı. 27 Nisan e-muhtırasıyla birlikte AKP yeni bir durumla karşı karşıya kaldı: ya 2006’ya kadarki bu oyalama politikasını sürdürecek, hem devleti hem Kürt Özgürlük Hareketi’ni idare edecek – bunu ne PKK kabul ediyor, Ordu da kabul etmiyor- ya da Kürt sorununda bir çözüm politikası veya ezme politikasına yönelecekti. Ordu, Kürt sorununda ezme politikan yoksa ben sana karşıyım, iktidarını engellerim, dedi. Bunun sonucu Mayıs’ta Yaşar Büyükanıt ile AKP arasında mezara kadar götürülecek anlaşma gerçekleşti. Mutabakat şu çerçevede oldu: AKP, Kürt Özgürlük Hareketi’ni ezme politikası izleyecek, Kürtlerin haklarını/hukukunu tanımayacak, bu konuda tutum sahibi olacak Genelkurmay ve derin devlet de bu çerçevede AKP’nin yeniden iktidar olmasına izin verecek ve eşi türbanlı birisinin Çankaya’da olmasını kabul edecekti. Ne karşılığında AKP yeniden iktidar olacak? Kürt Özgürlük Hareketi’ni ezme, Kürtlere hak tanımama politikası karşılığında! 2007’deki Dolmabahçe mutabakatı kesinlikle buna dayanmaktadır.
Mezara kadar götürecekleri sır Kürtlerin ölümü, Kürtlerin yok edilmesi üzerinden yapılan anlaşmadır. Zaten sıradan bir politikacı bilir Türkiye geçekliğinde bu kadar önemli ve mezara götürülecek bir sır, Kürt politikası dışında ne olabilir? Kürt sorunu dışındaki her şey önceden açıklanabilir. Sadece Kürt sorunuyla ilgili bir konu mezara kadar götürülebilir. Çünkü bu çok stratejik bir konudur. En temel ulusal strateji Kürtlerin Türkleştirilmesi konusudur. Anlatırlar ne kadar doğru, bilemeyiz idam edilmeden bir süre önce Menderes’e, ‘Türkiye’nin en temel sorunu nedir?’ diye sormuşlar. Menderes de “Kürt sorunudur” demiş. Mezara giderken adama soruyorlar, ‘sen devlet adamısın bilirsin’ diye o bile “Kürt sorunudur” diyor. Kürtler üzerindeki bu kirli anlaşma topluma yayılırsa Kürtler buna tepki duyacaktır. Kürtlerin duymaması gereken bir şeyi, önemli bir sır olarak götürüyorlar mezara. O nedir? Kürtlerin ezilmesi, Türkleştirilmesi ve bu sorunun ortadan kaldırılmasıdır!

2009 yılı 29 Mart yerel seçimlerinden Kürt Hareketi önemli bir başarıyla çıktı ve 13 Nisan’da eylemsizlik ilanında bulundu. Siyasal çözüm için çok elverişli bir ortam yakalanmışken 14 Nisan’da KCK adıyla geliştirilen siyasi soykırım operasyonlarıyla süreç neden tersine çevrildi?

Ondan önce bilindiği gibi 2007 seçimlerinden sonra Erdoğan’ın 5 Kasım’da Bush ile Washington’daki görüşmesi var. Her türlü desteği alarak PKK’yi tasfiye etme yaklaşımı var. Ondan sonra Zap operasyonu ve başarısızlık var. O dönemde güçlü serhildanlar var. 2008 yılında ikinci bir Dolmabahçe mutabakatı gerçekleşti. Bu defa taraflar Erdoğan ile yeni Genelkurmay Başkanı İlker Başbuğ’du. O da yine Kürt Özgürlük Hareketi’ni tasfiye etme, Kürt sorununu ortadan kaldırmaya yönelik bir mutabakattı. Ama bu mutabakatın bir farklılığı vardı. O da şuydu: bu görüşmede belirli psikolojik savaş araçları kullanılarak Kürt Özgürlük Hareketi tasfiye edilecekti. Bunun mimarı da İlker Başbuğ’dur. İlker Başbuğ buna ‘liberal demokratik’ çözüm demektedir. İlker Başbuğ’un çözümüne göre TRT-6 açılacak, Kürdoloji bölümleri açılacak, kurslar açılacak ve Kürtler bu psikolojik savaş araçlarıyla, bu tedbirlerle kazanılacak. Böylelikle PKK’nin, DTP’nin tabanı zayıflatılacak ve bu tabanın zayıflatıldığı ortamda siyasi ve askeri bir hamle de yapılarak Kürt Özgürlük Hareketi tasfiye edilecekti. 2008’den 2009’daki 29 Mart Yerel Seçimlerine gidilirken böyle bir konsept var. Bu konsept şöyle gerçekleşecekti: Bu adımlar atıldıktan sonra, seçimler kazanılacak, arkasından bir Kürt Konferansı gerçekleşecekti. Orada PKK’ye silah bıraktırma kararı alınacak, PKK silah bırakmazsa haksız duruma düşecek, Türkiye daha da güçlü pozisyonda olacak. Çünkü hem belirli adımlar atmış, hem seçimi kazanmış, DTP zayıflamış, hem de Kürt Konferansı’nda PKK’ye silah bıraktırma kararı aldırtmış, PKK silah bırakmadığı takdirde Türkiye’nin tasfiye politikası meşruiyet kazanmış olarak siyasi ve askeri saldırılar yapacak ve Kürt Özgürlük Hareketi’ni tasfiye edecekti. Nitekim henüz seçimlerden önce, üstelik 15 Şubat’ta Hewlêr’de, Fetullahçıların hazırladığı bir konferans yapıldı. O aslında seçimden sonra PKK’ye silah bıraktırmayı amaçlayan Kürt Konferansı’nın bir hazırlığıydı.
Seçimler öncesinde ilk defa karşılıklı bir ateşkes olduğunu da söyleyebiliriz. Eylül’de Oslo görüşmeleri oldu. Daha sonra Oslo görüşmelerine aracılık yapanlarla görüşmeler oldu. Bu sırada Örgüt yönetimine yönelik suikast niteliğinde hava saldırısı yapılmış olsa da, biz ateşkes konumuna girdik. Hatta şehirlerde eylem yapmama taahhüdünde bulunduk. Oslo görüşmelerinin ilk taahhüdü de şehirlerde eylem yapmama biçiminde bir yaklaşımdı. Bunları dikkate alacağımızı söyledik ve gerçekten de yerel seçimlere kadar dört-beş ay TSK da hiçbir operasyon yapmadı. Kimin ordusu? İlker Başbuğ’un ordusu! Niye? Böyle bir tasfiye planı var da ondan! O iki taraflı ateşkes, hiçbir operasyon yapmama da bu tasfiye planının bir parçasıydı. Güya hem TRT-6 yumuşaması oldu, hem ordu yumuşadı böylelikle ne oluyor? İşler iyiye gidiyor işte AKP bu sorunu çözüyor, yumuşatıyor algısı yaratılarak 29 Mart seçimlerinde de başarılı olacaklardı. Nitekim en fazla da Fethullahçılar bunu propoganda ettiler. ‘Bakın işte savaş ve çatışma olmuyor, TRT-6 açıldı, adımlar atıldı. Kürt sorununu çözmek için ortam gelişti’ biçiminde değerlendirmeler oldu. Seçim öncesi de bir Oslo görüşmesi oldu. Sanıyorum 5 Mart’taydı. O görüşmede de hem seçimlerin, hem de Newroz’un rahat geçmesi konusunda anlaşmaya varıldı. Hatırlanırsa, 2009’daki Newroz da, seçim ortamı da yumuşak geçti. Bütün bunlar, türk devletinin seçimi kazanıp bir konferansla Kürt Özgürlük Hareketi’ni tasfiye etme planıyla ilgiliydi. AKP dışardan ABD’nin, Avrupa’nın, Güney Kürdistan’ın desteğini almıştı liberallerin ve içerdeki birçok Kürt’ün desteğini almıştı. TRT-6’yı açmıştı. Ama hesaplar tutmadı. Bütün bunların hiçbiri etkili olmadı ve seçimlerden Kürt demokratik hareketi büyük bir başarıyla çıktı. Açıkça TRT-6 gibi adımların Kürt halkının özgürlük talebini karşılayamadığını, İlker Başbuğ’un liberal demokratik çözüm dediği özel savaş imalatı adımların Kürtler üzerinde etkileri olmadığını gösterdi.
29 Mart seçimlerinden Kürt demokratik hareketi güçlü çıkınca, hem PKK Yürütme Komitesi toplantısı, hem de KCK Yürütme Konseyi toplantısı yapıldı. Toplantılarda şu yaklaşım benimsendi: Seçim oldu, DTP de büyük bir oy aldı, böyle bir demokratik, yumuşak ortam doğdu biz bu ortamı demokratik çözüm için değerlendirelim. Herhalde bu ortamda Türkiye’nin tutumu da yumuşak olmalıydı. Kürtler, Kürt sorununun barışçıl demokratik çözümünü istiyor. Türk devleti de herhalde buna cevap verir, bu yumuşak ortam da devam eder ve bu temelde Kürt sorununun demokratik yollardan çözme imkanı doğar düşüncesiyle biz 13 Nisan’da resmi ateşkes ilan ettik. Türk devletini demokratik ortamı geliştirmeye, demokratikleşme adımları atmaya, Kürt sorununu demokratik temelde çözmeye çağırdık. Dünyanın herhangi bir ülkesinde böyle bir seçim olsaydı ve Kürtler bu kadar belediye başkanlığını kazansaydı, böyle bir yumuşak ortam olsaydı o devlet, ‘demokratik ortamda demokratik bir seçim oldu, oylar Kürt demokratik partisine gitti o zaman bizim de bu seçimin sonuçlarına ve seçim mesajına uyarak yumuşamamız ve demokratik yoldan çözümün yollarını aramamız, demokratik siyasetin önünü daha fazla açmamız gerekir, derdi. Yani ‘Kürtler demokratik siyasete bu kadar önem verip demokratik çözümde ısrar ediyorlar, o zaman biz de demokratik siyasetin önünü açalım, sorunu demokratik temelde çözelim’ demeleri beklenirdi. Herhangi bir normal devlet aklı dünyada böyle düşünürdü. Ama ne oldu? Biz demokratik siyasetin, demokratik çözümün önünü açmak ve ortamı yumuşatmak için yaptığımız ateşkes ilanından bir gün sonra 14 Nisan’da BDP’lilere, Kürt demokratik siyasetine yönelik siyasi soykırım operasyonları gerçekleşti.
Aynı gün, 14 Nisan’da siyasi operasyonların olduğu gün İlker Başbuğ gazetecileri karşısına alarak bir basın toplantısı yaptı. Daha doğrusu yeni Kürt politikasını açıkladı. Kim açıklıyor? Başbakan değil, Hükümet değil, İlker Başbuğ açıklıyor! Atatürk, ‘Türkiye’de yaşayan herkese Türkiye halkı denir ama bunların tümü de Türk milletini oluşturur’ demiş! Başbuğ ‘farklı kimlikler olabilir, ama hepsi Türkiye halkını oluşturuyor ve Türk milleti oluyor’ diyerek aslında kendisinin ve devletin yeni Kürt politikasını izah etti. 14 Nisan’da bu operasyonlar niye yapıldı? Şunun için: İlker Başbuğ’un ilan ettiği Kürt politikası seçimden önce kabul edilmişti. Bu politika çerçevesinde Kürt sorunu halledilecekti daha doğrusu Kürt Özgürlük Hareketi ezilecekti. Ama 29 Mart seçimlerinde neyi gördüler? 29 Mart seçimlerinde DTP’ye bu kadar oy veren, her tarafta DTP’yi destekleyen bu Kürt halkına, bu Kürt demokratik hareketine İlker Başbuğ’un ortaya koyduğu çözüm projesi kabul ettirilemezdi. İşte büyük politikleşmiş ve DTP’ye bu kadar oy veren Kürt halkına ön gördükleri Kürt politikasını kabul ettiremeyeceklerini gördükleri için Kürtlerin örgütlenmesini, iradesini kırmak ve İlker Başbuğ’un liberal demokratik çözüm dediği Kürt politikasını kabul ettirmek için bu siyasal soykırım operasyonları yapılmıştır. Siyasal soykırım operasyonlarının yapılmasının amacı, tamamen 29 Mart seçimleri sonucu ortaya çıkan Kürt gerçeğine o tasfiye politikasının kabul edilmeyeceği görüldüğünden -zaten tasfiye politikaları da gündemdedir- o tasfiye politikasını kabul edecek toplumsal, siyasal, psikolojik zemini ortaya çıkarmaktı. Bu yüzden siyasal soykırım operasyonları yoğun olarak gerçekleşmiştir.

Oslo görüşmeleri çok tartışıldı. Ne zaman, nerede başladı? Buna kim-kimler öncülük etti? Neden Oslo?

Oslo görüşmeleri resmi olarak 2008 Eylül’ünde başladı. Ama önceden dolaylı görüşmeler var. Oslo görüşmelerinin gerçekleşmesine aracılık yapan, uluslararası bir kurumdur. Dolayısıyla bazı büyük devletlerle ilişkili olma olasılığı da vardır. Görüşmeler Oslo’da olduğu için Norveç devletinin de bilgisi dahilinde olduğunu söylemek gerekir. Dünyanın birçok yerinde, Srilanka-Tamiller, Filipinler, işte meşhur Filistin-İsrail görüşmeleri, en son Kolombiya-FARC görüşmelerinin hepsi bu ülkede olmaktadır. Aslında Norveç’e itilaflı konularda böyle bir rol verilmiş. Türk devleti ve PKK arasındaki ilk görüşme Eylül 2008’de yapıldı. İkincisi ya da üçüncüsü Mart 2009’da yapıldı. Seçimlerden sonra Mayıs’ta da görüşmeler oldu. 14 Nisan operasyonlarına rağmen Yürütme Konseyi Başkanımız Hasan Cemal ile yapılan söyleşide demokratik çözüm iradesini bir kere daha ortaya koydu. Mayıs’taki görüşmede Hareketimiz, 14 Nisan operasyonlarına rağmen yumuşak mesajlar gönderdi. Yine çözümü zorlamak istedi. Önder Apo da ‘bir Yol Haritası hazırlayacağım’ dedi. Daha sonra Temmuz’da görüşmeler oldu. 2009 yazındaki Oslo görüşmeleri, aynı zamanda Önder Apo’nun bir Yol Haritası hazırlayarak devlete sunduğu sürece tekabül ediyordu. Devletin soykırım operasyonlarını yürütmesine rağmen Hareketimiz makul ve yumuşak yaklaşımlar gösterdi. Biraz da Önder Apo’nun hazırladığı Yol Haritası’na devletin vereceği cevap beklendi diyebilirim. O zaman MİT Müsteşar Yardımcısı ekibiyle geliyordu. Daha sonra 2009 Ağustos’unda, Yol Haritası’nın devlete verildiği süreçten sonra Hakan Fidan da görüşmelere katıldı. O zamanlar Başbakanlık Müsteşar Yardımcısı/Başbakan Temsilcisi olarak görüşmlere katılıyordu. Görüşmeler böyle sürdü. Önder Apo, 22 Ağustos’ta Yol Haritası’nı sundu. Buna hiçbir cevap verilmediği gibi Yol Haritası’nın verilmesinden sonraki ilk Oslo görüşmelerinde Yol Haritası’nın verilmeyeceğini söylediler. Belirli bölümlerini okuyabileceklerini söylediler. Sadece şuradan buradan hep Hareketin atacağı adımların söylendiği bölümleri pasaj pasaj okuyorlardı. Yol Haritası’nın verilmemesinden de anlaşıldı ki bir çözüm politikaları yok.
Yol Haritası’ndan önce de 2007’de, Önderlik 125 sayfalık bir çözüm önerisi, bir nevi Yol Haritası’nın daha öz bir biçimini sunmuştu, o da verilmemişti. Yol Haritası’nı da vermedikleri gibi Beşir Atalay tarafından olumsuz değerlendirmeler oldu. Yol Haritası da verilmeyince, Önderlik, AKP’nin bir çözüm politikası olmadığını gördü ve bir girişim daha yaptı. Bildiğiniz gibi Habur’dan barış gruplarını gönderdi. Meclis’te görüşme olacaktı. Barış grupları bu süreçte Hareketin görüşlerini kamuoyuna aktaracaktı. Hatta Meclis’e bile gidip hareketin düşüncelerini aktarabilecekleri söylenmişti. Öyle bir şey planlanmıştı. Ama Habur’da milyonlar ovalardan kasabalardan yollara dökülüp barış gruplarını karşılayınca, aynı 29 Mart seçimlerinden sonraki tepkiyi gösterdiler. 29 Mart seçimleri yumuşak bir seçimdi, ama hemen ardından 14 Nisan operasyonlarını yaptılar. Habur’da da aynı 29 Mart seçimlerinden sonraki tepkiyi gösterdiler. Habur’u asıl olarak bozan bu yaklaşım olmuştur. “Biz bu halka tasfiye politikasını kabul ettiremeyiz” dediler. Böyle bir halk AKP’nin istediği çözümü kabul etmez diye düşündükleri için Habur’dan sonra siyasi soykırım operasyonlarını arttırdılar. 29 Mart seçimlerinden sonra neden siyasi soykırım operasyonları yapıldıysa, Habur’dan sonra da siyasi soykırım operasyonları aynı nedenle yapılmıştır. Bu halka kendi çözüm politikalarını ya da kendi tasfiye etme politikalarını kabul ettiremeyeceklerini gördükleri için bu halkı ezerek, zindanlara doldurarak kendi tasfiye politikalarını kabul ettirecek duruma getirmek istediler. Bilmem Habur’da şöyle tahrik yaptılar, işte bilmem Silvan’da tahrik yaptılar, şurada şunu yaptılar… Bunların hepsi hikayedir! Bahaneler aradılar. 12 Haziran seçimlerinden de Kürt demokratik hareketi büyük bir başarıyla çıkmadı mı? Kendi düşündükleri çözümü kabul ettiremeyeceklerini düşündükleri için 29 Mart seçimlerinden sonra, Habur’dan sonra hangi tepkiyi vermişlerse, 12 Haziran seçimlerinden sonra da aynısı oldu. Geçmiş dönemde yaşananların ve ortaya konulan tepkilerin izahı böyle yapılırsa doğru anlaşılır, yoksa doğru anlaşılamaz.

Hareket adına sizden Oslo görüşmelerinde kimler yer aldı, kimlerle nasıl görüşüldü?

Artık kamuoyu kimlerin katıldığını bildiği için belirtmekte sakınca yok. Hareketin yönetimi bir heyet tespit etti. Bu heyetle Oslo görüşmelerine katılındı. Daha önce zaten böyle bir süreç başlatmak için Hareketin yönetimiyle dağ alanında bazı öngörüşmeler yapılmıştı. 2006’dan beri olgunlaşan bir durumdu. Yani İki-üç yıla dayanan öncesi var. Oslo görüşmesine heyet olarak Sozdar arkadaş, Avrupa’dan KNK Üyesi ve Diplomat Adem Uzun arkadaş ile yine Dışilişkilerden sorumlu ve aynı zamanda KCK Yürütme Konseyi Üyesi olan Zübeyir Aydar arkadaş katılıyordu. Zaman zaman Remzi Kartal arkadaşımız da görüşmelere katıldı. Birkaç görüşmeden sonra da (3. Görüşme ile birlikte) Sabri Ok arkadaş da görüşmelere katıldı. En son iki üç görüşmeye ben katılmadım. Sabri Arkadaş katıldı. Onlar (devlet tarafı) beş-altı kişilik bir heyetle geliyorlardı. Onlar ilk önce devlet adına geldiklerini söylüyorlardı. Ondan sonraki süreçte biraz sıkıştırınca, ‘biz her şeyi bilemeyiz, devletin farklı kurumları var’ diyerek çözüm adına somut yaklaşımlar içine giremediler. Devletin taahhüt altına girmesinden ziyade, daha çok bizden istenen, ateşkes olsun ortam sağlansın, ortam sağlanırsa, devlet bazı şeyleri yapar, gibi taleplerde bulunuyorlardı.

Ne gibi talepler?

Siz ortamı yumuşatırsanız dil, kimlik ve kültür konusunda devlet adımlar atabilir, belli yumuşamalar olabilir diyorlardı. Çok genel geçer, somut olmayan ve Kürt halkının taleplerini karşılamayacak düzeydeydi. Somut şeyler söylemiyorlardı. Biz her defasında somut şeyler yapmak istiyorduk. Hatta biz her defasında diğer görüşmelerde daha somut adımları tartışalım diyorduk, o da olmuyordu. Hatta biz bazı somut maddeleri koyuyorduk, devlet şunları şunları yapmalı diyorduk. En son çok zorlandılar, biz de 14 maddelik bir talepler manzumesi sunduk. Tamam biz bunları alır devlete götürürüz, dediler. Görüşmeler çok da çözüm sürecinin tartışmaları gibi değildi. AKP Hükümeti’ne ve devlete adım attırma konusunda çok verimli geçtiğini söyleyemeyiz. Aslında Önderlik de biz de Hareket olarak AKP’nin ve devletin bir çözüme hazır olmadığını görüyorudk. Ortamı kısmen de olsa yumuşatarak, devleti toplumu çözüme hazırlamak, bu temelde de AKP’yi de acaba bir çözüm sürecine sokabilir miyiz, yaklaşımıyla hareket ettik. Yoksa Oslo görüşmelerinden beli oluyordu ki, somut bir çözüm politikaları yok. Ama o görüşmelerle biz gerçekten de toplumu, devleti çözüme hazırlayabilir miyiz, AKP’yi böyle bir çözüme zorlayabilir miyiz, yaklaşımıyla hareket ettik. Uluslararası güçlere de bakın biz çözümden yanayız mesajı vererek, onları da çözüm sürecinin destekçisi yapma yaklaşımı ile hareket ettik. AKP’nin hiç bir çözüm yaklaşımı olmadığı halde çözümü zorlayan, çözüm konusundaki yaklaşımlarını bu toplantılarda gösteren hep biz olduk.

Çözüm süreci için herhangi bir takvim netleştirildi mi?

Görüşmelerde bir çözüm takvimi belirlenmedi. Her defasında bir dahaki sefer geldiğimiz zaman çözüm projesi ile gelelim. Siz de getirin, biz de getirelim, dedik. Ama onlar öyle bir çözüm projesi ile gelmiyorlardı. En son dediğim gibi biz 14 maddelik bir çözüm taleplerimizi ortaya koyduk. Yani çözüm için neyi düşündüğümüzü ortaya koyan yaklaşımımızı sunmuş olduk. Bu arada Önder Apo daha aktif devreye girdi. Görüşmeleri sonuca doğru götüren, bir projeye, çözüm perspektifine bağlayan yaklaşımlarını mektuplarla adım adım geliştirdi. 12 Haziran 2011 seçimleri öncesi hükümete sunulan protokoller böyle ortaya çıktı.

Oslo ve İmralı’da gerçekleşen görüşmelerde Kürt Halk Önderi ile mesaj alış-verişiniz nasıl oluyordu?

Önderlik ile mesaj alış verişimiz şöyle oluyordu. Yani o dönem heyet geliyordu, mektuplarını getiriyordu. Biz de o heyetle toplantının sonuçlarını gönderiyorduk. O dönemde bu mektupların gidişinde gelişinde bir sıkıntı yaratmıyorlardı. Bazen daha geniş yazılarak, bazen de daha kısa yazılarak görüşme sonrası notlar gönderiliyordu. O süreçte aracılar da mektuplar götürüp getiriyorlardı. Dediğim gibi uluslararası bir kurum aracılık yapıyordu. Zaten hemen hemen her görüşme öncesi o aracılar, hem gidip Türk devleti ile hem de bizimle görüşüyorlardı. Bir nevi yeni görüşmenin ortamını hazırlıyorlardı. Böyle bir trafik vardı. O trafik herhangi bir aksamaya uğramadan 2011’in yazına kadar sürdü.
İngiltere’nin garantör devlet olarak görüşmelerde yar aldığı basına yansıdı, bu doğru mu?
Biz böyle bir şeyi kesin söyleyemeyiz. O görüşme heyetinin içinde İngiliz kökenliler de vardı. Başka kökenliler de vardı. Hatta görüşmeye katılan Asya kökenli de vardı. Ama doğrudan devletle gerçekten de ilişkili midir buna bir şey diyemeyiz. Norveç devleti içinde olduğuna göre, belki Norveç üzeri de bu görüşmelerle bazı büyük devletler ilişkili olabilir. BM Konseyi olan Avrupalı devletlerin ve ABD’nin bu tür görüşmelerin arkasında olduğu hep söylenir. Herhalde bu görüşmelerle iligilenen bu tür güçler vardır ama garantörlük gibi herhangi bir durum yoktur. Yani öyle bir şey olmadı. Biz esas olarak aracı heyeti biliyoruz. Olsa olsa bazı tahminler söylenebililir.

Protokoller konusu var, basın da çok işledi, Oslo’da ya da İmralı’da kaç protokol hazırlandı? Bu protokoller hangi konuları kapsıyordu? Devlet neden imzalamadı?
Bu protokolleri Önderlik hazırladı. Yani Oslo görüşmeleri sürecinde en son görüşmelerde de arkadaşlar Önderliğe bilgi veriyorlar. Zaten bilgi alışverişi sürekli oluyordu. Bütün görüşmelerin sonucunda Önder Apo üç protokol hazırladı. Sanırım 2011’in Nisan ayında bize geldi. Biz her üç protokolü de uygun gördük, onayladık. Sadece bir iki maddesine değişiklik yaptık, eklemeler yaptık. Nasıl ki bu son gelen mektuplarda esasını değiştirmeden bazı rötuşları yaptıysak, o zaman da böyle bir iki madde konusunda görüşlerimizi belirttik. Temelde üç protokol vardı, anayasal çözüm, barış ve hakkikatleri araştırma protokolüydü. Yani geçmişte yaşanan cinayetleri araştıran bir komisyon da kurulacaktı.
12 Haziran 2011 seçimlerden önce Oslo’da bir görüşme daha olacaktı. Fakat o görüşme olmadı. Devletin hazır olmadığı söylendi. Seçimden önce olması gereken görüşme olmadı ve zaten seçimden sonra da hiç görüşme olmadı. Oslo görüşmeleri seçimden önce bitti. Önder Apo’nun sunduğu protokolleri hükümetin de kabul etmeyeceği belli oldu. Hükümetin o görüşmeleri onaylamadığı aracılar vasıtasıyla duyuruldu. Aracılar geldiler, devletin bu protokollerin altına resmi olarak imza atmayacaklarını, söylediler. O zaman da anlaşıldı ki, bir taahhüt altına girmeyecekler.

Çözüm arayışlarınızda Oslo görüşmeleri ne anlam ifade ediyor?

Oslo görüşmeleri tabi şunu ifade ediyor devletin ve AKP’nin çok sıkıştığını. Devlet ve AKP sıkışmasaydı, oyalama düşüncesi ile de olsa -ki biraz öyleydi- böyle bir görüşme içine girmezdi. Sıkıştığı için devlet bu görüşmeleri kabul etti. Diğer yandan uluslararası güçler de -ki o güne kadar PKK teröristir, şöyledir böyledir biçimindeki politikalarına rağmen-, PKK ile Türkiye arasında yaşanan bu sorunda arabulucu olma, girişimlerine bulunmuşlardır. Yani onlarda da PKK’ye karşı beli bir yaklaşım değişikliği olmuştur. Bu mücadelenin etkili biçimde sürmesi, bütün tasfiye hareketlerine rağmen, bu tasfiye saldırılarını hem Türk devleti, hem de uluslararası güçler ortak yaptığı halde başarılı olmadığını ve PKK’nın sadece Kuzey Kürdistan da değil, bütün parçalarda Kürtlerin üzerinde etkili olduğunun görülmesi sonucu böyle bir görüşme başladı. Yani Kürt Özgürlük Hareketi’nin mücadelesinin ulusal alanda ve uslulararası alanda etkili hale geldiğini, muhatap bir güç olduğunu ortaya koymuştur. Bizim açımızdan eğer bir dönemeç anlamında ifade edilecekse böyle söylenebilir.

Oslo görüşmelerinde masayı devirenin PKK olduğu söyleniyor. Buna da Silvan’da gerçekleşen olay örnek gösteriliyor. Masayı siz mi devirdiniz?
Görüşmeler 4 yıla yakın sürdü. Herhalde sekiz-dokuz görüşme olmuştur. Devletin çözüm politikası olmadığı halde Oslo görüşmelerini ısrarla sürdürdük. Sonuç çıkmayınca 2010’un 31 Mayısı 4. Mücadele Dönemi dediğimiz Devrimci Halk Savaşı süre

TANIĞI, SANIĞI VE DAVACISIYIZ – Özgür Gündem

22 Nisan, Kürt gazeteciliğinin 115. yıldönümü. Ne tesadüftür ki 22 Nisan aynı zamanda Kürt gazetecilerin yargılandığı davanın da tarihi. Davaları başlayan arkadaşlarımız, ‘Karşınıza Kürt gazetecilik tarihinin 115. yıldönümünde çıkmış bulunuyoruz’ sözleriyle savunmaya başladı

GAZETECİLER GÜNÜ’NDE GAZETECİ YARGILANIYOR

22 Nisan 1898’de Kürdistan Gazetesi’nin yayınıyla başlayan Kürt özgür basın geleneği, 22 Nisan’ı Kürt Gazeteciler Günü olarak kutluyor. Bu yıl Kürt gazetecilerin davası da aynı gün başladı. Gazeteciler, Apê Musa’nın sözleriyle savunmaya başlarken, yerli ve yabancı heyetler, yargılamayı kınadı

TUTUKLU GAZETECİLER HEMEN BIRAKILSIN

Tutuklu arkadaşlarımız yaptıkları savunmada, “Bize yönelik operasyon, siyasi kararla başlatıldı. Bu dava ifade ve örgütlenme özgürlüğünün yargılanmasıdır, gazetecilik mesleğinin suçlanmasıdır, en önemlisi de Kürt Özgür Basını’nı mahkum etme girişimidir dedi

BAŞI DİK VE ONURLU

Kürt gazeteciliğinin 115. yıldönümü dolayısıyla bir açıklama yapan KCK Basın ve İletişim Komitesi, tutuklu gazetecilerin serbest bırakılmasını isterken, Kürt halkının basın alanındaki “özgür ve “başı dik duruşu ile de Ortadoğu’da öncülük yaptığını vurguladı

Tanığı sanığı ve davacısıyız

Kahire’de 22 Nisan 1898 tarihinde Kürdistan Gazetesi’nin yayınıyla başlayan Kürt Özgür Basın geleneği, her yıl 22 Nisan’ı Kürt Gazeteciler Günü olarak kutluyor. Bu yıl tutuklu Kürt gazetecilerin davası da aynı gün görülmeye başlandı. Savunma yapan gazeteciler, davanın siyasi olduğuna dikkati çekti.

Kürt basın kurumlarına 2011 yılında “KCK adı altında yapılan baskınların ardından haklarında dava açılan 26’sı tutuklu 46 gazeteci arkadaşımızın yargılandığı davanın 4’üncü duruşması dün Silivri Cezaevi Yerleşkesi’nde bulunan İstanbul 15. Ağır Ceza Mahkemesi’nde görülmeye başlandı. Duruşmayı, Almanya Gazeteciler Sendikası yöneticisi Joachim Legotis, RSF üyesi Johann Bihr, Yeşiller Brüksel Milletvekili Jean Claude Defusse, Merkez Demokrat Hümanist Parti üyesi 2 milletvekili, BDP Milletvekilleri Sebahat Tuncel ve Mülkiye Birtane, İstanbul Bağımsız Milletvekili Levent Tüzel, Gazetecilere Özgürlük Platformu Temsilcisi Kaan Karcılıoğlu, TGS Genel Başkanı Ercan İpekçi, TGC yöneticileri ve gazetecilerin aileleri ile arkadaşları takip etti. Duruşmada, dosyaları bu dava ile birleştirilen tutuklu gazeteci Mikail Barut ve firari sanık İsmet Kayhan’ın iddianameleri okundu.

Musa Anter unutulmadı!

Tercüman eşliğinde Kürtçe kimlik tespitinin yapıldığı duruşmada, gazetecilerin ortak hazırladığı savunmayı tutuklu gazeteci Ertuş Bozkurt, Kurmancî olarak sundu. Bozkurt, katledilen Kürt bilge Musa Anter’e atıfta bulunarak, “Siyasi soykırımın tanığı, sanığı ve davacısıyız dedi. Kürt Gazeteciler Günü’nün 115’inci yıldönümünde yargılandıklarına dikkat çeken Bozkurt, “Bugün şahsında Kürt gazeteciliğine katkı sunan, bu uğurda emek ve bedel ödeyen herkese sonsuz şükranlarımızı ileterek sözlerimize başlıyoruz dedi. “Her şeyin anormal olduğu yerde normal olan da anormal görülür diye devam eden Bozkurt, “Sayın yargıçlar, ilk bakışta bize çok da anlamlı gelmeyen bu tür söylemler bazen mevcut durumu iyi izah eder. Bu vesileyle bugün burada yargılanan kim, yargılayan kim, herhalde bunun kararını tarih verecek ve bu hakikat tarih sayfalarında yerini alacak dedi.

Hukuki savunma anlamsız

Hukuki bir savunma yapmayacaklarını ifade eden Bozkurt, “Bu anlamsız, haksız, hukuk dışı suçlama karşısında savunma yapmamız hem mesleğimiz ve temsil ettiğimiz değerler açısından hem de hakikate olan bağlılığımız nedeniyle anlamsız olacaktır. Kaldı ki bizi siyasi yaklaşım ve kararlarla yargılayanlar herhalde bizden hukuki bir savunma da beklemiyorlardır dedi. Bu davanın AKP iktidarının siyasi kararları, toplumsal mühendislik projeleri ve topyekün Kürt muhalefetini tasfiye amaçlı bir stratejinin ürünü olarak ortaya çıktığını belirten Bozkurt, “Hazırlanan dosya yürütmenin, siyasi karar alıcıların, medyanın bir kesiminin ve sayın savcının ortak yapımıdır dedi.

İfade özgürlüğü yargılanıyor

Bozkurt, şöyle devam etti: “Bu dava hangi açıdan değerlendirilirse değerlendirilsin, düşünceyi ifade ve örgütlenme özgürlüğünün yargılanmasıdır, basın ve gazetecilik mesleğinin suçlanmasıdır, en önemlisi de Kürt Özgür Basını’nı topyekün mahkum etme girişimidir. Bu bizim alışık olduğumuz, bildiğimiz, ancak her seferinde akamete uğrayan bir iktidar alışkanlığıdır. Bu tarihsel gerçekliği ifade etmek için de sayın savcı tarafından bilinçli bir şekilde bulandırılan suyu berraklaştırmamız gerekiyor.

Bozkurt savunmada, ana akım medya üzerine de değerlendirmelerde bulunarak, iktidar-medya, iktidar-toplum ve medya ilişkileri üzerine sunumlar yaptı. İletişim bilimcilerden örnekler veren Bozkurt, “Ana akım medya iktidarın rıza imal makinesidir dedi ve kendi gazetecilik faaliyetlerinin “anormal gazetecilik olarak gösterilmesinin de bu farktan kaynaklandığına işaret etti.

Mahkemeye gazetecilik dersi

McLuhan’ın “Medya Denetimi , Frankfurt Okulu’nun “Kültür Endüstrisi Kültürel Manipülasyon ve “İletişimsel Eylem Kuramı , Noam Chomsky’nin “Medya Denetimi gibi tezlerin alternatif ve muhalif medyanın demokrasi, hak ve özgürlüklerinin çelişmesi ve korunması için gerekliliğine vurgu yaptığını belirten Bozkurt, bu kuramlar ekseninde yayın ilke ve ahlakını temel hatları ile sıraladı ve mahkemeye gazetecilik dersi verdi. Bozkurt, 28 sayfa olarak hazırlanan ortak savunmanın 10’uncu sayfasına kadarını sunabildi. Ardından duruşmaya ara veren mahkeme heyeti, bugün resmi tatil olduğu için duruşmayı yarına (Çarşamba) erteledi.

Gazetecilerin yargılanmasını kınıyoruz

Gazeteci arkadaşlarımızın duruşmasını takip etmek üzere Türkiye’ye gelen Avrupalı meslek örgütleri, gazeteciler ve milletvekilleri ile BDP, duruşma salonu önünde yaptıkları açıklamada, gazetecilerin yargılamasını kınayarak, bu konuda gerekli çalışmaları yürüteceklerini söyledi. Sınır Tanımayan Gazeteciler Örgütü (RSF) Temsilcisi Johann Bihr, “Bu tutuklama ve baskıların son bulması için gerekli çalışmalarımızı sürdüreceğiz dedi. Almanya Gazeteciler Sendikası yöneticisi Joachim Legotis ise, “Gazetecilik faaliyetlerinin özgür yürütülmesi için gerekli çalışmalarımızı yürütüyoruz. Meslektaşlarımızın bu şekilde yargılamasını kınıyoruz diye konuştu. Avrupa’dan gelen milletvekillerinden Belçika Yeşiller Partisi Brüksel Milletvekili Jean Claude Defusse, Merkez Demokrat Hümanist Parti Milletvekili Andre du Bus de Warnaffe ve Belçika’dan gelen bir diğer milletvekili Fatoumata Sidibe ise, “Ülkemize döndüğümüzde çalışmalarımızla yaşananları aktarmaya çalışacağız dediler.

KCK Gazeteciler Günü’nü kutladı

ANF’nin geçtiği habere göre, Kürt gazeteciliğinin 115. yıldönümü dolayısıyla bir açıklama yapan KCK Basın ve İletişim Komitesi, tutuklu gazetecilerin serbest bırakılmasını isterken, Kürt halkının basın alanındaki “özgür ve “başı dik duruşu ile de Ortadoğu’da öncülük yaptığını vurguladı. KCK, Kürt Gazeteciler Günü’nü kutladı. BDP de “115 yıl önce Kürt halkının sesi ve soluğu olma iddiası ile yola çıkan Kürdistan gazetesinin kuruluşu başta Kürt gazetecileri ve basın emekçileri olmak üzere bütün Kürtlere kutlu olsun dedi. BDP, böyle bir günde Kürt gazetecilerin yargılanıyor olmasının ise Türkiye’nin ayıbı olduğunu kaydetti.

Miras sürdürülüyor

22 Nisan Kürt Gazeteciler Günü’nü kutlayan Avrupa Kürt Gazeteciler İnisiyatifi 18 Mayıs’ta yapacakları konferansa katılım çağrısında bulundu. İnisiyatif’ten yapılan açıklamada, başta cezaevindeki gazeteciler olmak üzere tüm basın emekçilerinin Kürt gazeteciler Günü kutlanarak, 115 yıl önce 22 Nisan’da yayın hayatına başlayan Kürdistan gazetesinin mirasının bugün de özgür basın geleneğinin izinden giden Kürt gazeteciler tarafından sürdürüldüğüne dikkat çekildi.

Baas rejimi Afrîn’i bombaladı – Özgür Gündem

Suriye rejimi Rojava’da Afrîn’in Şerava nahiyesine bağlı bazı köyleri 21 Nisan’ın sabah saatlerinde bombaladı. Bombalamada en az bir çocuk ölürken, çok sayıda kişi yaralandı. Köylere yönelik karadan operasyon başlatıldığı bildiriliyor.

Dün sabah saat altıdan itibaren Afrin’in Şerava ilçesine bağlı Mezin ve Ziyaret köyleri rejim tarafından bombalamaya başladı.  Gelen ilk bilgilere göre Ziyaret Köyü’nde 10 yaşındaki Vahit Ahmet hayatını kaybederken, ağabeyi Mahmut Ahmet ve dedesi yaralandı. Köyde çok sayıda yaralı olduğu bildiriliyor. Bombardıman nedeniyle yaralıların köyden halen çıkarılamadığı bildirildi.

Köylere 60’tan fazla top havan tank mermisinin düştüğü belirtiliyor. Yaklaşık bir saat önce rejim güçlerinin Mezin, Göç Haze, Ziyaret, Akibê, Beradê, Kefernebu, Kınitre, Meyasi köylerini içine alan bölgede karadan saldırıya geçmek için harekete geçtiği öğrenildi.

Köylere doğru hareket eden güçler içerisinde İran’ın paramiliter güçleri olan Besic’lerin de yer aldığı yönünde bilgiler geliyor.

Rejîma Suriyê dîsa êrîşî gundan kir: Zarokek mir – ANHA

Hêzên rejîma Suriyê û alîgirên wê, bi topên hawanê êrîşî gundên Ziyaret û Gundê Mezin ên girêdayî Navçeya Şêrawa ya Efrînê kirin. Di encama êrîşa ku 60 top li herdu gundan ketin de ji heman malbatê zarokekî 9 salî jiyana xwe ji dest da û 3 kes jî birîndar bûn.

Li gorî agahiyên ji çavkaniyên herêmê hatine girtin di saetên serê sibehê de rejîma Suriyê û alîgirên wê ji bajarokên Nibil û Zehra bi hawanan êrîşî gundên Ziyaret û Gundê Mezin ên girêdayî navçeya Şêrawa ya Efrînê kirin. Di encama êrîşa ku 60 hawan li herdu gundan ketin de, ji heman malbatê zarokê bi navê Wehîd Ehmed (9) dema ji ber topbaranê direviya, jiyana xwe ji dest da, birayê wî Mehmud Ehmed (21), dayîka wan Emel Şeebo û bapîrê wan Welîd Îbrahîm Ehmed jî birîndar bûn.

Ji ber êrîşan şêniyên gund berê xwe dan gundên Gorzelê û Gîmarê yên Şêrawa. Hate ragihandin ku hêzên rejîmê bi alîkariya milîsên Îranî li dora gundên Birçqas, Gundê Mezin, Berad, Ziyaret, Qunêtra, Kefernibil, Aqîbê û Meyasê kom dibin.

Li aliyê din Yekîneyên Parastina Gel (YPG) jî li heman gundan tedbîrên xwe zêde kirine, lê heta niha tu agahiyên pevçûnan nehatine.

Di vê navberê de balefirên şer gundê Dêrcemal ê girêdayî herêma Ezazê jî bombebaran kir, lê derbarê encamên bombebaranê de agahî nehatin bidestxistin.

Piştî topbaranê li bajaromên Nibil û Zehra di navbera Artêşa Azad û hêzên rejîmê de şer derket. Hate ragihandin ku şer hîn didome.

Aligirên rejîmê yên li Nibil û Zehra duh jî riya Efrîn û Helebê girtibûn.

Tutuklu gazetecilere uluslararası destek – Etkin Haber Ajansı

“KCK Basın Davası”nı izlemek için gelen uluslararası heyet ve milletvekilleri, hukuksuzluğa son verilerek, tutuklu gazetecilerin serbest bırakılmasını istedi.
 
“KCK Basın Davası”nın 4. duruşmasına Silivri Adliyesi’nde devam ediliyor.

Duruşmayı izlemek için gelen Belçika Parlamentosu’ndan senatör Andre du Bus de Warnaffe, milletvekilleri Jean-Claude Defosse ve Fatoumata Sidibe, RSF’den Johanr Bihr, Almanya Gazeteciler Sendikası’ndan Joachimm Legatis ve Almanya Öğrenci Gazetesi’nden Friederick Mayers’in de içinde olduğu uluslararası heyet, BDP Kars Milletvekili Mülkiye Birtane ve Türkiye Gazeteciler Sendikası Genel Başkanı Ercan İpekçi ve Gazetecilere Özgürlük Platformu dönem sözcüsü Kaan Karcılıoğlu duruşma salonu önünde açıklama yaptı.
GÖP Dönem Sözcüsü Kaan Karcılıoğlu, gazetecilerin gazetecilik görevlerini yapabilmelerini sağlamak için duruşmaya geldiklerini belirtti.

RSF Avrupa Direktörü Johann Bihr, Türkiye’de “tedbir” anlamında tutuklulukların taciz boyutunu çoktan aştığını belirterek, Türkiye’nin en çok gazetecinin tutuklu olduğu ülkeler arasında yer aldığını söyledi, tutuklu gazetecilerin bırakılmasını istedi.

Belçika Parlamentosu’ndan gelen milletvekilleri, tutuklu gazetecilerle dayanışma içerisinde olduklarını ve bu duruma son vermek için Avrupa’da mücadele yürüteceklerini ifade etti.

Almanya Gazeteciler Sendikası yöneticisi Joachim Lepatis, “Gazeteciler hiçbir zaman gazetecilikten yargılanamaz. Özgür ifade her yerde olmalı, yaşananları kınıyoruz” dedi.

BDP Kars milletvekili Mülkiye Birtane, gazetecilerin siyasi kararla tutuklu olduklarını ve basın alanında düşünce özgürlüğü olmadığını ifade ederek, tutukluların serbest bırakılmasını istedi.

Rêjîma Sûriyê gundên Efrînê topbaran dike – Xendan

Hêzên rejîma Suriyê û alîgirên wê, bi topên hawanê êrîşî gundê Ziyaretê ya Efrînê kirin. Di encama topbaranê de zarokekî 9 salî jiyana xwe ji dest da û 3 kes jî birîndar bûn.

Li gorî agahiyên ji çavkaniyên herêmî hatine girtin îro 22/4/2013`an, di demjimêrên serê sibehê de, rejîma Suriyê û alîgirên wê ji bajarokên Nibil û Zehra bi hawanan êrîşî gundê Ziyaretê ya girêdayî navçeya Şêrawa ya Efrînê kirin.

Her weha di encama êrîşa ku zêdetirî 40 hawan li gund ketine de, zarokê bi navê Wehîd Ehmed yê (9) salî, dema ji ber topbaranê direviya, jiyana xwe ji dest da. Ji heman malbatê Mehmud Ehmed (21) salî, dayîka wan Emel Şe`bo û bapîrê wan Welîd Îbrahîm Ehmed jî birîndar bûne.

Ji ber êrîşan şêniyên gund berê xwe dan gundên Gorzelê û Kîmarê yên ser bi herêma Şêrawa`yê.

Di vê navberê de balefirên şer gundê Dêrcemal ê girêdayî herêma Ezazê jî bombebaran kirin, lê derbarê encamên bombebaranê de agahî nehatin bi dest xistin.

Piştî topbaranê li bajaromên Nibil û Zehra di navbera Artêşa Azad û hêzên rejîmê de şer derket. Hate ragihandin ku şer hîn didome.

Aligirên rejîmê yên li Nibil û Zehra duh 21/4, jî rêya Efrîn û Helebê girtibûn.

Sömürgeci Suriye yönetiminden Rojava´ya yoğun saldırı – Rizgarî Online

Sömürgeci Suriye BAAS rejimi Rojava Bölgesinde Efrin’in Şerava nahiyesine bağlı bazı köyleri dün sabah saatlerinde bombaladı. Bombalamada en az bir çocuk ölürken, çok sayıda kişi yaralandı. Köylere yönelik karadan operasyon da başlatıldığı bildirildi. ANF´nin haberinde şunlar kaydedildi:“Sabah saat altıdan itibaren Afrin’in Şerava ilçesine bağlı Mezin ve Ziyaret köyleri rejim tarafından bombalamaya başladı. Gelen ilk bilgilere göre Ziyaret Köyü’nde 10 yaşındaki Vahit Ahmet hayatını kaybederken, ağabeyi Mahmut Ahmet ve dedesi yaralandı. Köyde çok sayıda yaralı olduğu bildiriliyor. Bombardıman nedeniyle yaralıların köyden halen çıkarılamadığı bildirildi.

Köylere 60’tan fazla top havan tank mermisinin düştüğü belirtiliyor. Yaklaşık bir saat önce rejim güçlerinin Mezin, Göç Haze, Ziyaret, Akibê, Beradê, Kefernebu, Kınitre, Meyasi köylerini içine alan bölgede karadan saldırıya geçmek için harekete geçtiği öğrenildi.

Köylere doğru hareket eden güçler içerisinde İran’ın paramiliter güçleri olan Besic’lerin de yer aldığı yönünde bilgiler geliyor.

Bekir Kaya’dan savcıya: İddianı ispatla yoksa, müfteri ilan edeceğim – Kurdistan Post

Aralarında Van (Wan) Belediye Başkanı Bekir Kaya’nın da bulunduğu 12 Kürt siyasetçinin yargılandığı Van “KCK” davasının 4’ncü duruşması Van 5. Ağır Ceza Mahkemesi’nde görüldü. Mahkemede konuşan Van Büyükşehir Belediye Başkanı Bekir Kaya, “İddia makamı iddialarını ya kanıtlayacak ya da onları müfteri ilan edeceğim. Banka yangınında güya ben yolu kapatmışım. İtfaiye gitmemiş, kadın çocuğunu düşürmüş dolayısıyla ben suçluyum. Ben de soruyorum hangi kadın? Hangi tarihte bu tespit yapılmış? Kadın kim? Çocuğu nerde? Bunların hiçbiri yok. Peki, yargılama böyle mi yapılıyor? Bu açıdan hiçbir şeye inanmıyorum dedi.

Aralarında Van Belediye Başkanı Bekir Kaya’nın da bulunduğu 12 Kürt siyasetçinin yargılandığı Van “KCK” davasının 4’ncü duruşması Van 5. Ağır Ceza Mahkemesi’nde görüldü. Tutuklu sanığın olmadığı dava duruşmasına Bostaniçi Belde Belediye Başkanı Nezahat Ergüneş ve BDP Van eski İl Eş Başkanı Mihriban Şah dışında tüm sanıklar katıldı. Duruşmada ilk olarak, önceki celsede savcının mahkeme heyetine sunduğu esas mütalaaya karşı avukatlar savunma yaptı. Van Baro Başkanı Avukat Murat Timur, dosyanın çok kapsamlı olduğunu, tüm delillerin tek tek incelenmesi ve avukatlar olarak savunma yapmaları gerektiğini söyledi. Bu nedenle mütalaaya karşı savunma yapmaları için süre talep eden Timur, ayrıca kimliği açık olan tanıklardan İkram Tuci ve Serdar Hacı Yusufoğulları’nın bir dahaki celsede dinlenmesini istedi.

Timur’un talebi üzerine mahkeme heyeti daha sonra iddia makamına söz verdi. İddia makamı avukatların yargılamayı uzatmaya çalıştığını iddia ederek, avukatların süre talebinin red edilmesi gerektiğini söyledi. Savcı ayrıca kimliği açık tanıkların dinlenmesine ilişkin kararın da mahkeme heyetinin takdirine bırakılmasını istedi.

Savcının bu talebi üzerine avukatlar, gerçeğin ortaya çıkması için tanıkların dinlenmesi gerektiğini, taleplerin dikkate alınması gerektiğini, avukatların hiç bir şekilde mahkemeyi uzatma gibi bir niyetlerinin olmadığını söyledi. Daha sonra sanıklarından tek tek mütalaaya yönelik görüşleri soruldu.

‘SAVCI ART NİYETLİ’

Söz alan Van Büyükşehir Belediye Başkanı Bekir Kaya, dosyanın siyasi erkin kararı ile açıldığını belirterek, başbakan ve yardımcılarının da bunu konuşmalarında dile getirdiklerini söyledi. Savcılığın kendileri hakkında tahliye talebinde bulunması sırasında da söylediklerinin teyit edildiğini hatırlatan Kaya, “Savcı bizi bıraktığında şiddet durmuş bu rehineleri serbest bırakalım diyerek bunu teyit etti. Biz burada sizden şunu istiyoruz. Baştan beri mahkemenin adaleti sağlamayacağını söylemiştik, bunu bir kez daha dile getiriyorum. Mahkemenin şahsına bir diyeceğimiz yok ancak Cumhuriyet Savcısı bizim haklılığımızı teyit ediyor. Yani savcı, biz talimat aldık sizi tutuklattık bugün de şiddet durdu bırakıyoruz şeklinde karar verdi. Savcı bir de bunun üzerine çıkıp biz ve avukatlarımız hakkında art niyette bulunuyor. Art niyet sizin yazdığınız bu mütalaadadır dedi.

Savcının, şahsına yönelik iddianamede hakaretlerde bulunduğunu ve kendisinin ahlaksızlıkla itham edildiğini söyleyen Kaya, “Mahkeme, deliler ortaya konmadan bizim cezalandırılmamızı istiyor. Aslında bir hukukçunun yüzünün kızarması gerekiyor bir iddianameyi kopyala, kes, yapıştır şeklinde yaptığı için. Şimdi soruyorum Van Belediyesi araçları ne zaman yürütülmüş? Bankada ne zaman yangın çıkmış? Polis bile yaptığı incelemede bunun nasıl olduğunu ortaya koydu ama Savcılık hala ilk söylediği şeyleri söylüyor. Burada da yine savcı kes yapıştır yapmış. En azından şekli bile olsa bir yargılamanın yapılması gerekiyor. Biz bu mahkemelerin kuruluş amaçlarını biliyoruz ama yine şekil açısından da bunu yapması gerekiyordu. Şimdi mütalaada bir şey var. İddia makamı ya bunu kanıtlayacak ya müfteri ilan edeceğim onları. Banka yangınında güya ben yolu kapatmışım. İtfaiye gitmemiş, kadın çocuğunu düşürmüş dolayısıyla ben suçluyum. Bende soruyorum hangi kadın? Hangi tarihte bu tespit yapılmış? Kadın kim? Çocuğu nerde? Bunların hiçbiri yok. Peki yargılama böyle mi yapılıyor? Bu açıdan hiçbir şeye inanmıyorum. Mahkemeniz adil bir yargılama yapmış olsaydı, mahkemeniz gerçekten adil bir yargılama yapmak isteseydi bu iddianamenin ortaya çıktığı günden itibaren bunları araştırmak için çaba gösterirdi. Ama mahkemenin böyle bir çabasını bile görmedik. Bu nedenle buradan çıkacak hiçbir kararın da adil olmayacağına inanıyorum. Ama Cumhuriyet Savcısı bunları ikide bir gözümüze sokmasın, bize hakaret etmesin. Her seferinde şöyle oldu, böyle oldu diyorsunuz. Peki, Emniyetin mahkemeye gönderdiği tutanağa ne diyeceksiniz? Benim itfaiyeye talimat vermem ile banka yangını arasında iki gün fark olduğuna ne dileceksiniz? Ezberledikleri şeyleri ikide bir papağan gibi söylüyorlar. Ben bir insanın yaşam hakkına müdahale etmiş isem bunun teyit edilmesi gerekiyor dedi.

DURUŞMA ERTELENDİ

Mahkeme daha sonra avukatların talepleri ile ilgili kararı vermek üzere yarım saat ara verdi. Aranın ardından mahkeme heyeti avukatların ‘süre talebi’ ve ‘kimliği açık tanıkların dinlemesine yönelik’ talebi red etti. Duruşma 2 Temmuz tarihine ertelendi. Mahkeme çıkışı basın mensuplarının sorularını yanıtlayan Van Büyükşehir Belediye Başkanı Bekir Kaya, mahkemenin başından beri hukuki bir temelde yürütülmediğini söylediklerini belirterek, sadece mahkeme heyetinin değil, iddia makamının da hukuku, usul ve yasaları ayaklar altına alarak bir yargılama yaptıklarını kaydetti.

ER GEÇ BU TOPRAKLARA ADALET GELECEK

Yargılamanın hukuki değil, siyasi saiklerle yapıldığını söyleyen Kaya, “Biz her zaman şunu söyledik sizler hukukçu iseniz hukuki davranın. Ama maalesef mahkeme heyeti de buna uygun bir performans göstermiyor. İddia makamını zaten artık hiç değerlendirmeye gerek yok. Bakalım sonucunu göreceğiz. Özel mahkeme diye bir şey olmaz. Şahısa, gruba, kişiye etnik kimliklere özel hukuk olmaz. Genelde herkese aynı kurallar uygulanması lazım. Ama maalesef özel mahkemeler Türkiye’nin bir gerçeğidir. Özel mahkemeler, DGM’ler, daha öteye gidince sıkıyönetim mahkemeleri bu mantıkla devam ediyor. Bu da topluma bir yarar değil zarar getirir. Toplumu germek dışında başka da bir amacı yok bu mahkemelerin. Ama maalesef orada görev yapan hukukçularda kendilerini o psikolojiye göre hazırlamışlar. Öyle bir algıyı kendileri de oluşturmuşlar. Ama er geç bu topraklara bu coğrafyaya adaletin geleceğine olan inancımız tamdır diye konuştu.

Gazetecilerin itfaiye olayı ile ilgili sorularına ise Kaya, şöyle cevap verdi: “İddia sahibi iddiasını ispatlamakla yükümlüdür. Eğer bir iddiası varsa, ortaya koyuyorsa onu delilleri ile gerekçelendirip ona göre açığa çıkarması lazım. Soruşturma evresinden itibaren savcının böyle bir iddiası var, ama ne kadını bulabiliyor, hangi tarihte olmuş hangi rapora dayanarak bunu söylüyor. Maalesef yok. Her zamanda dile getirdik benim için bu dosyada bir iki husus önemlidir. Bir insanın yaşam hakkına müdahale etmişim gibi göstermek. Benim için en ağırı buydu. Polis raporu ile bile emniyetin dosyaya gönderdiği ikinci inceleme raporu ile birlikte böyle bir şeyin olmadığına, aslında benim itfaiye aracı ile diyalog kurduğum günle bankanın yandığı gün arasında iki gün zaman farkı olduğu ortaya konmuş olmasına rağmen, iddia makamının ilk günden beri olayı kişileştirmesi hem de farklı bir algı ile yaklaşmasını ve halen dile getirmesi aslında bir ayıptır. Bir hukukçunun aslında yüzünün kızarması lazımdır. Biz orda söyleyeceklerimizi söyledik. Bundan sonrada söylemeye devam edeceğiz.

Artêşa Tirkiyeyê li Ser Operasiyonên Dijî PKK Berdewam Dibe – Peyamner

Serkirdatîya giştîya artêşa Tirkiyeyê radigihîne, ku artêş li ser kirdar û çalakîyên serbazîyên xwe bo rûbirûbûna kirdarên çekdarîyên gerîlayên PKK berdewam dibe û e wyek jî di demekê de ye ku dewleta Tirkiyeyê û PKK dest bi guftûgoyan bo çareserîya aştîyaneya pirsa Kurd kirine û PKK jî li ser daxwaza rêberê xwe yê girtî Ebdullah Ocalan, agirbest ragiahndiye.

 Li gor jêderên nûçeyan, îro dûşembe serkirdatîya rtêşa Tirkiyeyê beyannameyek belav kiriye û tê de amaje bi ewê çendê  daye ku yekeyên serbazîyên artêşê li gor qanûnê bi bê rawestan berdewam dibe li ser erk û çalakîyên xwe bo rûbirûbûna ewan çekdarên ku li gor xwe bi terorsît nav biriye.

Artêşa Tirkiyeyê herwisa tekez dike ku bi hîç şêweyekê operasiyon û çalakîyên serbazîyên xwe narawestîne û daye xuyakirin, ku hîç rênimayîyeke nû ji alîyê hikûmetê ve negihîjtiye ber destê wan û her ji ber ewê çendê ew dê li ser hewlên xwe bo rûbirûbûna çekdarên PKK berdewam bin.

Ew yek jî di demekê de ye ku serokwezîrê Tirkiyeyê Receb Teyib Erdogan aşkira kiriye, ku hîç destpêşxerîyeke taybetî ji bo rawestandin yan jî berdewambûna kirdarên serbazî di qadê de nîne.

Kürdistan Stratejik Araştırmalar Merkezi

www.navendalekolin.com – www.lekolin.org – www.lekolin.net – www.lekolin.info