08 Mart 2016 Salı Saat 09:19
Türkiye’de erkekler 2015’te en az 284 kadın öldürdü. Öldürülen
19 kadının katilleri hala bulunamadı 26 kadın ise şüpheli bir şekilde ölü
bulundu ya da intihar ettikleri iddia edildi. Kadın kırımı konusunda Ortadoğu’ya
bakıldığında bu rakam daha uç seyrederken, binlerce Êzîdî kadın hala DAİŞ
çetelerinin elinde esir olarak tutuluyor.
bianet’in yerel ve ulusal gazetelerden, haber sitelerinden
ve ajanslardan derlediği haberlere göre, erkekler 2015’te 284 kadın ve
yanlarındaki 19 çocuk ile 18 erkeği öldürdü en az 133 kadın ve kız çocuğuna
tecavüz etti 370 kadını yaraladı / şiddet uyguladı en az 208 kadın ve kız
çocuğunu taciz etti.
Erkekler 2014’te en az 281 kadın öldürmüş, 109 kadın ve kız
çocuğuna tecavüz etti / tecavüz girişiminde bulunmuş, 560 kadını yaralamış, 140
kadın ve kız çocuğuna cinsel tacizde bulunmuş.
* bianet’in erkek şiddeti çetelesinde sadece erkek şiddeti
sonucu hayatını kaybeden kadınlara yer veriyoruz. Toplumsal cinsiyet temelli
olmayan şiddet vakalarını çeteleye almıyoruz.
Faili henüz belirlenememiş cinayetler ve şüpheli ölümlere
ise çetelenin tam metninde yer versek de, bu vakaları başlığa taşıdığımız
sayıya dahil etmiyoruz. Ayrıca ağır ruhsal hastalıklara sahip bireylerin
işlediği cinayetleri de çeteleye dahil etmiyoruz.
Tecavüz istatistikleri için topladığımız veriler arasında
çocuğun cinsel istismarı vakaları yer almıyor çünkü bu konu için bambaşka bir
medya taraması gerekiyor. Rızaları dışında zorla seks işçiliği yaptırılan
kadınları ise tecavüz kategorisinde değerlendiriyoruz.
Cinayet
Erkekler 2015’te 284 kadın ve yanlarındaki 19 çocuk ile 18
erkeği öldürdü.
bianet’in aylık erkek şiddeti çetelelerinde 2014’ten beri
“faili belirlenmemiş cinayet , “şüpheli ölüm kategorilerine yer veriyoruz. Bu
kategorilerde yer alan vakalardan altısının failleri yıl içinde belli oldu.
Dolayısıyla Aralık 2015 raporunda 278 olarak belirtilen öldürülen kadın sayısı,
senelik raporda 284’e çıktı.
Öldürülen kadınlardan en az dördü erken yaşta zorla
evlendirilmişti.
Cinayet sonucu öldüğü tespit edilen 19 kadının failleri hala
bulunamadı(ya da haberlere yansımadı) 26 kadın ise şüpheli bir şekilde ölü
bulundu ya da intihar ettikleri iddia edildi.
Kadınların yüzde 54’ünü partnerleri (sevgili, nişanlı,
koca), yüzde 10’unu eski partnerleri (eski sevgili, eski nişanlı, eski koca),
yüzde 13’ünü ise erkek akrabaları öldürdü.
103 kadını resmi nikahlı kocaları, 10’unu dini nikahlı
kocaları, 37’sini sevgilileri, 20’sini eski kocaları, 13’ünü babaları, 9’unu
kardeş/ağabeyleri, 14’ünü diğer akrabaları, 11’ini damatları, 1’ini eski
damadı, dördünü kocasının ailesinden erkekler, dördünü nişanlıları, altısını
eski sevgilileri, altısını oğlu, dokuzunu arkadaşları ya da tanıdıkları
erkekler, dördünü annesinin ya da kızının sevgilisi ya da kocası, dördünü
arkadaşlarının yeni ya da eski kocaları ya da sevgilileri, birini kocasının
oğlu, birisini işyerinden bir tanıdığı, üçünü müşterileri, üçünü komşuları,
dördünü tecavüzcü erkekler, üçünü ilişki teklifini reddettiği erkekler, altı
kadını hırsızlık amacıyla evine giren vb gibi erkekler, birini tanımadığı bir
erkek öldürdü. Beş kadının katiliyle tanışıklık derecesine haberlerde yer
verilmedi.
Kadınların yüzde 56’sı ateşli silahlarla, yüzde 29’u bıçak
ve kesici aletlerle öldürüldü: 96 kadın tabancayla, 63’ü tüfekle, 81’i bıçak ve
kesici aletler, 19’u boğularak, 10’u boğazı kesilerek, yedisi darp edilerek,
beşi cisimle darp edilerek, biri yakılarak, biri arabayla ezilerek öldürüldü.
Bir kadının ölüm şekli haberlerde belirtilmedi.
Kadınların yüzde 19’u kocasından/sevgilisinden ayrılmak
istediği, barışma ya da ilişki teklifini kabul etmediği için öldürüldü: 53
kadın öldürülmeden önce kocasından boşanmak/sevgilisinden ayrılmak istediğini
beyan etmiş, boşanma davası açmış ya da evden ayrılarak başka bir evde yaşamaya
başlamış, partnerinin barışma teklifini ya da partneri olmayan bir erkeğin
ilişki teklifini reddetmişti.
Kadınların yüzde 10’u ise devlet koruyamadığı için
öldürüldü: 27 kadın cinayetten önce koruma tedbir kararı çıkartmış ya da mülki
amirlikler veya kolluk kuvvetlerine şiddet ve ölüm tehditleri nedeniyle
şikayette bulunmuştu.
Cinayetlerin yüzde 16’sında katiller intihar etti yüzde
3’ünde intihara teşebbüs etti. Katillerin yüzde 11’i cinayetin ardından kolluk
kuvvetlerine teslim oldu.
Katillerin yüzde 3’ü daha önce kadına şiddet, taciz, cinsel
saldırı gibi suçlardan hüküm giymiş ya da yargılanmıştı.
Tecavüz
* Çetelede yer alan meslek grupları, sadece tecavüz olayının
meslekle bağlantılı olduğu durumları kapsamaktadır. Örneğin “tecavüzcülerin
yüzde 6’sı taksi-dolmuş şoförleriydi cümlesi, kadınların ulaşım için
bindikleri aracın şoförü tarafından tecavüze uğradığını anlatmaktadır.
Erkekler 2015’te 133 kadın ve kız çocuğuna tecavüz etti.
Tecavüzcülerin yüzde 64’ü kadınların bir şekilde tanıdığı
erkeklerdi.
Tecavüzcülerin yüzde 12’si kadınların partnerleri (eski/yeni
koca/sevgili) ya da ilişki teklifini reddettikleri erkeklerdi. Yüzde 10,5’i
işyerinden tanıdıkları ya da işverenleri, yüzde 6’sı taksi-dolmuş şoförleri,
yüzde 6’sı erkek akrabaları, yüzde 5’i sosyal medyadan tanıştıkları erkeklerdi.
35 kadına tanımadıkları erkekler, 26’sına arkadaşları olan
ya da tanıdık erkekler, 10’una sevgilileri, üçüne eski sevgilileri, birine
ilişki teklifini reddettiği bir erkek, birine kocası, birine eski kocası,
sekizine taksi veya dolmuş şoförleri, yedisine işverenleri, yedisine işyerinden
tanıdıkları erkekler, yedisine sosyal medyadan tanıştıkları erkekler, beşine
babaları, dördüne kamu görevlileri, ikisine erkek akrabaları, ikisine
komşuları, birine müşterisi, birine öğretmeni, ikisine bir arkadaşının
eski/yeni partneri, birine kayınbiraderi, birine arkadaşının babası, birine
kendini din insanı olarak tanıtan bir kişi, birine hizmet aldığı bir çalışan
tecavüz etti. Altı tecavüz vakasıyla ilgili haberlerde, kadınlar ve
tecavüzcünün tanışıklık durumuna yer verilmedi.
Tecavüzlerin yüzde 35’i evde, yüzde 21’i kadınların
alıkonuldukları mekanlarda, yüzde 10,5’i sokakta, yüzde 9,7’si kadınların zorla
götürüldüğü ormanlık alanlarda, yüzde 8’i işyerlerinde yaşandı.
Tecavüz olaylarının 35’i kadınların kendi evleri ya da o an
bulundukları evlerde, 21’i kadınların rızası dışında alıkondukları evlerde,
yedisi kadınların alıkonduğu diğer mekanlarda, 14’ü sokakta, 13’ü ormanlık
alanda, 11’i işyerinde, biri apartmanda, altısı araçta, üçü okul-yurt ve okul
servisinde, altısı otel-market-bar gibi hizmet alınan mekanlarda, ikisi
hastanede, biri toplu taşıma aracı durağında yaşandı. 13 tecavüz olayının
nerede gerçekleştiği haberlerde yer almadı.
Tecavüze uğrayanların yüzde 8,2’si T.C. vatandaşı değildi
yüzde 1,5’i ise engelliydi.
Tecavüze uğrayanların yüzde 42’si 18 yaşından küçük kız
çocuklarıydı.
Fuhşa zorlama
Erkekler 201 kadın ve kız çocuğuna zorla seks işçiliği
yaptırdı. Seks işçiliğine zorlananların yüzde 5’i 18 yaş altı kız çocuklarıydı.
Seks işçiliğine zorlananların yüzde 76,6’sı T.C. vatandaşı
değildi. Çoğu iş bulma vaadiyle Türkiye’ye gelen kadınlar, pasaportlarına el
konularak ve alıkonularak seks işçiliğine zorlandı.
Kadınların yüzde 3,4’ü ise kocaları veya sevgililerinin
zorlama ve tehditleriyle seks işçiliği yapmaya zorlandı.
Seks işçiliği yapmaya zorlanan 201 kadından 154’ü T.C.
vatandaşı değildi. Beş kadın kocalarının, iki kadın sevgililerinin
tehditleriyle seks işçiliğine zorlandı. Dört kız çocuğuna daha önce kendilerine
tecavüz eden erkekler şantajla seks işçiliği yaptırdı. İki kadını ise
çocuklarını öldürmekle tehdit ederek seks işçiliğine zorladılar.
Şiddet – Yaralama
2015’te erkekler 370 kadını yaraladı / şiddet uyguladı.
Kadınların yüzde 11’i boşanmak/ayrılmak istediği ya da
barışmayı/konuşmayı/ilişki teklifini reddettiği için şiddete maruz kaldı.
Kadınların 4,5’sı koruma tedbir kararlarına rağmen, yüzde
3’ü ise 6284 nolu yasa kapsamında şikayetçi olduğu halde şiddete maruz kaldı.
Kadınların yüzde 57,8’i partnerlerinden (koca, sevgili,
nişanlı), yüzde 11,6’sı eski partnerlerinden, yüzde 11’i ise erkek
akrabalarından şiddet gördü.
167 kadın resmi nikahlı kocaları, 14’ü dini nikahlı
kocaları, 29’u sevgilileri, dördü nişanlıları, 26’sı eski kocaları, 12’si eski
sevgilileri, ikisi eski nişanlıları, üçü ilişki teklifini reddettikleri
erkekler, 14’ü babaları, dokuz oğulları, ikisi kardeşleri, 16’sı diğer erkek
akrabaları, üçü annesinin/kızının ya da arkadaşının eski veya yeni partnerleri,
dördü hırsızlar, altısı arkadaşları, biri şoför, altısı işyerinden tanıdığı
patron ya da çalışanlar, biri öğrencisi, biri yurt müdürü, dokuz kadın
futbolcuya erkek taraftarlar, yedisi damatları, ikisi evlendiği erkeğin
akrabaları, beşi müşterileri, üçüne tacizciler, beşi komşuları, 13’ü tanımadığı
erkekler, biri doktorundan şiddet gördü. Altı erkek şiddeti vakasında mağdur
ile failin tanışıklık derecesi haberlerde yer almadı.
Şiddet-yaralama olaylarının yüzde 36,7’si ölüme sebebiyet
verebilecek yöntemlerle gerçekleşti. Kadınların yüzde 13,2’si ateşli
silahlarla, yüzde 17,5’i bıçak ve kesici aletlerle yaralandı.
65 kadın bıçakla, ikisi boğularak, 225’i darp edilerek,
altısı cisimle darp edilerek, üçü yüksekten (balkon gibi) atılarak, 32’si
tabancayla, 17’si tüfekle, sekizi işkenceyle, biri benzinle yakılarak, biri
kurusıkıyla, ikisi çeşitli patlayıcılarla yaralandı. Dört kadın kaçırıldı, biri
fiziksel şiddetle tehdit edildi.
Taciz
Erkekler 2015’te en az 208 kadın ve kız çocuğunu taciz etti.
Tacize uğrayanların yüzde 28,3’ü 18 yaşın altında kız çocuklarıydı.
Tacizcilerin yüzde 11’ini öğretmen ve eğitmenler yüzde
4,3’ünü eski ve yeni partnerler yüzde 75’ini ise kadınların tanımadıkları
erkekleroluşturdu.
157 kadın ve kız çocuğunu tanımadıkları erkekler (bunlardan
dokuzu hizmet veren mekanların çalışanları, ikisi hırsızlar, biri şoför, 145’i
ise hiçbir tanışıklığı olmayan erkekler) dördü kocaları, ikisi eski kocaları,
ikisi eski sevgilileri, ikisi annesinin eski sevgilisi, ikisi babası, ikisi
üvey babası, üçü komşuları, 23’ü öğretmenleri, dördü işyerindeki üstleri ya da
patronları, üç kız çocuğu ise bir imam tarafından taviz edildi.
Taciz vakalarının yüzde 48,5’i sokakta, yüzde 9,6’sı evde,
yüzde 2,8’si toplu taşıma araçlarında, yüzde 2,4’ü apartman girişi veya
asansörlerde yaşandı. Yüzde 12’si ise telefon veya internet aracılığıyla
gerçekleşen dijital taciz olaylarıydı.
101 kadın ve kız çocuğu sokakta, 20’si evlerinde, dördü
internet, 21’i telefon aracılığıyla, dördü işyerinde, 24’ü okulda, altısı toplu
taşıma araçlarında, dördü hizmet aldığı mekanlarda, sekizi ısrarlı takip
şeklinde, beşi asansör ya da apartman girişlerinde, üçü mağazalarda (genellikle
soyunma kabinlerinde), biri karakolda, üçü Kuran kursunda, biri mektupla, biri
yurtta tacize uğradı. İki taciz olayının yaşandığı mekan haberlerde yer almadı.
Kadın ve kız çocuklarının yüzde 57,6’sı fiziksel taciz,
yüzde 12’si dijitaltaciz, yüzde 10,5’i teşhircilik, yüzde 7,69’u sözlü taciz,
yüzde 5,7’si ısrarlı takip, yüzde 2,8’i gözetleme, yüzde 3,3’ü tehdit ve
şantajamaruz kaldı.
120 kadın ve kız çocuğu fiziksel taciz, 25’i dijital taciz,
22’si teşhircilik, 16’sı sözlü taciz, 12’si ısrarlı takip, altısı gözetleme,
dördü tehdit, üçü şantaja maruz kaldı.
Bölgelere göre
* Bu veriler, 2015’te medyaya yansıyan şiddet vakalarına
dayandırılarak hazırlanmıştır. Farklı illerde yaşanan erkek şiddeti olayları
her zaman medyaya yansımamaktadır. Dolayısıyla çalışmada sunulan tablo sadece
medyanın gördüğü, “haber olabilmiş” erkek şiddeti vakalarının
bölgesel dağılımını yansıtmaktadır.
2015’te 1194 erkek şiddeti, cinayet, cinayete teşebbüs,
taciz, cinsel şiddet, tecavüz ve yaralama vakası basına yansıdı. Bu vakaların
1192’sinin gerçekleştiği iller haberlerde yer aldı.
Medyada yer alan haberlerin sayısı üzerinden incelendiğinde,
en çok şiddet haberi Marmara bölgesinden geldi. Haberlerin yüzde 26,4’ü
Marmara yüzde 20,9’u Ege yüzde 15,8’i Akdeniz, yüzde 13’ü Karadeniz, yüzde
10,8’i İç Anadolu yüzde 8,2’si Güneydoğu Anadolu yüzde 4,6’sı Doğu
Anadolu’dan geldi. (ÇT)
* 2015 yılı boyunca, bianet erkek şiddeti çetelesinin
raportörlüğünü Begüm Baki yapmıştır.
Kürdistan Stratejik
Araştırmalar Merkezi
www.lekolin.com –
www.lekolin.org – www.lekolin.net – www.lekolin.info – www.navendalekolin.com
0
21
TR
:” ”
:””
” “,” ”
:” ”
