28 Nisan 2014 Pazartesi Saat 09:01
Mezhep çatışmalarının yoğunlaştığı ve binlerce insanın şiddete kurban gittiği Irak’ta bu Çarşamba genel seçimler yapılacak.
9 bin 40 adayın yarışacağı seçim için geri sayım başladı. İstikrar ile güvenliği sağlayamadığı için eleştirilen Başbakan Maliki üçünce kez seçilmek istiyor. Ancak partisinin tek başına iktidara gelmesi zor görünüyor.
Irak’ta Çarşamba günü yapılacak parlamento seçimi nedeniyle tüm resmi daireler bir haftalığına tatil edildi, ülke çapında güvenlik önlemleri artırıldı. Yurt dışındaki Iraklılar ise dün oy kullanmaya başladı.
Irak’ta 30 Nisan’da yapılacak genel seçimlerde 21 milyon 400 bin seçmen sandık başına çağrıldı. Bakanlar Kurulu ise seçim nedeniyle, bakanlar ve valilerin açık kalmasını uygun gördükleri yerler dışında, ülkedeki tüm vilayetlerdeki resmi dairelerin bir haftalığına tatil edilmesine karar verdi.
Güvenlik önlemleri arttırıldı
Genel seçime 3 gün kala, ülkedeki güvenlik önlemleri de artırılmaya başlandı. Başkent Bağdat’ın kuzeyindeki Selahaddin vilayetine bağlı Tuzhurmatu ilçesinde yoğun güvenlik önlemleri dikkati çekiyor. Selahaddin İl Meclisi Başkanı Ahmed el-Kerim, “Vilayetimizdeki şehirlerin siyasi sürece katılmasını engellemek için planlar yapılıyor” diyerek, seçim günü sadece Tuzhurmatu’nun güvenliğini sağlamak için bin 500 güvenlik personelinin görevlendirildiğini ifade etti. Sık sık bombalı saldırılara sahne olan petrol zengini Kerkük’te de 222 seçim merkezinin güvenliğini sağlamak amacıyla yoğun çalışmalar yürütülüyor.
Enbar’da oy kullanılamayacak
Seçim öncesi güvenlik sorununun en yoğun olduğu bölge ise Enbar eyaleti. Şii merkezi hükümet, Sunni aşiretlerin etkin olduğu Enbar’a bağlı Felluce ve Ramadi’de kontrolü sağlama savaşı veriyor. Ancak şimdiye kadar Irak Şam İslam Devleti’nin (IŞİD) ele geçirdiği Felluce’de Maliki birlikleri kontrolü sağlamış değil. Enbar’da Irak ordusuyla silahlı gruplar arasında aylardır süren çatışmalar nedeniyle bölgeden binlerce aile göç etti. Irak seçim komisyonu çatışmalar nedeniyle Enbar’ın bazı bölgelerinde oy kullanılmayacağını açıkladı.
9 bin 40 aday yarışacak
Irak’ta 30 Nisan’da yapılacak parlamento seçimlerinde 21 milyon 400 bin seçmen oy kullanacak. Seçimde 107 listeden 9 bin 40 aday, 325 sandalye için yarışacak.
20 ülkede oy verme işlemi
Bu arada Irak Yüksek Seçim Kurulu, Irak parlamento seçimleri için oy verme işleminin 20 ülkede başladığını belirtti. Irak dışındaki ülkelerde oy verme işlemi iki gün sürecek.
Koalisyon hükümeti ihtimali
Ancak Bombalı saldırılar, hükümet ve silahlı gruplar arasındaki çatışmalar ve mezhepler arasındaki gerilimin her geçen gün arttığı Irak’taki seçimlerde hiçbir partinin hükümeti tek başına kurabilecek sayıda sandalye alması beklenmiyor.
Maliki eleştirilerin hedefinde
Son anketlere göre üçüncü dönem başbakanlık için yarışacak Irak Başbakanı Nuri El Maliki’nin başında olduğu Hukuk Devleti Koalisyonu seçimin favorisi. Maliki son yıllardaki ayrımcı ve ötekileştirici politikaları nedeniyle hem mensubu olduğu Şii toplumu hem de Sünniler ile Kürt tarafından eleştiriliyor. Iraklı Şii lider Mukteda Sadr, ülkedeki Sünnileri “terörize” etmekle suçladığı Başbakan’ın seçim yarışından çekilmesini istemişti.
Politikaları şiddeti körüklüyor
Iraklı Sünnilere göre, iki dönemdir görevde olan Şii Başbakan Maliki’nin uygulamaları şiddeti körükleyen faktörlerin başında geliyor. Sünni azınlık Maliki hükümetini kendilerini siyasetten dışlamakla ve haklarını görmezden gelmekle suçluyor. Ayrıca Mesud Barzani yönetimiyle Maliki’nin başındaki merkezi hükümet arasında petrol gelirinin paylaşımı konusundaki ihtilaf da sürüyor. BM ve batı ülkeleri, Şii Başbakan Nuri El Maliki liderliğindeki hükümetten reformlar yapmasını istedi. Ancak artan şiddet olayları karşısında Maliki hükümeti, Sünni ‘isyancılara’ yönelik baskı kampanyasını yoğunlaştırmayı tercih etti. Bununla birlikte siyasi yönetimdeki tıkanıklık, yolsuzluk, kamu hizmetlerindeki sorunlar da istikrarsızlığı derinleştiriyor
Ülke şiddet sarmalında
Ülkedeki en büyük sorun mezhepsel ihtilaflardan kaynaklı çatışmalar ve bombalı saldırılar. ABD’nin ‘özgürlük ve demokrasi’ vaadiyle girdiği Irak’tan geriye neredeyse her gün patlayan bombalar, çatışma ve ölüm kaldı. Ülkede ayda bine yakın insan çatışmaların ve bombaların kurbanı oluyor. Geçtiğimiz yıl ülkedeki mezhepsel çatışmalar keskin bir şekilde yükselişe geçti. Ülkedeki şiddet dozajının beş yıl önceki mezhep çatışması dönemindeki düzeye döndüğü görülüyor. BM’nin durumun daha da kötüleşebileceği öngörüsü de maalesef yaşamda karşılığı buldu. Komşu ülke Suriye’deki iç savaşın da etkisiyle Irak bu yıl da kaos ve şiddetle anılıyor.
Adaylar değil kaos gündemde
Seçime günler kala ülke hala bombalı saldırılar ile çatışmalarla gündemde. Basında adayların kampanyaları ya da programları değil kaos konuşuluyor. ABD’nin ülkeyi işgalinin ardından başlayan ve artarak devam eden bu yeni şiddet dalgasının nasıl aşılacağı konusu da belirsizliğini koruyor. Çünkü ne iktidarın ne de muhalefetin bu konuda kamuoyuna açıklanmış bir eylem planı yok.
Yeni hükümeti zorlu görev bekliyor
Genel seçimler sonrası kurulacak hükümetin işi oldukça zor. Maliki ile ya da Maliki’siz işbaşı yapacak yeni hükümet farklı kesimleri buluşturan planlara imza atmazsa Irak’ın toplumsal bölünmüşlüğü Suriye’deki şiddetli savaşın da etkisiyle uzun vadede coğrafik parçalanmışlığı da getirebilir.
Yeni Özgür Politika
Kürdistan Stratejik Araştırmalar Merkezi
www.lekolin.org – www.navendalekolin.com – www.lekolin.net – www.lekolin.info
