Rêber Apo’nun yaptığı tarihi çağrı çerçevesinde PKK’nin 1 Mart 2025 tarihinden itibaren geçerli olmak üzere almış olduğu ateşkes kararına rağmen işgalci Türk devletinin dört parça Kürdistan’daki operasyon ve saldırı devam ediyor. Aynı şekilde özellikle 2013-2015 Çözüm Süreci başta olmak üzere tüm ateşkes süreçlerinde askeri varlığın azalması gerekirken aksine işgalci TC’nin ateşkes süreçlerinde savaşa yatırdığı büyük bütçeleri, yaptığı karakol ve kalekolları dosyamızda mercek altına alacağız.
ASKERİ HARCAMALAR KAT BE KAT ARTTI
Kürtlere yönelik inkar ve imha politikalarıyla yüzyılını tamamlayan işgalci Türk devleti, “güvenlik” politikalarıyla yaptığı askeri harcamalar ve inşa ettirdiği karakollar kat be kat arttı.
AKP, 2013-2014 yılları arasında sadece Başur Kürdistan sınırında değil Rojhilat Kürdistan sınırını da kalekollarla ördü. Van-Doğu Kürdistan sınırında her 5 kilometrede bir hakim tepelere kalekol inşa edildi. Van ili sınırları içerisinde 22 kalekol ile birlikte 30 askeri kule 2014 yılında yapıldı. Yine Van’ın Saray ve Özalp ilçeleri sınır hattında bulunan köylerin hakim tepelerine 5 kilometre aralıklarla 20’yi aşkın yeni karakol ve kalekol inşa edildi. İHD’nin 2014’te yayınladığı raporda, sadece Hakkari merkez, ilçe, köy ve sınır boylarında TOKİ tarafından 189 adet karakol ve kalekol ihalesi yapıldığı belirtildi.
Bugüne kadar yüzlerce insanın öldürüldüğü sınır hattındaki köylerin tek geçim kaynağı olan sınır ticareti karakol ve kalekollar nedeniyle durma noktasına geldi. Milyon dolarlık harcamaların yapıldığı kalekol ve karakollar aynı zamanda 24 saat boyunca köyleri gözetim altında tutuyor. AKP bir yandan ‘Çözüm süreci devam ediyor’ diyordu, bir yandan da kalekol yapıyordu. Sınır boyunca bulunan tüm köylerin tepelerine bu kalekollardan yapıldı. Kalekol ve karakollar halkın meralarını işgal ettiğinden bölge halkı hayvanlarını otlatamadı, binlerce hayvan da Türk askerleri tarafından öldürüldü.
2013-2015 yılları arasında Kürdistan ilçelerine tank-top, binlerce asker ve özel harekatçıyla saldırmasına rağmen direnişi kıramayan işgalci Türk devleti, çıkış yolunu savaşı şiddetlendirmekte aradı. 2 yıl boyunca başta Hakkari, Van, Şırnak gibi sınır hatlarında karakol ve kalekol yapımına ara vermeden devam eden Türk devleti, şehir savaşına askeri dahil etmesi ardından mahallelerde kalekollar kurmaya başladı. Bu amaçla Aralık 2015‘te Bakanlar Kurulu kararıyla çıkarılan “Acil Kamulaştırma Kararı” Resmi Gazete’de yayımlandı.
Şırnex ve ilçeleri Cizîrê, Qileban (Uludere), Silopiya, Elkê (Beytüşşebap) ile Colemêrg’in (Hakkari) Şemzînan (Şemdinli) ve Mêrdin’in Qoser (Kızıltepe) ile Kerboran (Dargeçit) ilçelerinde toplam 27 bin 335 metrekarelik alan, “kamulaştırma” adı altında gasp edildi.
Kamulaştırma Kararına göre; Elkê’de (Beytüşşebap) 2 bin 540 metrekarelik bir arazi, Cizîre’de 2 bin ve 4 bin metrekarelik 2 arazi, Qileban’da (Uludere) bin 134 metrekarelik bir arazi, Silopiya’da bin 781 ve bin 416 metrekarelik 2 arazi, Şirnex merkezde 7 bin 108 metrekarelik bir arazi, Colemêrg’in (Hakkari) Şemzînan (Şemdinli) ilçesinde 2 bin metrekarelik bir arazi, Kerboran’da (Dargeçit) bin 353 metrekarelik bir arazi, Qoser’de (Kızıltepe) 2 biner metrekarelik 2 arazi kalekol yapımı için kullanıldı.
Özellikle Şirnex’ta 1990’lı yıllarla birlikte sıkıyönetim ve Olağanüstü Hal (OHAL) uygulamalarının fiili olarak uygulanmasıyla birlikte, bu işgal politikaları 2002 yılında AKP’nin iktidara gelmesiyle devam etti. Cumhuriyet tarihi boyunca olduğu gibi AKP döneminde de kente yapılan tek yatırım, savaş politikalarının derinleştirilmesine dönük oldu. AKP iktidarı 2003 yılından 2023 yılına kadar Şırnak ve ilçelerinde savaş politikalarıyla kentte 2 milyar 387 milyon 780 bin TL tutarında harcama yaptı.
Şırnak Valiliği’nin resmi sitesinde yer alan ve İçişleri Bakanlığı’nın bütçesinden yapılan harcamalarla, Şırnak ve ilçelerinde onlarca karakol, kalekol, kule, il ve ilçe emniyet binaları ile askeri hizmet binaları inşa edildi.
20 yılda yapılan harcamalar ile devam eden projeler;
-71 Adet Bina ve Tesis yapımı, Bakım ve Onarım Projesi için: 18 milyar 118 milyon 127 bin 12 TL
-18 Adet Enerji Nakil Hattı, Aydınlatma, Haberleşme ve Kamera Güvenlik Sistemleri Projesi için: 27 milyar 386 milyon 290 bin TL
-İdil İlçe Emniyet Müdürlüğü Binası yapımı için: 9 milyon 165 bin 84 TL
-Cizre İlçe Emniyet Müdürlüğü Çevik Kuvvet Amirliği Ek Binası Yapımı İçin: 16 milyon 940 bin TL
-Şırnak İli Beytüşşebap Jandarma Alay Komutanlığına Bağlı Ayvalık-Beytüşşebap Arasında yapılan 4 Adet Kule: 1 milyon 340 bin 480 TL
-Uludere İlçe Emniyet Müdürlüğü Hizmet Binası Ve Lojman Yapımı İçin: 17 milyon 200 bin TL
-Şırnak İl Jandarma Komutanlığı Sorumluluk sahasında bulunan Grizero ve yaşam alanı kule etrafında yüksek güvenlikli tel ve çit yapımı: 456 bin TL
-Cizre İlçe Emniyet Müdürlüğü Hizmet Binası Çevre Düzenleme: 2 milyon 400 bin TL
-Şırnak Merkez Askeri Şubesi Başkanlığı Hizmet Binası: 727 bin TL
-Şırnak İl Jandarma Komutanlığı 52 Üniteli Vardiya Yatakhanesi: 20 milyon 490 bin TL
-Çakırsöğüt Jandarma Tugay Komutanlığı Tekser Lojmanları G1-G2-G3-G4-G5-G6-J1-H6-H7 Blok Mantolama: 2 milyon 629 bin 500 TL
-Şırnak İli İdil İlçe Jandarma Komutanlığı 24 Üniteli Vardiya Yatakhanesi: 11 milyon 992 bin 200 TL
-Şırnak Milli Jandarma Tabur Komutanlığı ve Elma Tepe AÜB Atası ENH Onarım: 1 milyon 670 bin TL
-Şırnak İli İdil İlçe Jandarma Komutanlığı 24 Üniteli Vardiya Yatakhanesi: 11 milyon 992 bin 200 TL
-Şırnak İl Jandarma Komutanlığı Hizmet Binası Dış Cephe Onarım: 382 bin TL
-Şırnak Milli Karakolu Kalorifer Kazan Dairesi: 951 bin TL
-Şırnak İdil İlçesi Jandarma Komutanlığı 24 Üniteli Vardiya Yatakhanesi: 12 milyon 186 bin 706 TL
-Şırnak Türkiye Irak Sınır Hattı için Elektrik Malzemesi Mal Alımı: 212 bin 450 TL
Şırnak Valiliğinin resmi sitesinde yer alan ve sadece bitirilen projeler için bugüne kadar askeriye ve emniyete 1 milyar 635 milyon 882 bin TL tutarında harcama yapıldı.
DEVAM EDEN PROJELER
Öte yandan kent genelinde devam eden projelerin maliyeti ise şöyle:
-Irak-Suriye Sınır Aydınlatma Hattı Bakım Onarım: 1 milyon 162 bin 750 TL
-Silopi İlçesi Emniyet Müdürlüğü Hizmet Binası yapımı:158 milyon 330 bin TL
-Şırnak İl Jandarma Komutanlığı TOKİ Lojmanları Onarım İşi: 238 milyon 999 bin TL
-Devam eden diğer projeler için ise 751 milyon 898 bin TL tutarında harcama yapıldı.
EVLERIN İÇİNE KADAR KALEKOL
Kürdistan kentlerinde “güvenlik” adı altında inşa edilen kalekol sayısı her geçen yıl arttı. Türk devletinin kendi resmi verilerine göre; özel savaş politikalarının bir parçası olarak inşa edilen kalekolların sayısı 2018’de 68’i buldu. Fakat sahadaki asıl veriler bu sayının kat be kat üzerinde olduğunu gösterdi. Kalekol ve karakol inşalarıyla gündemden düşmeyen kentlerden başında Şırnak geliyor. Şırnak’ın Hezex (İdil) ilçesinde Hespit (Yerbaşı) köyünde kalekol yapılması, bölgede yaşayan yurttaşlar tarafından tepkiyle karşılandı. Özellikle 29 Mayıs 2024 yılında yapımına başlanan kalekollar, yurttaşların avlularının bulunduğu alanı dahi işgal etti.
Sadece Şırnak ve ilçeleri değil Amed’in Lice, Silvan, Hani, Kulp ve diğer kırsal bölgelerinde de yeni kalekollar inşa edilmiş veya mevcut karakollar modernize edilmiştir. 28 Haziran’da 2013’te Amed’in Lice ilçesindeki karakol inşaatını protesto eden halka ateş açılmış, 18 yaşındaki Medeni Yıldırım hayatını kaybetmişti.
“GÜVENLİK YOLLARI PROJESİ” ADI ALTINDA İŞGAL ALANLARI GENİŞLETİLDİ
Erdoğan’ın talimatı üzerine 15 Temmuz 2016’dan sonra hayata geçirilen yeni güvenlik konsepti çerçevesinde Özgürlük Hareketine karşı yoğun saldırılar başladı. Çözüm süreçlerinde inşa edilen karakol ve kalekollara lojistik ve askeri techizat takviyesi sağlamak üzere başlatılan sözde “Güvenlik Yolları Projesi” kapsamında 2017-2021 arasında valiliklere toplam 1 milyar 535 milyon 828 bin 919 lira ödenek gönderildi. Bu yıllar arasında 1430 kilometre işgal yolu yapıldı.
DERSİM’DE YÜKSEK GÜVENLİKLİ KULELER
Dersim’de yüksek güvenlikli ve yaşam alanlı kulelerin yapımı özellikle 2013-2015 Çözüm Süreci ve sonrasında, Türk devleti ve Özgürlük Hareketi arasında yapılan ateşkes süreçlerinde güvenlik politikaları çerçevesinde günümüze kadar devam ettirilmiştir. 2014 yılında Dersim’in Pülümür vardisinde 5’i kalekol, 16’sı mobil karakol ve 31 tanesi de askeri kule olmak üzere toplamda 52 askeri üssün 22’sinin yapımına başlandı.
Dersim-Kovancılar ve Elazığ güzergahı boyunca 193 kamera ile 24 saat izleyen işgalci Türk devleti sadece 2019 yılında ise 22 yüksek güvenlikli ve yaşam alanlı kule inşa etti.
Bu kuleler, genellikle stratejik noktalarda, dağlık alanlarda veya sınır bölgelerinde, gözetleme ve takip amaçlı inşa edildi. Botan Vadisi’nde olduğu gibi, Dersim’de de bu tür yapılaşmalar hem yerel halkın tepkisine hem de çevresel kaygılara yol açmıştır.
Yine 2013-2014 yıllarında Ovacık ve Hozat’ta yine Pülümür ve Çemişgezek bölgelerinde işgalci Türk devleti ormanlık alanları tahrip ederek 12’den fazla kalekol inşa etti. Munzur vadisine zarar vererek bölgedeki ekosistemi bozan Türk devletine karşı bölge halkı birçok kez protesto gösterileri düzenledi.
Önder Apo’nun 27 Şubat’ta yaptığı tarihi “Barış ve Demokratik Toplum Çağrısı” sonrasında, Kürt sorununun çözümü noktasında tartışmalar devam ederken, AKP iktidarı inşa ettirdiği karakol ve kalekollarla savaştaki ısrarını somut bir şekilde ortaya koymaktadır.
Militan RÊHAT
