ABD-Rusya kapışması

ABD’nin SSCB’ye karşı desteklediği radikal İslamcı kuşak
politikası, Taliban’ın iktidara geçmesi sonrası uygulamaları şimşekleri çekince
değişim geçirdi. ABD giderek “radikal yeşil kuşak projesini sönümlendirip,
“ılımlı İslam kuşağı bağlamaya geçti. İslam dünyası ile köprüler inşa etmek,
hem içeride hem dışarıda ABD karşıtlığını frenlemek için Obama’nın koltuğa
oturması sağlanmıştı. ABD Libya Büyükelçisi Christopher Stevens’ın 11 Eylül
2012’de Bingazi Konsolosluğu’na İslamcı gruplarca yapılan saldırıda yerde
sürüklenip öldürülmesi “ılımlı İslam paradigmasını da sorgulama kapılarını
araladı. Örneğin, ABD, Suriye Devlet Başkanı Beşar Esad’ı devirme pozisyonunu
terketti. Destek verdiği ÖSO gruplardan bazılarını eledi. IŞİD’e ve
Rusya-İran’ın hegemonya çemberini genişletmesine karşı da IŞİD’e ilk
yenilgileri tattıran Rojava kantonlarının inşa sürecine set olmadı. II. Dünya
Savaşı sırasına Nazilere karşı Sovyet-ABD-İngiltere ittifakı gibi bir tablo
çıktı. Kobani’yi işgal eden IŞİD’e karşı büyük savaş veren YPG’ye havadan
cephane attı. Türkiye ile ters düşme pahasına YPG, YPJ, HSD’ye askeri desteği
2016’da sürdürdü.

Ortadoğu’dan artan mülteci akını dolayısıyla ABD’de sağcılar
korku fırtınası pompalıyordu. Anketlerin şans vermediği Donald Trump rüzgarı bu
ortamda esti. Güvenlik odaklı çıkışlar yapan, Meksikalı göçmenlerle Müslüman
göçmenlere karşı ırkçı, dışlayıcı söylemler kullanan Trump’la emperyal sistemi
yeniden bileme yolu seçildi. (Sokakta sorulunca Trump’a oy vereceğini
söylemekten utananlar, dar gelirliler, yüksek gelirliler İslam dünyasına şirin
gözükmeyi kenara bırakmayı tercih edip Trump’a oy verdi) Seçim sürecinde
Rusya’nın, Demokratların adayı Hillary Clinton’un kaybetmesi için siber
saldırılar yaparak gizli belgeleri sızdırması tartışmalarıyla küresel aktörler
arası ilişkiler yeni boyut kazandı. ABD Başkanı Obama, görev devir teslimine 22
gün kala Rus Büyükelçiliği ile San Francisco’daki konsolosluktan 35 Rus
diplomat ve ailelerinin Persona non grata ilan edip sınır dışı etti. New York
ve Maryland’de bulunan 2 Rus temsilciliğini de mühürledi. (29 Aralık 2016)
Obama, aslında yaptırıma sıcak değildi. Lakin sistem içi baskı altındaydı.
Çünkü 2012’den beri Suriye için ABD’nin başını çektiği Cenevre, Viyana, New
York, Lozan süreçleri işletilmişti, 2016 biterken ABD kenara itilmişti.
Trump’ın Putin ile iş tutmasından korkuluyordu. Halep’i ÖSO’yu ezip ele geçiren
Rusya’nın Bab’ta da TSK-ÖSO’ya koordineli hava desteği vermesi Rusya, İran,
Türkiye arsında Suriye konusunda Moskova Bildirisi (20 Aralık 2016) imzalaması
ve bu troykanın Astana Süreci için düğmeye basmaları Ankara’da troyka ve ÖSO
arasındaki ateşkes görüşmeleri (30 Aralık’ın ilk dakikasında genel ateşkes
başlatıldı) ABD için “denklem dışı kaldık ve prestij tartışmalarının
alevlenmesini getirmişti.

AKP sayesinde Türkiye’yi ABD, AB, NATO’ya karşı bilardo topu
yapan Putin’in umudu Trump. Ancak İsrail’e büyük rol biçen, İslam karşıtlığını
pratiğe dökecek Trump döneminde Rusya beklenmedik darbeler alabilir. Post-truth
(objektif olgular, hakikatler, doğrular yerine duygu, kişisel algının
yüceltilmesi) bir döngü sözkonusu çünkü. Bu durumda çarpık dış politikası
sonucu Putin’in heybesine bilardo topu olarak düşen Ankara da büyük kayıplar
yaşayacak. (Eksen kayması da yok. Türkiye, zoraki Rusya’nın ipine sarıldı.
Rusya ile çıkar örtüşmesi birçok konuda imkansız. Rusya’nın Ankara Büyükelçisi
Andrey Gennadiyeviç Karlov’un öldürülmesi zamanla Ortadoğu ülkelerine
yaklaşımda önemli dönüşler yaratacak. Rusya-Türkiye ilişki konjonktürel olarak
okunmalı. Son kertede sudan çıkmış balığa dönmek var)

Kasım-Aralık 2016’da Ahrar’uş Şam, Ceyşul İslam, Cebhet el
Şamiye, Ceyşul Mücahidin, Feylak el Şam, Ceyş İdlib, Suvar el Şam gibi
gruplarla masaya oturan, Astana’ya da bunlarla hazırlanan Rusya, teokrasinin
zehrini daha hızlı kendisine çekmiş olur. IŞİD’in boşluğunda lider olmak
isteyen örgütlerin çatışmaları, ateşkes dışı tutulan El Nusra faktörü, Türkiye’nin
sözünü dinlemeyip Esad’lı Suriye’yi istemeyecek ÖSO gruplarının hamleleri Bab
bölgesindeki çatışmalar, Rusya’nın İdlib’i yerle bir etmek için hazırlık
yapması nedeniyle yeni krizler kapıda. (Bu arada Halep’i ÖSO’ya mezar eden
Rusya’nın Bab’ta TSK-ÖSO’ya destek için bombardımana başlaması -29 Aralık 2016-
tarihin ilginç detayları arasına girecektir.) Kuzey Suriye Federasyonu Kurucu
Meclisi’nin 29 Aralık’ta Rimelen’daki toplantıda Kuzey Suriye Federasyonu
adında karar kılarak onayladığı Toplumsal Sözleşme’yi kabul etmeyen, halkların
eşitliğini kabul etmeyenlerin Astana’sı Suriye’ye deva olmayacaktır. Tarihten
ders çıkaranlar 2017’den sıyrılacaktır. Dünya baharı için savaşan devrimcilere
2017’nin yenilgisiz, özgür bir yıl armağan etmesi dileğiyle… Eşitlik ve adalet
için isyanlarla bilenen yüreklerin düşlerle çalkaladığı gökyüzünde özgürlük
bayrakları her daim dalgalanır. Mehmet Ali Beydağı-Özgürlükçü Demokrasi
Gazetesi

Kürdistan Stratejik Araştırmalar Merkezi

www.lekolin.com – www.lekolin.org – www.lekolin.net –
www.lekolin.info -www.navendalekolin.com -http://kursam.org/index.html